مقبره سلطان ابرهيم رضا در آبگرم گزيك و در نزديكی آن قرار گرفته است اين شخص بنا به روايات تاريخی از برادران امام رضا(ع) محسوب می شود و در اين مكان به شهادت رسيده يا به اجل طبيعی فوت كرده است. بنای آرامگاه سلطان ابراهیم رضا را به دوره تیموری و به سلطان حسین بایسنقر نسبت می دهند. پلان این بنا به شکل چهار ضلعی است و فضای داخلی که بقعه در آن قرار گرفته به صورت مربع می باشد. این محوطه دارای دیوارهای مرتفعی است که گنبدی بزرگ بر فراز آن ساخته شده است. ورودی این آرامگاه شامل یک پیش طاق و جلوخان ورودی است که پیش طاق با تزئینات گچبری زیبایی بطریقه گره به صورت مشبک و مجوف مزین شده است. از جمله مصالح بکار رفته در بنا می توان به آجر، گچ و آهک اشاره کرد. اين محوطه داراي ديوارهاي مرتفعي است كه گنبدي بزرگ بر فراز آن ساخته شده، اين گنبد به كمك فيلپوش كه نظير آن كمتر در بناهاي اسلامي ديده شده، ساخته شده است. بر سطح ديوارهاي گنبد خانه تا ارتفاع یک و نیم متري آثار جالبي از هنر خوشنويسي ديده ميشود بعضي از اين خطوط داراي تاريخ نگارش مي باشند و تاريخ تعداد زيادي از آنها به دوران صفويه بر مي گردد. ورودي بنا شامل يك پيش طاق و جلوخان ورودي است كه سقف اين پيش طاق به فرم قوس سه بخش كند كه اين نوع قوس در خراسان معمول بوده، طراحي شده و در بخش فوقاني پيش طاق سعي شده از چند طاقچه تزئيني استفاده گردد همچنين در قسمت سردر پيش طاق تزئينات گچبري زيبايي به طريقه گره بصورت مشبك و مجوف بكار رفته و باعث زيبايي هر چه بيشتر پيش طاق شده است. بدنه جنوبي آرامگاه مشتمل بر طاقنماهاست كه كف آنها با آجرهاي ۲۵×۲۵ فرش شده و قوس استفاده شده در طاق اين طاقنماها پنج و هفت تير مي باشد. كف طاقنماهاي مزبور به مدفن تبديل شده است. جبهه شرقي بنا دقيقا به فرم ورودي طراحي شده و مشابهت با بدنه غربي آرامگاه را دارد. در بدنه شمالي بنا نيز سه چشمه طاق بلند با قوس نيمدايره بكار رفته است. در طبقه اول بنا نيز داراي دهليزهاي متعدد است كه در روي طبقه همكف بنا ساخته شده است. فضاي داخلي آرامگاه داراي ضريحي چوبي است كه منبت كاري و مشبك كاري شده است. عمده ترين مصالح بكاررفته در بنا آجر، گچ و آهك مي باشد كه از اين مصالح به نحو مطلوب استفاده شده است.
ويژگيهاي شاخص بنا
از ويژگيهاي شاخص بنا پيش طاق ورودي، گنبد بنا، فيلپوشها، چشمه طاقها،فرم طاقها، رواق آرامگاه كه تمام اين عناصر بيان كننده معماري سنتي ايراني مي باشد. از عمده ترين تزئينات بنا مي توان به پنجره مشبك گچبري شده در سردر ورودي بنا، پيش طاق ورودي بنا، طاقنماها و قوسهاي زيباي آن، تقارن در پلكانهاي ارتباطي به طبقه اول بنا و ضريح چوبي روي مدفن بنا اشاره كرد.
منابع:
- فرمانداری درمیان
- birland.ir
- fa.wikipedia.org
