مجموعه معصومیه در نزدیکی غرب بیرجند قرار دارد و در دوره پهلوی احداث شده است. عمارت معصومیه که در مقابل استخری هشت ضلعی واقع شده، دارای پلان چند ضلعی است و همچون نگینی در میان باغ معصومیه می درخشد. بازتاب نمای اصلی آن در آب استخر مقابل از ویژگیهای منحصر بفرد این عمارت است.
ورودی اصلی باغ در ضلع شرقی قرار گرفته که هم اکنون کاربری ندارد. در این عمارت همچون سایر بناهای تاریخی تمام فضا ها و اتاقهای آن به یکدیگر راه دارند، به طوریکه امکان ورود به داخل ساختمان از هر سوی عمارت میسر است. قوسهای بکار رفته در بنا از نوع هلالی بوده و نمای بیرونی آن با هره چینی آجری مزین شده است. در فضای زیرین این ساختمان زیرزمین بنا وجود دارد. این عمارت از جبهه شرقی به استخری مشرف است که جلوه زیبایی به آن داده است. پلان بنا در ضلع شرقی به حالت مدور در آمده و در جلوی آن بالکنی به چشم می خورد.
در این مجموعه علاوه بر باغ اصلی دو باغ دیگر نیز وجود دارد که در یکی از آنها عمارتی ساده وجود دارد و دیگری فاقد عمارت است. گونه گیاهی غالب این باغ درخت کاج بوده و درختان میوه همچون زردآلو، زرشک و عناب نیز در آن وجود دارد.
از جمله نکات جالب این عمارت وجود وسایل یکی از خانواده های قدیمی بیرجند در داخل آن است که می توان آنرا بصورت موزه برای بازدید عموم به نمایش گذاشت.
مسیر دسترسی
این عمارت و باغ در سه کیلومتری غرب بیرجند خارج از شهر قرار دارد.
منابع:
میراث فرهنگی و گردشگری استان خراسان جنوبی
iranplanner.com
hamgardi.com
article.tebyan.net
