روستای غنی آباد از روستاهای مهم شهرستان بشرویه در استان خراسان جنوبی است. این روستا که در منطقه کوهستانی واقع شده بیش از چهارصد سال قدمت دارد. وجه تسمیه روستا نیز خاک حاصلخیز و قنات پر از آب آن بوده است. قلعه غنی آباد و شاه نشین غنی آباد دو بنای تاریخی این روستا هستند که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. شاه نشین را می توان بخش ویژه و خاص یک عمارت توصیف کرد. این بخش برای خلوت و استراحت بزرگ خانه و یا پذیرایی از مهمانان خاص کاربرد داشته است. در گذشته شاه نشین ارتفاع بیشتری نسبت به سایر بخش های بنا داشته است. همین امر سبب نور بهتر و هوای مطلوب تر شاه نشین می شود. در گذشته معمولاً حوضی در مقابل شاه نشین احداث می شد تا جریان آب سبب جریان هوای خنک در شاه نشین شود. ضمن اینکه شاه نشین در گذشته دارای پنجره هایی با شیشه های رنگی بسیار زیبایی بوده است. مهمترین نکته این است که اوج تزئینات بنا در شاه نشین آن اجرا می شده است. بنابراین شاه نشین، بنایی مرتفع، باشکوه و با تزئینات بسیار بوده است.
تاریخچه
قدمت شاه نشین غنی آباد بشرویه به دوره قاجار باز می گردد. در آن دوران فردی به نام “محمد حسین غیاثی” این بنا را احداث می کند. این فرد در آن زمان حاکم یا به عبارتی خان روستای غنی آباد بوده است. این عمارت مکانی برای استراحت و نیز پذیرایی از مهمانان مخصوص خان بوده است. به دلیل موقعیت مکانی بنا به شاه نشین غنی آباد معروف شده است. اما محمد حسین غیاثی فرزندی نداشته و پس از مرگ او این بنا متروکه می شود. لذا در حال حاضر این مکان در زمره آثار تاریخی روستا و تحت نظر شورای روستا قرار دارد. شالوده کلی بنا استوار و پایدار است اما نمای داخلی به شدت آسیب دیده است.
معماری
این بنای تاریخی دارای یک ایوان ورودی با طاق ضربی است. در ضلع غربی ایوان ورودی دو اتاق و در ضلعی شرقی شش اتاق دیده می شود. این اتاق ها تماماً از خشت و گل ساخته شده اند. حیاط این بنای تاریخی پس از ایوان ورودی آن قرار دارد. از داخل حیاط پلکانی برای ورود به شاه نشین احداث شده بود. البته حیاط تقریباً به طور کامل تخریب شده است. شاه نشین تنها بخشی از این عمارت است که در سه طبقه احداث شده بود. در آن زمان این شاه نشین تنها بنای سه طبقه خشتی روستا بوده است. به همین دلیل از طبقه سوم شاه نشین مناظری در دوردست نیز قابل مشاهده است. هنوز هم علیرغم ساخت و سازهای انجام شده شاه نشین غنی آباد بشرویه از دوردست نیز میان روستا خودنمایی می کند. در واقع این عمارت به نوعی نماد یا علامت شناسایی روستای غنی آباد تبدیل شده است. در حال حاضر بقایای اندکی از گچبری و تزئینات بنا باقی مانده است.
موقعیت مکانی
روستای غنی آباد در شمال شهر بشرویه و در فاصله شانزده کیلومتری از آن قرار دارد. این روستا تنها دو کیلومتر با جاده بشرویه-طبس فاصله دارد.
جاذبه های منطقه
قلعه تاریخی غنی آباد
در گذشته اغلب روستاییان دیواری دفاعی در اطراف روستای خود احداث می کردند. بیشتر روستاها در داخل این قلعه زندگی می کردند. با گذر زمان و برقراری نسبی امنیت در جاده ها مردم روستاها به تدریج در خارج از قلعه ساکن شدند. لذا در بسیاری از روستاهای ایران بقایای یک قلعه تاریخی وجود دارد. قلعه تاریخی غنی آباد نیز یادگار زمانی است که تنها پناه مردم روستا دیوارهای مستحکم قلعه بوده است.
منطقه سه کوهه غنی آباد
خاک حاصلخیز و هوای معتدل روستای غنی آباد طبیعت زیبایی در این منطقه ایجاد کرده است. به ویژه در فصل بهار با جریان آب رودخانه فصلی، منطقه سه کوهه غنی آباد به یک منطقه گردشگری تبدیل می شود.
کویر غنی آباد
کویر غنی آباد از دیگر جاذبه های گردشگری منطقه است. این منطقه در واقع همان کویر بشرویه است که در مجاورت روستای غنی آباد قرار دارد.
منابع:
- reiseniran.de
- fa.wikipedia.org
