دیوار فعلی شهربند بشرویه، باقیمانده هایی از حصار دفاعی شهر است، حصاری که در گذشته های دور، جان و مال مردمان شهر را حفظ می کرده و به واسطه وجود آن اهالی سر راحت بر بالین می گذاشتند. از آنجایی که ایران به خاطر موقعیت جغرافیایی که داشته، بارها مورد حملات و لشکرکشیهای مختلف بوده، مسائل دفاعی اهمیت فراوان داشته است. به جز این نباید راهزنان و دزدان را در گذشته دست کم گرفت. درواقع به همین منظور دور تا دور شهرهایی که ساخته می شد، حصاری دفاعی می کشیدند. به این صورت مردم می توانستند در صورت بروز حملات احتمالی از خود دفاع کنند. در واقع دیوار شهربند بشرویه نیز باقیمانده از یک حصار بزرگ است که دور هسته اولیه این شهر کشیده شده بود. این حصار به صورت دو لایه حفاظی دور تا دور شهر را فرا گرفته بود. ارتفاع دیوار بیرونی این حصار شش متر بوده است. ۲۲ برج هشت متری نیز در فواصل حدودا ۱۰۰ متر ساخته شده بود. این فواصل مشخص برای دفاع از این حصار رعایت گشته بود. در حال حاضر از آن ۲۲ برج، ۸ برج باقی مانده است. چهار دروازه در جهت های جغرافیایی و راههای منتهی به چهار محله بشرویه در این دیوار ساخته شده بود. به جز این دروازه ها، هیچ ورودی دیگری به شهر وجود نداشته است. دروازه ای که در جبهه شمالی بنا گشته بود معروف به دروازه کیانی بوده است. دروازه جنوبی شهر به دروازه قبرستان معروف گشته بود. همینطور دروازه غربی نیز با نام دروازه باغ علی شناخته می شد. دروازه شرقی هم دروازه احمد نام داشت. دیوار داخلی حصار با دیوار بیرونی حدود دو تا چهار متر فاصله داشته است. در‌هایی که در این دیوار قرار داشت تنها درهای اضطراری بوده است. میان این دو لایه دیوار یک دالان غیر مسقف به وجود آمده بود. این دالان محلی برای گشت زنی محافظان شهر بوده است. همچنین این دالان ها میان برجها و دروازه های شهر ارتباط فوری برقرار می نمودند. در جلوی دیوار خارجی حصار، خندقی حفر کرده بودند تا دسترسی دشمنان به شهر را دشوراتر سازند. خاک و گلی که برای حفر این خندق از زمین برداشت کردند، در ساخت دیوار مورد استفاده قرار گرفت. در بخشی از گزارش کلنل «سی ام مک مک گریگور» افسر ارتش انگلیس که در حدود ۱۳۰سال پیش، از بشرویه عبور کرده شرح جامعی البته از دید یک نظامی و برای اهداف نظامی گری دولت انگلیس در ایران داده شده که بدین شرح است: «دیواری دور شهر را گرفته… و محدوده ای به وسعت ۵۰۰ در ۴۰۰ یارد را در برگرفته که ضلع بزرگ آن به طرف شمال می باشد، چهار دروازه دارد هر یک در یک جانب آن و در گوشه شمال غربی «ارگ» یا قلعه واقع شده است… آب بشرویه خوب است و انواع آذوقه مورد نیاز در آ ن یافت می شود.» در عکس هوایی سال ۱۳۳۵ شهر بشرویه حصار دو لایه حفاظی شهر بشرویه نیز دیده می شود که کمتر از نیمی از آنان در حال حاضر باقیمانده است.
متاسفانه تا چند سال پیش خندق هایی که در بیرون این دیوار حفر شده بودند، به اصطبل و آغل تبدیل شده بود. بنابراین محلیان و اهالی منطقه در این مکان بناهایی مخصوص نگهداری چارپایان ساخته بودند. باقی دیوار نیز طی سالیان دراز بی توجهی دچار تخریب شدید گشته است. در حال حاضر تنها، دیواره ای از این حصار باقی مانده که به نام دیوار شهربند شناخته می شود. در طی سالیان گذشته این دیوار مرمت شد و در کنار آن پیاده رو سازی انجام شده است. زمانی که از حاشیه خیابان مجتهد بشروی عبور کنید بخشی از این حصار را خواهید دید.
منابع:
- reiseniran.de
- boshruyeh.ir
- shora.boshrooyeh.ir
