تالاب بند علیخان در ۳۵ کیلومتری جنوب شهرستان ورامین و در منطقه حفاظت شده کویر مرکزی قرار دارد. تالاب بند علیخان تنها تالاب استان تهران است که وسعتی بالغ بر ۲۵ هزار هکتار دارد. این تالاب به عنوان یکی از اکوسیستم های ارزشمند شهرستان ورامین شناخته می شود. این تالاب فصلی در فصول گرم سال به صورت باتلاق درمی آید و گاهی خشک می شود، اما در پاییز و زمستان، مملو از آب است و پرندگان مهاجر را به سوی خود جذب می کند. یکی از ویژگی های این تالاب، تصفیه خود به خود آب آن است که رشد نیزارهای موجود در آب این تالاب، گواه بر این مطلب است. تالاب بندعلیخان که در جنوب شهرستان ورامین در حاشیه کویر قرار دارد از جنوب به دشت مسیله و دریاچه نمک محدود می شود.
تالاب بند علیخان زیستگاه و محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی همچون خوتکا، غازها، آبچلیک های پاسبز و پاسرخ و فیلوش، مرغابی سرسبز، اگرت، حواصیل و پرندگان غازنما مانند آنقوت، تنجه و شمار اندکی فلامینگو، درنا و قو است. در سرشماری بهمن ماه ۱۳۹۸، بیش از ۲۰ هزار قطعه انواع پرنده مهاجر در این منطقه مشاهده و شمارش گردید. تالاب بندعلیخان، از مهترین زیستگاه های حیات وحش استان تهران محسوب می شود که علاوه بر محلی برای زمستان گذرانی پرندگان مهاجر، نقش مهمی در تغذیه مراتع جنوب دشت ورامین که محل کوچ قشلاقی عشایر استان های تهران، سمنان و قم است، ایفا می کند.
وجه تسمیه
گفته می شود در قدیم، یکی از خان های منطقه ورامین به نام علی خان با ساختن بندی خاکی روی رودخانه شور، قصد داشته آب رودخانه و بخشی از سیلاب ها را به اراضی پایین دست ورامین و به سمت زمین های کشاورزی خود هدایت کند. به همین دلیل این تالاب به تالاب بند علی خان معروف شده است.
منابع:
- blog.rahbal.com
- fa.wikipedia.org
