درکه تهران

یکی از مکان های محبوب برای گردش، پیاده روی و کوه نوردی، درکه است. این تفرجگاه قدیمی در غربی ترین کوهپایه شمال تهران واقع شده  و از ییلاقات قدیمی و زیبای شمیرانات محسوب می گردد. این مکان دیدنی به خاطر طبیعت زیبا، آب و هوای دلپذیر، کوچه باغ های باصفا، آلو های ترش و شیرین، آب انار و رستوران های سنتی مشهور است. محیط ییلاقی، رود خوش نوای درکه، مسیر کوهنوردی که از میان بافت روستایی این منطقه می گذرد، همه برای گذراندن روزی بیاد ماندنی بسیار مناسب است.

اهالی این منطقه خانه های خود را به صورت خطی، در مسیری شمالی-جنوبی و در امتداد رودخانه درکه ساخته اند. در ادامه محله درکه، دره اوین قرار دارد؛ که فضایی پلکانی با استخری طبیعی در کنار رود درکه شکل گرفته است. در گذر زمان رستوران ها و قهوه خانه هایی سنتی و مدرن در مسیر رود ساخته شده اند که امروزه بین گردشگران و اهالی به نام هفت حوض معروف است.

تاریخچه درکه
درکه که در گذشته روستایی در شمال تهران و دامنه البرز بوده است، امروزه به محله ای از تهران بزرگ تبدیل شده است. ییلاق درکه، قدمتی ۸۰۰ ساله دارد و بنا به روایتی سنگ بنای آن برای اولین بار در قرن پنجم هجری گذاشته شده است. سادات ساکن این منطقه از نوادگان سید محمد والی، امامزاده درکه هستند و روستای درکه در اطراف بقعه این امامزاده شکل گرفته و وسعت پیدا کرده است.

بیشتر ساکنان اولیه درکه باغدار و کشاورز بودند، از بناهای قدیمی درکه می توان به چند آب انبار و یک حمام اشاره کرد. این منطقه به دلیل وجود درختان و باغ های زیاد و رودخانه درکه، اندک اندک مورد توجه مردمان دیگر هم قرار گرفت و افراد زیادی به این مکان مهاجرت کردند. گفته می شود در قدیم چوب درختان باغ ها و جنگل اطراف درکه، بخش بزرگی از هیزم تهران را تامین می کرده است.

هسته اصلی محله درکه دور امامزاده سید محمد والی شکل گرفته و چشمه جوشان کنار آن، حسینیه و سه مسجد جامع، امامزاده و علی ابن ابیطالب حال و هوایی مذهبی به این محله داده است. درخت چنار تنومندی نیز در مقابل حسینیه وجود دارد. گفته می شود قدمت مسجد جامع و حسینیه نیز به بیش از ۵۰۰ سال قبل باز می گردد.

محله درکه سه محله ایستگاه دارد که شامل میدان درکه (محله پایین)، محله بالا (امامزاده) و پل بالا (کنار رودخانه) می باشد. این منطقه، از قدیم برای حسینیه و تکیه هایی که در آن مراسم عزاداری امام حسین برگزار می شده، مشهور بود. به همین دلیل از اصلی ترین فعالیت های مردم درکه مداحی اهل بیت است و آیین های مذهبی در آن با شور خاصی برگزار می شود. در قدیم میدان درکه، گورستان اهالی این منطقه بوده و مردم این کار را نوعی احترام به مردگان به حساب می آوردند.
از جمله ویژگی های مهم و خوب درکه، آب آشامیدنی گوارای آن است. از قدیم، آب این محل از رودخانه درکه-اوین تامین می شد و این آب بین روستاهای شمیرانات معروف بود. این موضوع باعث شده بود که سبک زندگی مردم روستا نیز تغییر کند و زمین های گندم فراوان در اطراف این محله به وجود بیایند. در کنار آن ۹ آسیاب آبی نیز در محله ساخته شده بود که کار آرد کردن گندم را انجام می داد. البته امروزه تمام آسیاب ها از بین رفته اند و حتی برخی از آن ها به رستوران تبدیل شده اند. درکه همچنین برای معادن فراوان سنگ خود مانند سنگ سفید، سنگ سبز و ... مشهور بود و کار در معدن سنگ یکی از شغل های اصلی اهالی به شمار می رفت.
آسیاب داری، گوسفند داری، سنگ چینی سنتی، مرغداری، باغداری، فروختن برف کوه به تهرانی ها، فروش گندم با الاغ از جاده شهرستانک به شمالی ها از دیگر شغل های اهالی درکه تا سه دهه پیش بوده است.
میدان درکه که امروزه میعادگاه کوهنوردان و کوهپیمایان است نیز تا ۵۰ سال پیش وجود نداشت. آن زمان، این میدان زمینی خاکی بود و در جنوب آن جاده ای مالرو وجود داشت که حلقه اتصال بین روستای اوین و درکه بود و بعد از انقلاب به همت یکی از اهالی خَیِر به نام آقای سید محسنی، میدان درکه شکل گرفت.

تفریحات درکه
درکه تفریحات و دیدنی های جذابی دارد و به یکی از تفرجگاه های محبوب تهرانی ها تبدیل شده است. لذت خوردن خوراکی های خوشمزه ای که به صورت تازه آماده می شوند یا ساعتی شب نشینی با دوستان و خانواده در یکی از رستوران ها و سفره خانه های این منطقه خوش آب و هوا همیشه بیاد ماندنی است.
بسته به اینکه در چه زمانی از سال به درکه سفر می کنید، می توانید از میوه های محلی که اهالی این روستا می فروشند نیز تهیه کنید و لذت ببرید. تابستان ها وقت خرید گیلاس های محلی است و پاییز، شاتوت و ازگیل هایی که از باغ های روستا برداشت شده به فروش می رسد. همچنین اگر به گیاهان محلی علاقه داشتید می توانید با خرید ریواس، کنگر و نوعی سبزی کوهی، دست پر به خانه بازگردید. آلوهای ترش و شیرین جنگلی، آب انارهای ترش و ملس، لواشک در طعم های مختلف، گردو، آبمیوه های طبیعی و دیگر تنقلات خوشمزه را می توانید از مغازه های محلی خرید کرده و نوش جان کنید.

اگر توانایی و زمان کوه پیمایی را ندارید؛ اما دلتان می خواهد که حتما گشت و گذاری در درکه داشته باشید، می توانید با برداشتن میان وعده ای مقوی، راه جاده درکه را در پیش بگیرید و در کوچه باغ های آن قدم زده و پیاده روی سبکی داشته باشید. می توانید اندکی راه را ادامه داده و خود را به قسمت های بالایی جاده برسانید تا از محیط طبیعی و بکر رودخانه و درختان اطراف آن نیز لذت ببرید. می توانید مختصر خوراکی با خود همراه برده، کنار رودخانه درکه سفره ای پهن کرده و خود را غرق در صدای آب و تماشای مناظر کنید.

موقعیت جغرافیایی درکه
درکه به عنوان بخشی از ناحیه کوهستانی البرز مرکزی از شرق به تپه‌ های علی ‌آباد ولنجک، از غرب به ارتفاعات حصارک، از شمال به ارتفاعات توچال و شاه‌ نشین و از جنوب به ناحیه اوین و سعادت آباد محدود است. در ناحیه کوهستانی اوین – درکه میزان متوسط بارندگی سالیانه ۴۰۰-۳۰۰ میلی ‌متر و میزان متوسط دمای سالیانه ۱۶٫۷ درجه سانتی گراد است.

مسیر کوهنوردی درکه
درکه یکی از دیدنی ترین مسیرهای کوه نوردی پایتخت را در خود جای داده است. مسیر کوهنوردی که مردم عادی (نه با تجهیزات کوهنوردی حرفه‌ای) آن را طی می ‌کنند در امتداد رودخانه درکه قرار دارد.
مسیر اصلی کوه پیمایی این نقطه از تهران، راه درکه به سمت پلنگ چال یا ایستگاه شماره پنج توچال است و بسیاری در روزهای تعطیل از این راه برای کوهنوردی استفاده می کنند. این مسیر شش کیلومتری از داخل دره زیبای درکه و پلنگ چال و از کنار رودخانه درکه عبور می کند. البته برای کوه پیمایی در فصل زمستان بهتر است مسیر را تنها تا منطقه ای به نام اَذغالچال ادامه دهید چرا که در ادامه راه ممکن است خطراتی مانند ریزش بهمن در کمین باشد.
البته مسیری نیز در امتداد شرقی مجتمع پلنگ چال وجود دارد که این مجموعه را به ایستگاه ۵ تله کابین توچال متصل می کند. این مسیر نیز در فصول سرد سال بسیار خطرناک است و می تواند با خطر بهمن همراه باشد. مسیر کوه پیمایی درکه البته نسبت به دیگر مسیرهای کوه نوردی شمال تهران راحت تر است. مسیر فراز و نشیب زیادی دارد و در جاهایی نیز برای امنیت بیشتر با نرده، حفاظ بندی شده است؛ اما در کل، افراد در تمام سنین می توانند از آن استفاده کنند.
برای رفتن به درکه بهتر است صبح زود حرکت کنید تا به شلوغی مسیر برخورد نکنید و زمان کافی نیز برای رفت و برگشت و لذت بردن از مناظر طبیعی داشته باشید. در مسیر کوه پیمایی در همه جا صدای گوش نواز رودخانه درکه نیز به گوش می خورد که در فاصله کمی از مسیر قرار گرفته و همراه کوه نوردان است. ارتفاع بلند کوه های اطراف باعث شده در طول روز، اطراف رودخانه در سایه قرار بگیرد که این کار را برای صعود در تابستان راحت تر می کند.

برای شروع مسیر کوه نوردی درکه تا پلنگ چال باید ابتدا خود را به میدان درکه در ۱۷۰۰ متری از سطح دریا برسانید. قبل از میدان درکه در کنار خانه معلم، مسیری برای کوه پیمایی احداث شده و از این جا تا پای کوه، آسفالت است. در بالای میدان نیز راهی دیگر برای رسیدن به پای کوه وجود دارد که از میان محله درکه عبور می کند.

اگر دوست داشته باشید که مسیر رسیدن به کوه، رودخانه نیز در طول مسیر همراه شما باشد، باید راه آب را به سمت خلاف آن دنبال کنید، در غیر این صورت مسیر جایگزین بالای رودخانه، از کنار مسجد و داخل منطقه پیش روی شما خواهد بود. بعد از گذر از هر دوی این مسیرها به یک راه واحد می رسید که جاده اصلی کوه پیمایی از آنجا شروع می شود.

اگر راه گذر از محله را انتخاب کنید، کافه ها، رستوران ها و مغازه های مختلف در مسیر شما قرار می گیرند. می توانید یک وعده غذایی را در یکی از اینها میل یا برای توشه راه خود خرید کنید. سعی کنید تا از غذاهای چرب دوری کنید و منویی از غذاهای مقوی، پر کالری و پر کربوهیدرات را انتخاب نمایید تا در ادامه راه به شما کمک کند. همچنین می توانید نانی تازه از نانوایی های محلی درکه بخرید و خود را مهمان صبحانه ای خوشمزه در ارتفاعات تهران نمایید.

نیمه راه مسیر کوهنوردی، ایستگاه اطلاع رسانی فدراسیون های ورزشی قرار گرفته که می توانید اطلاعات مورد نظر خود را از این ایستگاه دریافت کنید. در نزدیکی این ایستگاه، عکاسی وجود دارد که با هزینه ای اندک، عکس هایی سریع و فوری می گیرد و یادگاری کوچکی برایتان خواهد بود.
در ادامه مسیر هر چه که دور تر شوید با طبیعت بیشتر همراه خواهید شد. همراه با دیگر کوه نوردان راه را به سوی اردوگاه پلنگ چال ادامه دهید.

انتهای مسیر، اردوگاه پلنگ چال
پس از طی مسافتی و گذشتن از چهل چشمه، اندک اندک پناهگاه پلنگ چال در میان بلندی های کوهستان البرز جنوبی دیده می شود. پناهگاهی در ارتفاع ۲۲۵۰ متری از سطح دریا با خوابگاهی با ظرفیت ۷۰ نفر که در زمان های مختلف سال میزبان کوه نوردان است، به ویژه آنها که قصد صعود به ارتفاعات بالاتر را دارند. این مکان که اکنون پناهگاه در آن قرار دارد و به شکل چاله است در گذشته هایی نه چندان دور محل زندگی پلنگ بوده است.
اردوگاه پلنگ چال، پناهگاهی دو طبقه است که طبقه اول آن به یک بوفه و سالن غذاخوری اختصاص یافته است. یکی از این سالن های غذاخوری برای افرادی است که با خود غذا به همراه آورده اند و دیگری برای افرادی است که می خواهند از بوفه خرید کنند. طبقه دوم نیز شامل خوابگاه است و در ضلع غربی اردوگاه نیز، اتاقی برای امداد و نجات اختصاص یافته است که خوشبختانه در اکثر مواقع مراجعه کننده ندارد.

ادامه مسیر، قله توچال
اگر دوست دارید مسیر کوه نوردی درکه را باز هم ادامه دهید می توانید راه قله توچال معروف ترین قله کوهستانی تهران را در پیش بگیرید. از پناهگاه پلنگ چال مسیری در جهت شمال غربی وجود دارد که با بیش از سه ساعت پیاده روی (به طور متوسط) می توانید به این قله برسید. البته از پناهگاه پلنگ چال مسیرهایی نیز برای امامزاده داوود، قله شاه نشین (در روستای شهرستانک) و ایستگاه پنجم تله کابین توچال وجود دارد.

چنانچه بخواهید مسیری متفاوت برای بازگشت به تهران را طی کنید می تواند از ایستگاه تله کابین توچال، سوار تله کابین شده یا با استفاده از مسیر کوه نوردی آن به منزل بازگردید.

جاذبه های نزدیک درکه
در نیمه راه مسیر کوهنوردی درکه به پلنگ چال می توانید راه خود را به سمت جنگل کارا (در ضلع غربی ارتفاعات مشرف به رودخانه) تغییر دهید و از زیبایی های طبیعی این جنگل استفاده کنید. این جنگل حدود نیم ساعت با مسیر اصلی کوهنوردی فاصله دارد.
همچنین از دیدنی ترین نقطه های مسیر جنگل کارا و درکه تهران، آبشار کاراست. برای رسیدن به آبشار کارا، از میدان درکه به سمت جاده ای که به کوه می رسد حرکت کنید. از کوچه های شهید موسوی مطلق، کوچه شهید میر اسماعیلی، کوچه خرداد عبور کنید. از محله پل بالا و جاذبه های سنگ مثقال، آسیاب جعفر آقا، پاکوپا،‌ سه چنار که گذر کردید به هفت حوض می رسید. بعد از هفت حوض، کمی مسیر را ادامه دهید تا به آبشار کارا برسید. فاصله این مسیر از میدان تا آبشار به طور متوسط نیم تا یک ساعت تخمین زده شده است.  

اگر مسیر جنگل کارا را دوست داشتید و خواستید ماجراجویی بیشتری در مسیر را تجربه کنید، قله چین کلاغ پیش روی شما قرار دارد. برای رسیدن به این محل باید راه جوبی را که در جنگل جریان دارد، به سمت بالا در پیش بگیرید تا به دربند قله چین کلاغ و دوشاخ برسید. راه رسیدن به قله ها پاکوب و کم تردد است به همین دلیل بدون راهنما و آمادگی کافی نمی توان به مناطق بالادست آن صعود کرد.

به غیر از جنگل کارا و قله کلاغ چین در مسیر کوه نوردی درکه جاذبه های طبیعی دیگری نیز  پیش روی شما قرار می گیرد. آبشار دره دیوانه، غار دو سنگ، آبشار کارا، استخری به نام هفت حوض که در فصل های گرم سال برخی در آن ها شنا می کنند، بند عبدالله، جوزک، اسپیو (آب سپید) از جمله دیدنی ها ی این منطقه هستند. از دیگر جاذبه های تماشایی مسیر، چشمه کفوست؛ آبی که از این چشمه بیرون می آید تا یک کیلومتر کف می کند و به همین خاطر به این اسم خوانده می شود.  

مسیر دسترسی
آدرس: تهران، بزرگراه شهید چمران، خیابان یمن، خیابان رشید الدین فضل الله، خیابان داوودیان، درکه

برای رسیدن به درکه هم می توانید با ماشین شخصی خود به این منطقه بروید و هم از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.

وسایل نقلیه عمومی
نزدیکترین ایستگاه مترو به درکه، ایستگاه میدان تجریش در انتهای خط یک (خط قرمز تجریش-کهریزک) است. پس از پیاده شدن از این ایستگاه، با تاکسی، اتوبوس یا مینی بوس می توانید خود را به درکه برسانید.
همچنین می توانید از خط ۴ اتوبوس های تندروی بی آر تی (ترمینال جنوب-پایانه پارک وی) یا خط ۱ اتوبوس های تندرو (راه آهن- تجریش) استفاده کنید. در ایستگاه پارک وی پیاده شده و به سمت نمایشگاه بین المللی حرکت کنید. در کنار پمپ بنزین ولنجک (کنار نمایشگاه بین المللی) تاکسی هایی برای رسیدن به درکه هست که می توانید از آن ها استفاده کنید.

با خودروی شخصی
با خوردوی شخصی نیز سه مسیر برای رفتن به درکه در پیش دارید؛ در مسیر اول می توانید با استفاده از خیابان ولیعصر یا خیابان شریعتی خود را به میدان تجریش برسانید و از آنجا راه خیابان درکه را در پبش بگیرید. البته این مسیر در اکثر اوقات ترافیک است و چندان پیشنهاد نمی شود.

راه دوم از طریق اتوبان چمران است. مسیر این اتوبان را به سمت شمال تهران طی کنید، در انتهای اتوبان در پارک وی دور زده و در مسیر برگشت، رو به جنوب تهران از طریق مسیر کناری پمپ بنزین ولنجک راهی ولنجک شوید. پس از رسیدن به میدان دانشجو، مسیر خیابان درکه را در پیش بگیرید تا به درکه برسید.

مسیر دیگر نیز از طریق بزرگراه یادگار امام است، در انتهای این بزرگراه وارد خیابان اوین شده و از آنجا خود را به درکه برسانید.

توصیه ها
در زمان های سرد سال حتما با گروهی حرفه ای و با تجهیزات و لباس های کامل راهی کوه نوردی شوید. از قدم گذاشتن در مسیرهای صعب العبور و ناشناس خودداری کنید.

محل پارک ماشین در درکه بسیار سخت گیر می آید، بنابراین یا صبح زود حرکت کنید یا از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید.

تمام شاخه های کوه نوردی غرب دره درکه، از خط الراس قله پلنگ‌ چال، سیاه‌ سنگ، دوشاخ و چین کلاغ، شیب های تندِ بهمنی و سنگی دارند و عبور از آنها برای رسیدن به انتهای دره بسیار خطرناک است.

منابع:
makanbin.com
karnaval.ir
kojaro.com