مسجد مشیرالسلطنه، بنایی تاریخی متعلق به دوران قاجار است که یکی از قدیمی ترین ساعت های تهران را در خود جای داده است. این بنا متعلق به دوران مظفرالدین شاه قاجار است که توسط «احمد خان مشیرالسلطنه»، یکی از نزدیکان دربار مظفرالدین شاه ساخته شده، تا به رسم آن دوران، به عنوان باقیات و صالحاتی برای وی بر جای ماند. در گذشته معمولا مدرسه و مسجد در کنار هم و در یک بنا ساخته می شد و از ویژگی مسجد های بزرگ همچون مسجد مشیرالسلطنه این بود که چندین حجره برای زندگی طلاب نیز در آنها وجود داشت.
مسجد مشیرالسلطنه اگرچه دارای معماری ساده ایرانی است که عناصری همچون طاق های ضربی، مقرنس کاری، کاشی کاری و... در آن دیده می شود؛ اما علاوه بر اینها، ویژگی منحصر به فردی را در خود جای داده که آنرا را از دیگر مساجد متمایز می کند و آن هم قرار گرفتن یکی از قدیمی ترین ساعت های وارد شده به ایران، در این مسجد است. تهران ساعت های کمی داشته است که از جمله این ساعت های قدیمی می توان به ساعت بنای شمس العماره، ساعت مسجد جامع و همین ساعت مسجد مشیرالسلطنه اشاره کرد. در حال حاضر مشخص نیست که کدام یک از این ساعت ها قدیمی ترین ساعت تهران است، اما به طور یقین، این ساعت جزو اولین ساعت هایی است که به ایران آورده شده است. قدمت این ساعت احتمالا به حدود ۱۱۰ سال پیش باز می گردد و احتمالا تا سالهای حدود ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۵ نیز کار می کرده است.
ویژگی دیگر این مسجد درختان قدیمی آن است است که هنوز تعدادی از آنها در حیاط مسجد به چشم می خورند. از آنجا که معمولا مردم ایران در گذشته سعی می کردند، زندگی هماهنگی با طبیعت داشته باشند، در سمت شرقی مساجد درختان پاییزی و در سمت غربی، درختانی مقاوم تر می کاشتند؛ همچنین طلبه ها در نزدیکی حجره هایشان درختانی را می کاشتند که در تابستان برگ هایشان جلو ورود نور مستقیم آفتاب به درون حجره را بگیرد و در زمستان با ریختن برگ های این درختان بتوانند از آفتاب زمستانی استفاده کنند. مسجد مشیرالسلطنه هنوز پابرجاست و اهالی محل برای نماز و انجام مراسم مذهبی به آنجا مراجعه می کنند، اما دیگر خبری از مدرسه نیست و حجره های این مسجد قدیمی تبدیل به انباری هایی پر از وسائل بدون کاربرد و مستعمل شده اند. لازم به ذکر است واقف این مسجد و مدرسهٔ علمیه احمد مشیرالسلطنه، آن را مسجد الاقصی نامیده است. البته در زبان عموم مردم و همچنین رسانه ها اغلب آنرا با نام واقفش مسجد مشیرالسلطنه می شناسند. همچنین به دلیل وجود ساعت قدیمی مسجد بالای ستون کنار خیابان، مردم ساکن محله های اطراف، آن را مسجد ساعت نیز می خوانند.
منابع:
- fa.wikipedia.org
- ilna.news
- shabestan.ir
