خانه امام جمعه تهران یکی از بناهای تاریخی و خانه های زیبای قاجاری ست که در دل شهر تهران قرار گرفته است. این خانه زیبای تاریخی علاوه بر معماری و تزئینات زیبا، راوی بخشی از تاریخ معاصر ایران است. این بنای نفیس، محل اقامت میرزا آقاخان نوری، نخست وزیر ناصرالدین شاه بود. این ساختمان باشکوه دارای تزئینات زیبا مانند آینه کاری، نقاشی روی گچ، گچبری، ارسی و شیشه های رنگی است. در واقع این خانه حتی در مقایسه با عمارت معروف شمس العماره در کاخ گلستان، یکی از با ارزش ترین خانه های تاریخی تهران است. خانه امام جمعه همانند دیگر آثار و بناهای باشکوه دوران قاجار که به صاحب منسبان دوران خویش تعلق داشته، راوی تاریخ و داستانی شنیدنی است. پس از فوت میرزا آقاخان نوری که در سال ۱۲۴۳ اتفاق افتاد، این عمارت حدود ۴۰ سال تحت تملک وراث وی (میرزاکاظم خان) قرارگرفت و در حدود سال ۱۲۸۵ به شخصی به نام حاجی یحیی، امام جمعه خوی واگذار شده است. وی که در اولین دوره مجلس شورای ملّی، از طرف اهالی آذربایجان به عنوان نماینده انتخاب شد، پس از ورود به تهران در این عمارت سکنی گزید و تا دوره سوم مجلس نماینده مردم باقی ماند. امروزه نیز این خانه با نام این فرد شناخته می شود.
خانه امام جمعه از بناهای مسکونی اعیانی به شمار می رود که دو بخش اندرونی و بیرونی دارد. بخش اندرونی آن که برای سکونت افراد خانه و خدمه بوده، سالها پیش، تخریب و به مدرسه تبدیل شده است اما بخش بیرونی که محلی برای پذیرایی از مهمانان بوده، همچنان باقی مانده است. پیشانی شیروانی خانه از آرامگاه کوروش الهام گرفته شده که نمونه آن در دیوانخانه کریمخان نیز وجود دارد. زیباترین بخش طبقه اول، حوضخانه است با کاشی های آبی در کف که با سبکی هنرمندانه، چشم گردشگران را به سوی خود جلب می کند. در این خانه به خوبی رد پای هنر ایران باستان چه در سنگ برجسته های حیاط به صورت برگ پنجه ای و چه در گچبری های خانه به صورت زنجیره وار مطابق با الگوی باستانی ترکیبی از طرح های گیاهی و هندسی دیده می شود.
خانه امام جمعه پیش از انقلاب در اختیار وزارت فرهنگ و هنر بود و اکنون در اختیار سازمان میراث فرهنگی کشور است. پس از طی مراحل انتقال مالکیت بنا به وزارت فرهنگ و هنر از سال ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰ هجری شمسی نخستین دوره تعمیرات بنا از جانب سازمان ملی حفاظت از آثار باستانی ایران صورت گرفت و از آن به منزله مرکزی برای آشنایی دانشجویان رشته های معماری و هنر با ویژگی های معماری سنتی استفاده می شد. مرمت این خانه در سال ۱۳۵۱ هجری شمسی به پایان رسید، اما در سال های بعد در اثر حوادث بسیاری از جمله احداث پارکینگ طبقاتی در مجاورت خانه امام جمعه، انفجار بمب در میدان امام و اصابت راکت به آن یا اصابت موشک رژیم عراق در فاصله ۲۵ متری خسارات جبران ناپذیری به این بنا وارد شده است.
ارتباط و دسترسی
- خانه امام جمعه در خیابان ناصر خسرو پایین تر از میدان امام یا همان توپخانه قدیم و روبروی وزارت اقتصاد و دارایی در کوچه امام جمعه به شماره پلاک ۱۳ قرار گرفته است. شماره تلفن خانه امام جمعه تهران: ۳۳۵۴۶۷۱۳- ۰۲۱
- برای بازدید از این عمارت زیبا از طریق هماهنگی با صفحه اینستاگرام خانه تاریخی امام جمعه اقدام کنید. @imamjomehistorichouse
منابع:
- reiseniran.de
- fa.wikipedia.org
- irna.ir
- lastsecond.ir
