موزه رئیسعلی دلواری

دلیر تنگستان

آدرس:
استان بوشهر، شهرستان تنگستان، بخش دلوار ، موزه رئيس علي دلواري
زمان بازدید:
شش ماهه اول: صبح 8-12 و بعد از ظهر16-19 ، شش ماهه دوم: صبح 8-12، بعد از ظهر15-18
تعطیلی هفته
دوشنبه ها
بلیط ورودی
40.000 ریال
بلیط اتباع خارجی
300.000 ریال
نوع موزه:
دولتی. معرفي شخصيت رئيس علي دلواري
چکیده: موزه رئیسعلی دلواری

خانه رئیسعلی دلواری، در جنوب شرقی شهر دلوار در استان بوشهر قرار دارد. این خانه که از آثار اواخر دوره قاجاریه است، توسط بازماندگان رئیسعلی دلواری به سازمان میراث فرهنگی هدیه شده است و هم اکنون به عنوان موزه از آن بازدید به عمل می آید. رئیس‌علی دلواری آزادی‌ خواه مشروطه‌ طلب و رهبر قیام جنوب در تنگستان و بوشهر علیه نیروهای بریتانیا در دورهٔ جنگ جهانی اول بود.
در ایران با مصوبه شورای عالی انقلاب روز ۱۲ شهریور بعنوان سالروز کشته شدن رئیسعلی دلواری از سال ۸۹ به نام «روز مبارزه با استعمار انگلیس» نامگذاری شده‌ است.

مشخصات کلی
نام
موزه رئیسعلی دلواری
نوع موزه
دولتی. معرفي شخصيت رئيس علي دلواري
سال تاسیس
1378
ویژگی خاص
خانه رئیس علی دلواری
پیشنهادات
مدت زمان بازدید
یک ساعت
مسیر دسترسی
آدرس
استان بوشهر، شهرستان تنگستان، بخش دلوار ، موزه رئيس علي دلواري
شماره تماس
۳۵۲۳۲۴۳۴ (۰۷۷)
امکانات
راهنمای موزه
سرویس بهداشتی
رستوران
اقامتگاه
نزدیکترین جاذبه ها و محل اقامت به موزه رئیسعلی دلواری
متن کامل: موزه رئیسعلی دلواری

محل تولد : دلوار
تاریخ تولد: ۱۲۶۱
محل مرگ : تنگک صفر (بوشهر)
تاریخ مرگ : ۱۲ شهریور ۱۲۹۴
محل دفن : دار السلام, نجف, عراق
تابعیت :  ایرانی
فرماندهی : فرمانده نیروهای تنگستان
جنگها: جنگ جهانی اول، (ایران و انگلستان)
کارهای مهم : محافظت از مرزهای جنوب کشور ایران (بوشهر)

در تاریخ یکشنبه 8 اگوست 1915 م مطابق با 26 رمضان 1333هـ .ق نیروهای انگلیسی بدون مقدمه و اخطار قبلی و اعلام جنگ به دولت ایران، در بوشهر پیاده شدند. آنان که قبلاً جزایر خلیج فارس را متصرف شده بودند، بوشهر را که علاوه بر موقعیت ژئوپولتیک، مرکز عمده ی مبادلات تجاری و صادرات و واردات با شبه جزیره هند و شیخ نشین های حوزه خلیج فارس و کشورهای اروپائی بویژه انگلستان و آلمان بود، به اشغال درآوردند. این اقدام، مرزنشینان غیور تنگستانی را که در گذشتۀ نه چندان دور تا یکی دو سال قبل از جنگ جهانی اوّل سابقۀ برخورد و مقابله با نیروهای تجاوزگر داشتند، به عکس العمل واداشت. رئیس علی دلواری (۱۲۶۱-۱۲۹۴ خورشیدی/ ۱۸۸۲-۱۹۱۵ میلادی) در نوک پیکان حمله به اشغالگران قرار گرفت. رئیسعلی دلواری‌ در کشاکش جنگ اول جهانی و در حمله انگلیسی‌ها به بوشهر، رشادت بسیاری از خود نشان داد و به شهادت رسید.

موزهٔ رئیسعلی دلواری در شهر دلوار از توابع شهرستان تنگستان واقع شده‌ است. ساختمان این موزه خانه و محل زندگی رئیسعلی دلواری بوده‌است. دلوار مرکز بخش ساحلی تنگستان و زادگاه رئیسعلی می‌ باشد.
خانه رئیس علی دلواری در 35 کیلومتری بوشهر در دلوار قرار دارد که پس از تعمیر و نوسازی به یک مجموعه فرهنگی تبدیل شده است. موزه مردم شناسی استان بوشهر و دیگر فعالیت های سنتی روستایی در این مکان برقرار است.
در این موزه 94 جنگ افزار و سند تاریخی مربوط به حماسه های مردم استان بوشهر در دفاع از مرزهای میهن اسلامی و خلیج فارس به نمایش در‌آمده است. این موزه دارای 23 اتاق به مساحت سه هزار و 750 متر مربع و قدمت بیش از 110 سال می‌ باشد که در آنها 17 فضا برای حفاظت از اسناد و اشیای تاریخی ایجاد شده است.

زندگینامه
رئیس‌ علی دلواری در سال ۱۲۶۱ هجری شمسی برابر با ۱۸۸۲ میلادی (۱۲۹۹ قمری) در روستای دلوار از توابع تنگستان متولد شد. با شروع نهضت مشروطیت، رئیسعلی در حالی که ۲۴ سال بیشتر نداشت از جمله پیشگامان مشروطه‌ خواه در جنوب ایران شد و همکاری نزدیکی با محافل انقلابی و عناصر مشروطه‌ طلب در بوشهر، تنگستان و دشتی آغاز کرد.
دوران جوانی او همزمان با حضور گسترده استعمار انگلیس در خلیج فارس بود. وی نقشی کلیدی در قیام جنوب داشت. قیام مردم تنگستان به رهبری وی روی هم هفت سال طول کشید و در این مدت دلیران تنگستانی دو هدف عمده را دنبال می‌ کردند، پاسداری از بوشهر و دشستسان و تنگستان به عنوان منطقه سکونت خود و جلوگیری از حرکت قوای بیگانه به درون مرزهای ایران و دفاع از استقلال وطن.

مبارزات مشروطه‌خواهی رئیس‌علی
او با همراهی دیگر مشروطه خواهان بوشهر را از حاکمیت استبداد محمدعلی شاه قاجار خارج کرد. در سال ۱۲۸۷ ه. ش/ ۱۹۰۸ میلادی به درخواست ملاعلی تنگستانی و سید مرتضی مجتهداهرمی که مخالف استبداد محمد علیشاه قاجار بود، بوشهر را تصرف کرد و حدود ۹ ماه شهر را در کنترل داشت.

رئیس‌علی و جنگ جهانی اول
در آغاز جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴ قوای روس از شمال و نیروهای انگلستان از جنوب، ایران را در معرض هجوم قرار دادند و کشتی‌های جنگی انگلستان در مقابل بوشهر لنگر انداختند و نیروهای اشغالگر در ۸ اوت ۱۹۱۵/ ۱۷ مرداد ۱۲۹۴ بصورت تدریجی قصد اشغال بوشهر و نواحی ساحلی اطراف را داشتند. یک روز پس از اشغال بوشهر، چهارده نفر از ساکنین آن علیه اشغالگران اعتراض کردند، ولی چون اهل جدال و اسلحه نبودند دستگیر و به هندوستان تبعید شدند. بدنبال کسب تکلیف رئیسعلی از علماء، حکم جهادیه علمای نجف توسط شیخ محمدحسین برازجانی به انضمام حکم خود شیخ وی ابلاغ گردید. رئیس علی همراه دوستش خالو حسین دشتی در اوایل ماه رمضان ۱۳۳۳ قمری در عمارت حاج سید محمدرضا کازرونی، پس از مذاکراتی با وی آمادگی خود را برای دفاع از بوشهر و جلوگیری از پیشروی نیروهای انگلیسی اعلام داشت.

نبرد دلوار
نیروهای انگلیسی همزمان با حمله به بوشهر قصد تصرف ناحیه دلوار را داشتند. دلوار محلی بود که پیش از آن چندبار سربازان انگلیسی به آن جا تجاوز کرده، اما طعم شکست را در این ناحیه چشیده بودند. رئیس علی دلواری و شیخ حسین خان چاه کوتاهی و زایر خضرخان اهرمی از این وقایع آگاه و در مقام دفاع از وطن بر آمدند. قیام دلیران تنگستان علیه اشغالگران آغاز شد و نیروهای متجاوز انگلیسی که قریب به پنج هزار نفر بودند در دام دلیر مردان تنگستانی گرفتار آمدند و عده زیادی از متجاوزان انگلیسی در این حمله کشته شدند. عملیات چریکی پیروزمندانه رئیس علی، سایر مبارزان تنگستان را تشویق به همراهی با او کرد. تا تابستان ۱۹۱۵ عملیات موفقی را بر علیه نیروی دریایی انگلیس رهبری کرد. انگلیسی‌ ها مجبور شدند نیروهای کمکی از عراق و هند به بوشهر اعزام کنند و دلوار را به شدت بمباران کردند.

نبرد بوشهر
زمانی که مقامات انگلیسی تصمیم قطعی درباره اشغال بوشهر و پیشروی به سوی شیراز را داشتند به منظور تطمیع رئیس علی، دو نفر از متابعان حیدرخان حیات داودی را به دلوار گسیل داشتند تا موافقت او را با پیاده شدن قوای انگلیس در کرانه خلیج فارس و حرکت به سوی شیراز جلب کنند. نمایندگان حیدرخان ضمن ملاقات با رئیس علی متذکر شدند که چنانچه او از قیام علیه قوای اشغالگر صرف نظر کند، مقامات انگلیسی چهل هزارپوند به او خواهند پرداخت. رئیس علی در پاسخ می‌گوید: «چگونه می‌ توانم بی‌طرفی اختیار کنم در حالی که استقلال ایران در معرض خطر جدی قرار گرفته‌ است؟»
پس از مراجعت نمایندگان حیدرخان، نامه تهدیدآمیز از طرف مقامات انگلیسی به رئیس علی نگاشته شد مبنی بر اینکه: «چنانچه بر ضد دولت انگلستان قیام و اقدام کنید، مبادرت به جنگ می‌ نماییم، در این صورت خانه‌ هایتان ویران و نخل‌ هایتان را قطع خواهیم کرد.» رئیس علی در پاسخ مقامات انگلیسی نوشت: «خانه ما کوه‌ است و انهدام و تخریب آنها خارج از حیطه قدرت و امکان امپراطوری بریتانیای کبیر است. بدیهی است که در صورت اقدام آن دولت به جنگ با ما، تا آخرین حد امکان مقاومت خواهیم کرد.»

کشته شدن
جنگ میان دلیران تنگستان به رهبری رئیس علی از یک سو و نیروهای بریتانیا و خوانین متحد آنان از سوی دیگر به طور پیاپی و پراکنده تا شهریور ۱۲۹۴ خورشیدی ادامه یافت و انگلیسی‌ ها نتوانستند بر رئیس علی و یارانش برتری یابند. رئیسعلی در محلی به نام «تنگک صفر» هنگام شبیخون به قوای بریتانیا توسط فردی نفوذی و اجیر شده، از پشت سر هدف گلوله قرار گرفت و در سن ۳۳ سالگی کشته شد. تاریخ شبیخون مذکور و کشته شدن رئیسعلی دلواری در همه منابع، شب ۲۳ شوال ۱۳۳۳ قمری برابر با ۳ سپتامبر ۱۹۱۵ میلادی نقل شده‌ است، که بر اساس همه مبدل‌ های تقویم، این روز با ۱۱ شهریور ۱۲۹۴ خورشیدی مطابقت می‌ کند. البته باید گفت که در 60 درصد کتاب ها نوشته شده که توسط فردی نفوذی و اجیر شده که شاگرد نظامی او بود، کشته و در بقیه کتاب ها نوشته شده که مورد هدف تیر مستقیم یکی از کاپیتان های گمنام انگلیسی قرار گرفته و با دو تیر کشته شد دلیل این اختلافات این است که چون منطقه «تنگک صفر» منطقه بسیار مشکوکی بود و آن فرد اجیر شده و کاپیتان انگلیسی در دو طرف رئیسعلی قرار داشتند دقیقا معلوم نیست کدام تیر زده است.
رئیس علی دلواری پس از اینکه به شهادت رسید جسدش به رسم امانت در قبرستانی نزدیک جائینک در جوار حیاه الغیب ملگپ به رسم امانت تحویل خاک داده شد که پس از مدتی طی تشریفات خاصی به عراق منتقل گردید و در شهر نجف اشرف در قبرستان معروف وادی السلام شیعیان به خاک سپرده شد.

رئیس علی دلواری و همرزمانش
از همرزمانی که دوش بدوش او جنگیدند و پس از کشته شدن وی نیز مبارزات خود را ادامه دادند:
شیخ حسین خان چاهکوتاهی
زایر خضرخان اهرمی
خالوحسین بردخونی
 




منابع:
ushidar.com
nasimjonoub.com
fa.wikipedia.org
bushehriha.com

فخری (کاربر عضو نشده)
1397-09-05 09:08
تاسف خوردن کافی نیست....هزینه یک سنگ قبر آنقدری نیست که یک علاقمند به تاریخ ایران نتواند از عهده آن برآید.....کاش کسانی که هر سال به نجف میروند کمی از خرج سفر می زدند و خودشان با هماهنگی نسبت به نصب سنگ و ساخت یک کوشک ساده اقدام می کردند.......خودمان باید کاری کنیم........
علی (کاربر عضو نشده)
1397-04-03 12:29
نجف رفتم با شوق به دیدار آرامگاه سردار ایرانی شتافتم. خلاصه بگویم دلم گرفت از بی غیرتی ما ایرانی ها از بوشهری ها از دلواری ها واقعا ما توان یک سنگ قبر گذاشتن هم نداریم . توان ساخت یک کوشک ساده هم نداریم. اف بر ما.
شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: