برج خان واقع در شهر بندر ریگ در بخش ریگ یکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است. این برج تاریخی متعلق به خانعلی خان حیات داوودی است. (تاریخ این طایفه در بندر ریگ با ورود علی خان؛ بزرگ خاندان حیات داوودی و استقرار حکومت ملوک الطوایفی در این بندر آغاز شده و با ورود خود، منطقه را به نام طایفه خود تغییر داده اند.) تاریخ بنای برج به سال 1777 میلادی بر می گردد. سبک معماری این بنا، بیت میلانی است. نمونهٔ این برج در کشورهای حوزهٔ خلیج فارس و ساختمان های بافت قدیم شهر زیاد وجود دارد. ساختمان دارای دو بخش اندرونی و بیرونی بوده و از نوع حیاط مرکزی است که اتاق ها اطراف و حوض در وسط حیاط تعبیه شده است. بنای برج دو طبقهاست که هر طبقه دارای دو اتاق به ابعاد ۵×۵ است و بین آنها راهرو وجود دارد. جلو اتاق ها طارمه یا بالکن واقع است که با ۱۴ ستون از نمای روبرو نگه داشته شده است. پشت بام دارای سرستون هایی با گل میخ گلوله ای است که چون نگهبانی به نظر می رسند که روبروی خلیج فارس به مراقبت از برج ایستاده اند.
مصالح به کار رفته در ساختمان، سنگهای اسفنجی است که شامل فسیل ها، مرجان، گوش ماهی و صدف های دریایی است. ملاط به کار رفته ساروج و پوشش ساروج و پوشش سقف از چوب صندل (چندل) نوعی چوب مخصوص است که از هندوستان و مومباسا می آوردند. تزئینات روی آن حکاکی شده است. همچنین بنا دارای پرده کرکره های چوبی از پشت یعنی بیرون اتاق هاست. هلال های رنگی، زیبایی خاصی به ساختمان بخشیده است و نیز گره چینی های زیبای درها و پنجره ها و گنجه های دیواری جالب توجه است. گچبری های زیبایی داخل بنا و در سردرها به کار رفته که شکل خاصی به ساختمان بخشیده است. قاب چوبی آینه های نصب شده در اتاقها و چوب لباسی و تزئینات چوبی که به شکل دم حیوانات و سر بز کوهیٍ می باشد، بر زیبایی ساختمان افزوده است. این برج باقدمتی ۲۳۰ ساله یکی از جاذبه های گردشگری استان بوشهر است.
موقعیت مکانی
این برج در شهر بندر ریگ در بخش ریگ از توابع شهرستان بندر گناوه که بین بندر بوشهر و بندر دیلم در ساحل خلیج فارس قرار دارد، واقع شده است.
منابع:
- fa.wikipedia.org
- kojaro.com
- iranwatching.com