جزیره ام الکرم نزد بومیان به نام جزیره گُرم رایج است. علت آن نیز وجود درختان حرا در ساحل روبروی آنست که نزد اهالی به گُرم مرسوم است. از سویی بعضی منابع اجمالاً گرم را جداگانه در شمار جزایر کوچک (با مساحت کمتر از یک کیلومتر در زمان مد) این منطقه دانسته اند. با این وجود بنظر می رسد گرم از ملحقات جزیره ام الکرم (ام الگُرم) بوده باشد که بعلت مد گاه از آن جدا می شود. این جزیره قوسی ۲ کیلومتر طول دارد و دارای عرض کمتر از ۲۰۰ متر است. صیادان از آن بعنوان پایگاهی برای صید ماهی استفاده می کنند. شکل آن قوس نیم دایره است که ضلع محدب آن به سمت جنوب است و سطح آن پوشیده از ماسه های ریزدانه نرم با بقایای صدف هاست.
موقعیت جرافیایی
این جزیره بین ۲۷ درجه و ۵۰ دقیقه عرض شمالی و ۵۱ درجه و ۳۳ دقیقه طول خاوری واقع شده است و ۱ تا ۲ متر از سطح دریا بالاتر است. فاصله این جزیره تا جزیره نخیلو ۸ کیلومتر است و آب و هوای جزیره گرم و مرطوب است.
پوشش گیاهی
جزیره ام‌الکرم یا گرم در خاور جزیره نخیلو در فاصله ۱ و نیم کیلومتری ساحل قرار دارد. در سواحل مقابل این جزیره اجتماعاتی از جنگلهای ماندابی حرا (موسوم به گُرم) قرار دارد. این جزیره دارای تپه های شنی و گیاهان شورپسند (تهما) است.
زیست جانوری
جزیره ام الکرم موطن پرنده های بی مرز است؛ کاکایی قار، حواصیل خاکستری، باکلان و سلیم خرچنگ خور و پرندگان مهاجر زمستان گذران در آن سکنی می گزینند. ام الکرم به همراه جزایر «ام سیله»، «نخیلو» و «تهمادو» بهشتی افسانه ای را در كناره شمال غربی خلیج فارس در منطقه ای حفاظت شده به نام مند تشکیل داده اند. اینجا را هزاران پرنده، سال های سال است كه برای زندگی انتخاب كرده اند و مسیر آمدن به آنرا هرگز از یاد نبرده اند. در جزیره ام الکرم هزاران پرستوی دریایی پشت دودی و گونه سفید، كاكلی بزرگ و كوچک، اگرت ساحلی، سلیم خرچنگ خوار و سلیم كوچک، عظمت طبیعت را به رخ بازدید کنندگان می کشند. لا به لای بوته های سبز جزیره، پرستوهای دریایی پشت دودی، خاک را به اندازه یک آشیانه امن برای خود حفر کرده اند. مارهای جعفری نیز در دل بوته ها می خزند که از سمی ترین مارهای ایران هستند. در ام الکرم تا چشم كار می كند تخم پرندگان است كه بر ساحل جای گرفته اند. با احتیاط باید حركت كرد؛ چرا كه هر لحظه ممكن است تخم پرنده ای زیر پا له شود. تخم و جوجه هایی كه تازه سر از تخم درآورده اند، بی پناه ترین موجودات ساکن جزیره هستند.
اگرت های ساحلی در دو رنگ دیده می شوند؛ سیاه و سفید. اینجا اکثریت اگرت ساحلی سیاه رنگ هستند. اگرت سیاه پرنده ای سیاه رنگ با چانه و گلوی سفید است؛ پرنده ای كه با نوک زرد خود طعمه هایی چون ماهی، سخت پوستان، نرم تنان، حشرات، لاشه حیوانات، گاهی میوه ها و مواد گیاهی را در آب و گل می جوید. بیشتر در خورهای گل آلود، ماندآب ها و باتلاق های شور سواحل سنگی و سواحل مرجانی زندگی می کند. اگرت های ساحلی دسته جمعی در بوته های كوتاه نزدیک ساحل جوجه آوری می کنند.
فلامینگوها از آرام ترین پرنده ها هستند. كنار آب می ایستند و مدام منقار خود را در آب می كنند. با این كار جلبک ها و سخت پوستان كوچک روی فیلتر داخل شان می ماند تا غذای آن روزشان تامین شود. فلامینگوها برای پرواز باید مسافتی را روی آب بدوند، شاید به خاطر همین است كه كمتر پرواز می كنند. سلیم خرچنگ خوار پرنده دیگری است که با منقار قطور و دست و پای دراز خاکستری خرچنگ شکار می کند. این پرنده موجودی اجتماعی است که نر و ماده اش شبیه یکدیگر هستند. بستر نرم ماسه های صدفی ام الکرم و به ویژه جزیره نخیلو، مأمن امنی را برای تخمگذاری لاک پشت ها به وجود آورده است. آ‌نها معمولا تاریكی شب را برای زاد آوری انتخاب می كنند تا بدون هیچ استرس و ترسی تخم گذاری كنند. لاک پشت ها اگر حتی کمی احساس خطر کنند، سریع به دریا برمی گردند، بدون اینكه تخمگذاری كرده باشند.
موقعیت مکانی
این جزیره خالی از سکنه در فاصله ۱۴۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر، در ۱ و نیم کیلومتری سواحل دهستان و بخش بردخون از توابع شهرستان دیر در جنوب غرب روستای مل گنزه و درود احمد (مقابل حد فاصل بخش بردخون و بخش مرکزی شهرستان دیر در خلیج فارس) و مشرق جزیره نخیلو قرار دارد. برای دسترسی به جزیره ام الکرم ابتدا باید خود را به بوشهر برسانید. در جاده بوشهر به سمت دیر پیش برانید. پس از مشاهده تابلوی مل گنزه، تابلویی زرد رنگ را خواهید دید. در جاده خاکی کنار آن بپیچید. در همین محل، هر صبح و بعد از ظهر، ناخدای محلی به سمت جزیره ام الکرم حرکت می کند.
توصیه
- بدون اجازه سازمان محیط زیست نمی توان از جزیره ام الکرم بازدید کرد.
- این جزیره هیچ امکاناتی ندارد؛ پس با خود آب آشامیدنی و مواد غذایی خشک همراه داشته باشید.
منابع:
- fa.wikipedia.org
- kojaro.com
- boushehr.ict.gov.ir
