شهر تاریخی سیمره در حاشیه جنوب شرقی شهرستان دره شهر به عنوان مهمترین و بزرگترین محوطه تاریخی استان ایلام پذیرای گردشگران است. پس از ویرانی ماداکتو و افول آن در زمان هخامنشیان، این شهر دوباره با نام سمیره در دوران ساسانیان به شکوفایی رسید؛ مورخان و تاریخ نگاران در گذشته و حال هر کجا که نام ایلام برده می شود از سیمره به عنوان شهر باستانی نام می برند، این شهر احتمالا مرکز ولایت مهرگان کَذَک (مهرجانقَذَق) بوده است به عبارتی پایتخت تابستانی آن دوره به شمار می رفته است. عرصه باقی مانده از این شهر تاریخی بیش از شصت هکتار است و به نظر می رسد که در زمان آبادانی دست کم صد و بیست هکتار وسعت داشته است. این شهر با نامهای متعددی چون ماداکتو، مهرجان کده، مهرجان قذق و مهرگان کده شناخته شده است. شهر باستانی سیمره از اولین آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران است.
به نظر می رسد این شهر به علت وقوع زلزله ای در سال ۳۳۴ هجری قمری تخریب و خالی از سکنه شده است، البته گفته میشود مردم این شهر قبل از وقوع زلزله شهر را ترک کرده بودند، اینکه مردم این شهر چگونه وقوع زلزله را پیش بینی کرده اند هنوز معما است. در این شهر گچبری های منحصر به فردی به دست آمد که در نوع خود بی نظیر هستند. خانه اربابی، بنای مسجد، اماکن حاشیه سیل بند و اماکن مسکونی حاشیه نشین شهر، از مکانهایی هستند که در طی ۹ فصل در این محوطه تاریخی کاوش شده اند. همچنین در این شهر قدیمی، مدارکی به دست‌آمده که نشان می دهد در «سیمره » مراکز صنعتی وجود داشته و سفالگری و شیشه سازی بسیار رایج بوده است، بقایای کوره های سفالگری و شیشه سازی مدارک بسیار مهمی است که نشان می دهد بخشی از اقتصاد این شهر از طریق این دو صنعت تأمین می شده است. بخشی از یافته های بسیار مهم دیگر در «سمیره»، مسجدی است که از دل خاک بیرون آمده و نشان می دهد که این بنا، یکی از اولین مساجد دوران صدر اسلام در ایران بوده است. مصالح بنا از سنگ و گچ است و تاق هایی که روی بناهای ورودی معابر ساخته شده، همه گهواره‌ا ی هستند، شبستان و ایوان مسجد با گچبری های بسیار زیبا تزیین شده و دارای یک حیاط مرکزی است. در شهر سیمره نشانه هایی از قوس ها و انحناهای طاق در ویرانه ها به چشم می خورد و نیز سایه روشن هایی از خیابان بندی و کوچه ها، سیستم شبکۀ ارتباط شهری در این بافت مشهود است. طبق نظر مورخان و سفرنامه نویسان که سیمره را دیده بودند این شهر متجاوز از پنج هزار خانه داشته و آنرا مشابه شهر سیروان نام برده اند با این تفاوت که در اینجا ساختمان های بیشتری را ذکر کرده اند که بزرگی شهر را می رساند، و همچنین در سیمره ساختمان ها به هم فشرده نبوده اند که از اینرو مسیر خیابان ها، بازارها، محل کاروانسراها و عمارات به خوبی آشکار بوده اند.
دره سیمره از دیرباز به لحاظ ویژگی های طبیعی، اجتماعی و اقتصادی و موقعیت خاص خود همواره مورد توجه گروه های انسانی بوده است. شهر سیمره و پل گاومیشان بزرگ ترین پل تاریخی غرب کشور در شهرستان دره شهر نامزد ثبت در فهرست آثار جهانی نیز می باشند.
منابع:
- وزارت میراث فرهنگی و گردشگری
- fa.wikipedia.org
- mehrnews.com
- farsnews.ir
