تنگه ارغوان در موقعیت جغرافیایی N462838 E333751 در استان ایلام و به وسعت 170 هکتار در شمال شرقی شهر ایلام واقع گردیده است. (درفاصله 3 کیلومتری شمال شرقی شهر ایلام، درمسیر تنگه قوچعلی) تنگه ارغوان در مسیر رودخانه ای با گل ها و درختان ارغوانی مخصوصا در فصل بهار و بویژه در اردیبهشت زیبایی وصف ناپذیری را به طبیعت و جنگل های سبز آن دیار بخشیده است. زیبایی رنگ آنها چشم هر بیننده ای را به خود خیره مسازد. این تنگه جزو مناطق سردسیر استان بوده و زادگاه اصلی درختچه ي ارغوان تنگه گاوز در شمال شرقی شهر ایلام میباشد. معمولا شاخه های این درختچه ی زیبا نازک و شکننده هستند. منطقه رویایی و بکر گاوز با اسم امروزی تنگه ی ارغوان در ورودی راه شمالی مسیر کرمانشاه به ایلام در حوزه استحفاظی دهستان ميشخاص (میه خاص) قرار دارد.
این درختچه در کناره ي رودخانه های سیلابی و فصلی که خاکی سبک و رسوبی دارند به خوبی رشدکرده و به سبب نرمی شاخه ها مجبور است از ریشه به صورت چند شاخه ای رشد کند تا شاخه ها به کمک هم بلند شوند و کمتر آسیب ببینند. درخت ارغوان از طریق بذری که در غلاف لوبیا مانند است تکثیر می شود و فقط یک سال مراقبت از آن کافی است تا در سال های بعد گل بدهد. همه ساله در اوایل بهار و هنگامی که دمای روز به بیش از 15 درجه برسد شکوفا شده و شکوفه های ارغوانی آن تا دو هفته دوام دارند. هر چند در زمان جنگ هزاران اصله از این درختچه برای مصرف سوخت و دیرک چادر های آوارگان جنگی از بین رفت اما اگر از ذخیره گاه اصلی آن در دره ی گاوز مراقبت شود و برای پراکنش غیر طبیعی آن چاره ای بیاندیشند در طول چند سال می توان ایلام را به محلی برای تولید و تکثیر آن تبدیل کرد .
گونه گیاهی نادر و در حال انقراض آن ارغوان و گونه های همراه شامل بلوط، دافنه، کیکم و زالزالک میباشد. جود جنگل انبوه بلوط دردو سمت جاده و تیغه های سنگی و زیبای کوهستان و گردشگاههای مناسب و درختان ارغوان در طول تنگه و ترکیب رنگها در نظام طبیعی و مراتع پرپشت و گونه های نادر گیاهی مانند گون، طویلک، قارچ و استفاده از گیاهان معطر در محدودة این تنگه و ارتفاعات ییلاقی آن در مسیر گز گردکان و سورگه صنعت زنبورداری رادر تهیه عسل ناب ایلامی رونق بخشیده است.
منابع
anobanini.net
irandeserts.com
hamgardi.com
tishineh.com
