آرامگاهها و بناهای آرامگاهی یکی از پرتعداد ترین بناهای تاریخی به جای مانده در ایران هستند. این بناها معمولا محل دفن یک فرد شاخص مذهبی یا سیاسی هستند که برای تقدیس یا بزرگداشت آن شخصیت بنا شده اند. دوران مختلف تاریخی، شاهد انواع مختلف شیوه های معماری آرامگاهی در گستره ایران فرهنگی بوده است. یکی از بناهای تاریخی جاده چالوس، برج آرامگاهی میدانک است که از مهم ترین آثار تاریخی بخش آسارای شهرستان کرج در استان البرز به حساب می آید. این برج که در کیلومتر ۶۰ جاده کرج به چالوس و در روستای میدانک نزدیک گچسر قرار گرفته، در میان بومیان با نام برج تهمینه هم شناخته می شود.
برج میدانک که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، مدفن یکی از قلعه بانان یا اعضای خاندان پادوسپان (۹۷۵-۱۰۱۴ هجری شمسی) است که از حکام محلی منطقه رویان در خلال قرن های هشتم تا نهم هجری قمری بوده است. قدمت این برج آرامگاهی که شبیه بناهای دوران مغول ساخته شده، به دوره تیموری باز می گردد. از دوره تیموریان به بعد، نوعی از بناهای آرامگاهی با استفاده از اشکال هندسی مانند هشت ضلعی شکل گرفت. روشی که در طراحی و اجرای بنای برج استفاده شده، آن را در ردیف برج های آرامگاهی قرن هفتم هجری قمری قرار می دهد. این بنای سنگی، آرامگاهی با پلان ۸ ضلعی است. همچنین این برج دارای یک ایوان پیش آمده در سمت غرب آن است که پهنای ورودی آن حدود ۳ متر است. پلان فضای داخلی برج مربع شکل است که چهار تورفتگی در هر ضلع آن مشاهده میشود. این تورفتگی ها پلان چلیپایی را در ذهن تداعی می کنند. داخل فضای ایوان و بقعه با تزئیناتی از جمله کاربندی ها و قطاربندی ها پوشیده شده اند. سقف برج به صورت گنبد دوپوسته ای مخروطی بوده که در حال حاضر، پوشش بیرونی آن از بین رفته و تنها پوشش زیرین باقی مانده است. در ساخت برج از مصالحی همچون سنگ، گچ و نوعی ملاط ساروج استفاده شده است. برج آرامگاهی میدانک به عنوان یک جاذبه فرهنگی در دل طبیعت زیبای جاده چالوس و در نزدیکی جاده اصلی قرار گرفته و دسترسی به آن به راحتی برای بازدید کنندگان امکان پذیر است.
منابع:
- visitiran.ir
- fa.wikipedia.org
