روستای برغان البرز

زمان بازدید:
آزاد
تعطیلی هفته
ندارد
تعطیلات سالانه
ندارد
چکیده: روستای برغان البرز

در دامنه‌ های جنوبی کوهستان البرز روستای سرسبز و بی‌ نظیر برغان قرار گرفته که به دلیل باغ‌ ها و مزارع سرسبز، درختان میوه، رودخانه ‌های پرآب و بناهای تاریخی در سال ‌های اخیر مورد توجه گردشگران بسیار قرار گرفته است. روستای برغان مشهور به مهد چنارهای هزار ساله و سرزمین آلوچه بوده و مقصد مناسبی برای گردش و تفریح می باشد. این روستا دارای سه اثر تاریخی ثبت‌ شده ملموس است که شامل حسینیه اعظم برغان، پل‌ صفویه و درخت چنار داخل محوطه مسجد جامع می باشند. آلوی‌ برغان با شهرت جهانی، بستنی‌ گله و تعزیه برغان سه اثر دیگر هستند که تا به امروز توسط سازمان میراث‌ فرهنگی، صنایع‌ دستی و گردشگری به ثبت رسیده‌ اند.

مشخصات کلی
زبان محلی
مردم برغان به زبان تاتی تکلم می کنند.
آداب و رسوم
مراسم تعزیه خوانی، آتش روشن کردن در پشت بام چهارشنبه سوری
محصولات و سوغات محلی
آلو برغان و الک، انواع میوه، بستنی گله برغان
پیشنهادات
بخش های مهم برای بازدید
بازار، حسینیه، درختان کهنسال
بهترین زمان بازدید
بهار
نزدیکترین جاذبه های گردشگری
روستاهای منطقه
مسیر دسترسی
آدرس
البرز، ساوجبلاغ
امکانات
دسترسی به وسایل نقلیه
تردد معلولین با ویلچر
دستشویی
بوفه
رستوران
اقامتگاه
پوشش شبکه
متن کامل: روستای برغان البرز

روستای برغان در دهستان برغان بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ در غرب استان البرز و در ارتفاع ۱,۶۵۰ متری از سطح دریا، میان کرج و هشتگرد واقع شده‌ است. بافت این روستا قدیمی بوده، دارای باغ های بسیار است که در تمام  فصول به ویژه بهار و تابستان پذیرای گردشگران است. این روستا به‌ دلیل قرار گرفتن در مسیر کرج به ‌سمت کردان و موقعیت جغرافیایی برغان که در بین دو رود سنج و شاهرود قرار گرفته از توسعه گردشگری برخوردار است؛ این رودها از کوههای البرز مرکزی سرچشمه می ‌گیرند و از کنار روستا عبور می ‌کنند. روستای برغان قدمتی طولانی ‌تر از کرج دارد و قدمت بازار و برخی از خانه ‌های قدیمی آن به دوره قاجار برمی ‌گردد. در این روستا که آن را با لقب «مهد چنارهای هزارساله» می‌ شناسند، درختانی کهنسال و دیدنی وجود دارند که نشانگر قدمت طولانی روستا هستند. طبیعت سرسبز برغان با وجود چشمه های فراوان مانند خزایی چشمه، کوئی چشمه و کدخدا حسن چشمه، درختان کهنسال و دو رودخانه شاهرود و سنج در نزدیکی روستا بسیار زیبا است.


موقعیت جغرافیایی
مختصات جغرافیایی برغان ۵۰ درجه و ۵۶ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی است. برغان در شمال غربی کرج قرار دارد و فاصله آن تا مرکز شهر کرج ۲۱ کیلومتر (حدود ۴۰ دقیقه رانندگی) است. این روستا با مرکز شهر تهران حدود ۶۸ کیلومتر (یک ساعت و نیم) فاصله دارد.


زبان و فرهنگ
مردم برغان تات زبان هستند و به زبان تاتی تکلم می کنند. با آمدن مهاجران غیر بومی به این روستا زبان تاتی در حال از بین رفتن است. از بازی‌ های بومی می توان به الک‌ دولک، کلاه دربرک، تپه کا (چل توب) و سه کوره اشاره کرد که در میان روستاییان رواج دارند. از چهره های برجسته برغان، محمد تقی برغانی (معروف به شهید ثالث)، ملا محمد صالح برغانی (مؤسس مدرسه صالحیه قزوین و مدرس حوزه علمیه کربلا)، حسین میرخانی برغانی بنیان ‌گذار انجمن خوشنویسی ایران و زرین تاج برغانی ملقب به «طاهره قره العین»، به این روستا منسوب‌ هستند.


اقتصاد
اهالی روستای برغان از قدیم به تجارت و کاسبی مشغول بودند؛ اکنون نیز این آبادی نسبت به دیگر روستاها بیشترین تعداد مغازه را دارد. در گذشته که کرج ده کوچکی بود، مردم از طریق راههای کوهستانی مسافت تهران تا قزوین و بالعکس را با چهارپایان طی می ‌کردند و به ‌دلیل طولانی بودن مسیر، مجبور به اتراق در کاروانسرا و قهوه‌ خانه‌ های موجود در برغان می ‌شدند که این موضوع در رونق کسب ‌و کار مردمان این روستا تاثیر بسزایی داشت. همچنین پیش از این حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ باب مغازه در این روستا فعالیت داشتند. کارگاه‌ های قنادی، حلاجی و رنگرزی نیز در روستا مشغول به ‌کار بودند که بقایای آنها هنوز باقی است. مردم روستای برغان امروزه بیشتر به زراعت، باغداری و دامداری مشغول هستند و برخی نیز از طریق فعالیت در صنایع دستی و امور خدمات امرار معاش می ‌کنند.


بافت روستا
خانه ‌های ساده و قدیمی برغان اغلب دو طبقه هستند و یک طویله زیر آنها وجود دارد تا گرمای ایجاد شده توسط دام‌ ها طبقه بالا و محل سکونت افراد را گرم کند. می‌ توانید نمونه‌ ای از این خانه‌ ها را در محله «بزرگ محله» ببینید. در سال ‌های اخیر خانه‌ های ویلایی در برغان با تاثیر گرفتن از الگوی معماری شهر و با مصالحی چون تیرآهن، سیمان، بتن، آجر و گچ ساخته شده‌ اند.


سوغات و محصولات
از سوغات معروف روستای برغان می‌ توان به آلوی برغان، عسل، توت، گردو، سماق و لبنیات محلی اشاره کرد. گردوی پوست کاغذی از دیگر سوغات معروف برغان می باشد. الک از مهمترین صنایع دستی برغان به شمار می ‌آید.

آلوی برغان
آلوی برغان که بومیان به آن گوجه برغان می ‌گویند، در واقع یک نوع محصول پیوندی است که از ترکیب آلوی محلی و آلوی بخارا به دست آمده است. طعم گوجه برغان بی ‌نظیر و متفاوت است و از آن در تولید انواع لواشک، ترشی و سایر غذاهای ایرانی استفاده می ‌شود. سعی کنید آلوی برغان را به صورت تازه و از باغات این محل خریداری کنید. برخی از باغات برغان به علت قرار گرفتن در معرض نور آفتاب در تمام طول روز، آلوهای بهتر و خوش طعم تری تولید می کنند.

بستنی گله برغان
روش تهیه این بستنی بسیار حائز اهمیت است. برای تهیه بستنی گله برغان ابتدا شیر تازه را به مدت نیم ساعت می ‌جوشانند. بعد ‌از اینکه شیر جوشیده سرد شد، آن را درون ظرف آهنی گالوانیزه می‌ ریزند و با شکر، هل و گلاب مخلوط می کنند. ظرف فلزی را داخل یک ظرف چوبی می ‌گذارند که با آب خیس خورده و به اصطلاح ور آمده است. مردم برغان دور ظرف فلزی و داخل ظرف چوبی را پر از یخ می ‌کنند و سپس می‌ چرخانند. نمک را اضافه کرده و چند بار همین کار را ادامه می‌ دهند و در آخر بستنی را هم می ‌زنند تا سفت شود.


غذاهای محلی
دیزی محلی، انواع کباب، آش کشک، آش جو، مغزنان، لواسیرک‌ نان، دوبندی ‌نان و فسنجان از جمله غذاهای محلی لذیذ برغان هستند. آش برغان بسیار مشهور است و بیشتر کافه و رستوران های مسیر و داخل روستا آش می ‌فروشند.

 

امکانات
در روستای برغان ویلاهای و خانه هایی برای اقامت مسافران وجود دارد. اگر قصد اقامت در ویلاهای روستا را دارید بهتر است پیش از آغاز مسافرت برای خود و خانواده یک ویلای مناسب رزرو کنید، چرا که میزان اقامتگاه های غیر هتلی در این روستا محدود است و در ایام شلوغ مثل بهار و تابستان ممکن است اقامتگاه مطلوبی یافت نشود. سرویس بهداشتی عمومی، مسجد، کافه و رستوران، سفره ‌خانه، باغ‌ های خانوادگی برای پیک‌ نیک، خود پرداز و فروشگاه سوغات و مواد غذایی در این روستا فراهم است.


جاذبه های گردشگری برغان

  • حسینیه اعظم (بارمله): در روستای برغان دو تکیه به نام ‌های بارمله (بالا محله) و جیرمحله (پایین محله) وجود دارد. تکیه بارمله که با نام حسینیه اعظم برغان شهرت دارد، مکانی تاریخی با قدمتی از دوره صفوی (بیش از پنج قرن) است. حسینیه اعظم با مساحت ۱۲۰۰ متر مربع در دو طبقه احداث شده است. طبقه همکف آن دارای ۱۰ حجره است و دیوارهای طبقه بالا با تیرهای چوبی منبت‌ کاری شده از یکدیگر جدا شده اند. جنس مصالح به‌ کار رفته در آن، خشت خام، کاهگل و تیرهای چوبی است. این بنا در دوم بهمن ۱۳۸۲ با شماره‌ ثبت ۱۰۸۲۴ به ‌‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و قدمت آن بر اساس یک کتیبه سنگی تعیین شده که بر سردر حسینیه قرار دارد. سردر این حسینیه در سال ۱۳۶۷ تعمیر و نوسازی شده است. در زمان ورود به حسینیه اعظم برغان با کوبه در آن رو‌برو می ‌شوید که دخیل‌ های بسیار روی آن بسته شده‌ و به همین دلیل قالب فلزی آن دیده نمی ‌شود. در وسط حسینیه یک سکوی دو طبقه تعبیه شده که از آن برای برگزاری مراسم تعزیه‌ خوانی در محرم استفاده می‌ کنند. در بالای این سکو سقفی وجود ندارد و در پایین آن یک سنگ قبر قدیمی دیده می ‌شود که در دو طرف آن جایگاه‌ هایی برای روشن کردن شمع وجود دارد. در انتهای حسینیه اعظم برغان یک اتاق به چشم می‌ خورد که گفته می‌ شود این اتاق متعلق به سه زن و یک مرد بوده است؛ به اعتقاد اهالی این افراد از امامزادگان بوده اند که ناگهان ناپدید شده‌ اند. اضلاع شرقی و غربی حسینیه دارای پنج رواق هستند و ضلع شمالی، رواق ایوان مانند و وسیع دارد که به خان ‌نشین مشهور است. سقف ‌های چوبی، رواق ‌ها و خان‌ نشین را پوشانده‌ اند. در حال حاضر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همه بنا را با سوله فلزی پوشش داده تا از صدمات وارده در امان باشد. منبر قدیمی و فرسوده این حسینیه نیز در گوشه یکی از رواق ‌ها نگهداری می ‌شود.
  • مسجد برغان‎: مسجد برغان نیز از زیباترین مساجد تاریخی ایران است که زمان ساخت آن به پانصد سال پیش ‌باز می گردد. جالب است بدانید که مسجد و حسینیه برغان توسط یک پل قدیمی به یکدیگر متصل شده‌ اند و این امر یک حس زیبا و مطلوب به انسان منتقل می کند.
  • پل برغان: پل برغان نیز یک اثر تاریخی است و در دوره صفوی ساخته شده است. این پل که در دوم بهمن ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۱۰۸۲۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است، روی رودخانه شاهرود قرار دارد و در دوره‌ های زندیه، قاجار و پهلوی مورد مرمت قرار گرفته است.
  • میدان برغان: این میدان محل اصلی تجمعات روستای برغان و محل برگزاری مراسم‌ های مختلف و بخصوص مراسم مذهبی است. تعزیه‌ خوانی چهارصد ساله یکی از مهمترین مراسمی است که هر سال در میدان برغان انجام می شود.
  • قلعه ایلخانی برغان: یکی از آثار تاریخی دوره ایلخانی در روستای برغان بر روی تپه کش ‌کلا قرار گرفته و هم اکنون با عنوان قلعه ایلخانی برغان شناخته می شود. تپه کش کلا به ارتفاع ۱۲۰ متر است که در شمال روستای برغان قرار دارد. کش کلا در تعبیر بومی ‌های منطقه به‌ معنای «قلعه خشک» است. گفته می ‌شود که در گذشته قلعه‌ ای باستانی بر فراز این تپه وجود داشته است؛ اما در حال حاضر اثری از آن دیده نمی ‌شود. در دامنه تپه کش کلا قطعاتی از سفال مربوط به دوران اسلامی به‌ خصوص از دوران ایلخانی تا دوره قاجار کشف شده‌ که در کنار درختان کهنسال این منطقه نشان از قدمت روستای برغان دارند.
  • زیارتگاه چهل دختر برغان: این زیارتگاه یک درخت سیب است که قصه دور و درازی دارد. ساکنان روستای برغان حرمت بسیار زیادی برای این درخت سیب قائل هستند و به شدت به آن اعتقاد دارند. شما می توانید در مسافرت به برغان از این درخت مقدس بازدید کنید.
  • بازار برغان: از قدیمی ‌ترین بازارهای استان البرز است که قدمت آن به دوره قاجار برمی‌ گردد. این بازار در گذشته به‌ عنوان مرکز تجارت محصولات کشاورزی، پنبه و غیره شهرت داشته و در حال حاضر مهمترین محصولات برغان یعنی گوجه ‌سبز، آلوی برغان، آلوچه و میوه ‌های تابستانی در آن به فروش می‌ رسند. بازار برغان در گذشته حدود ۱۵۰ مغازه شامل قهوه‌ خانه، خیاطی، خراطی، رنگرزی پارچه، نعل ‌بندی، پنبه ‌زنی (حلاجی)، شیرینی ‌پزی، نانوایی، گیوه‌ دوزی، خواربار فروشی، عطاری و غیره داشته که در تمام آنها مبادله کالا به کالا (پایاپای) صورت می ‌گرفته است.
  • درخت چنار مسجد: این درخت که در ضلع شمالی حیاط مسجد روستای برغان قرار دارد از همه درختان مسجد قطورتر است و حدود ۱۲ متر طول دارد. در تنه درخت چنار سوراخی وجود دارد و با نزدیک شدن به آن متوجه می‌ شوید که تنه آن کاملا خالی است. در تنه این درخت اتاقی وجود دارد که بیش از ۱۰ نفر در آن جا می ‌شوند. در میان این اتاق، یک حوض تعبیه شده و اطراف آن نیز سکوهایی برای نشستن وجود دارند. اهالی برغان اعتقاد دارند که با بستن دخیل به این درخت به حاجت‌ ها و آرزوهایشان می‌ رسند.
  • درخت کهنسال مسجد: درخت کهنسال در ضلع جنوبی مسجد برغان قرار دارد. این درخت با نام «گرده بینه» شناخته می‌ شود و تنه آن با ۱۰ متر قطر توپر است. شاخه‌ های درخت کهنسال مسجد برغان سرسبز و رو به رشد هستند. درختان کهنی نیز در اطراف این درخت کهنسال روییده اند که همگی از شاخه‌ ها و جوانه ‌هایی به وجود آمده که از کنار ریشه قطور این درخت کهنسال روییده ‌اند.
  • نارون داربیخ یکی دیگر از درختان مشهور روستای برغان است که دسته‌ های مذهبی در روز عاشورا به ‌سمت آن می‌ روند و پس از انجام مراسم این روز به‌ سمت تکیه بازمی ‌گردند.
  • یکی از مهم ترین تفریحاتی که در مسیر روستای برغان برای مسافران و گردشگران فراهم شده است امکان اسب سواری است. دو باشگاه سوارکاری در این منطقه وجود دارند.

 

جاذبه های نزدیک برغان

  • آتشگاه کرج در واقع نام یک روستا است که در بیست کیلومتری شمال غربی کرج و ده کیلومتری شمال گوهردشت واقع‌ شده است. این روستا نیز همانند بسیاری از روستاهای اطراف شهرستان کرج، بسیار زیبا و دیدنی است. این منطقه در گذشته محل زندگی زرتشتیان بوده اما به دلیل آب ‌و هوای مناسب و امکانات زیادی که دارد امروزه به پاتوق گردشگران و مردم شهر کرج در روزهای گرم سال تبدیل ‌شده است. مجتمع تفریحی توریستی عسل نیز با ۵۰ هکتار مساحت در آتشگاه کرج، یکی از بزرگترین مراکز تفریحی توریستی استان البرز است.
  • روستای سنج که در ساوجبلاغ و در مجاورت روستای برغان قرار دارد، دارای باغات گسترده ای همچون گردو، گیلاس، آلبالو، گوجه ‌سبز و یا همان گوجه ‌برغانی است؛ در این روستا از منطقه توریستی بسیار زیبایی به نام “توکوه” نیز دیدن کنید. توکو منطقه ای‌ ییلاقی است و بهاری بسیار جذاب و دیدنی دارد.
  • روستای سرهه در مسیر برغان به سمت کردان قرار گرفته و جاده ای مارپیچ و باریک دارد؛ جاده دسترسی به روستای سرهه چندان مناسب نیست و بهتر است از عدم نقص فنی اتومبیل خود در زمان مسافرت به این نقطه مطمئن شوید.


مسیر دسترسی
کافیست ۱۳ کیلومتر از کرج دور شوید تا به روستای برغان برسید. برای رسیدن  به برغان دو مسیر وجود دارد: از کرج–رجایی شهر، جاده آتشگاه، بعد از دو راهی به سمت برغان بروید (از دوراهی تا روستای برغان حدود ۱۰ کیلومتر فاصله است) و یا از بزرگراه کرج–قزوین پس از کردان به برغان دسترسی خواهید داشت.


منابع:

  • fa.wikipedia.org
  • mehrnews.com
  • eligasht.com
  • kojaro.com
  • chtn.ir
شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: