در محدوده پناهگاه حیات وحش «عباس آباد» و حاشیه کویر «ریگ جن» در محدوده شهرستان نائین، روستای زیبایی به نام چوپانان خودنمایی می کند. این روستا از نظر صاحب نظران به عنوان منظم ترین روستای خشتی از منظر بافت و معماری، معرفی شده است. بافت قدیمی این روستا با معابر منظم عمود برهم و خانه هایی به شکل حیاط مرکزی و خشتی که بدون استثنا دارای بادگیرهای زیبا هستند، چشم اندازی بسیار دیدنی به این روستا داده است. وجود ۱۲۰ بادگیر زنده به عنوان کولر‌های طبیعی این روستا را در کویر مرکزی ایران به عنوان یک مکان گردشگری در مسیر طبیعتگردی کویر تبدیل کرده است. این روستا با ۱۲۰ سال قدمت، با شرایط اقلیم گرم و خشک کویری، خانه هایش از خشت و گل ساخته شده و در تابستان خنک و در زمستان گرم است. از جذابیت های منحصر به فرد این روستا، قرار گرفتن آن روی ارتفاع و تسلط بیننده بر کویر منطقه است، درعین حال استفاده از خاک قرمز رنگی که در ساخت خانه ها (برگرفته شده از مناطق کویری پیرامون روستا) بکار رفته جذابیت آنرا صد چندان کرده است. در حاشیه این روستا طبیعت کویری، زمین های کشاورزی به عنوان قطب کشاورزی نایین و خدمات زیر ساختی و دامداری نیز وجود دارد.
در حدود سال ۱۲۸۰ خورشیدی چند نفر از شترداران و صاحبان گله ها تصمیم می گیرند که قناتی در منطقه حفر کنند. پس از تکمیل قنات معلوم شد که آب زیادی از قنات بدست می آید و می توان برای کشاورزی نیز از آن استفاده کرد؛ و بدین صورت سنگ بنای روستا گذاشته شد. قبل از آن در محل این روستا چاهی بوده است که چوپانها و گله داران و ساربانان برای آب دادن به گوسفندان و شتران خود از آن استفاده می کردند.
روستای چوپانان، منظم ترین روستای ایران از لحاظ معماری ساخت، دارای جمعیتی حدود ۲۳۰۰ نفر است. این دهستان از شمال به ریگ جن و استان سمنان و از جنوب به استان یزد از غرب به انارک و از شرق به شهرستان خور منتهی می شود. در سرشماری سال ۱۳۹۰ شغل عمده اهالی کشاورزی و دامداری و رانندگی کامیون است. عمده محصولات کشاورزی آن از مزرعه های اطراف است و شامل گندم، جو، خربزه (کالک)، هندوانه، یونجه، پسته، انار و زردآلو است.
لهجه محلی مردم چوپانان لهجه چوپونونی نامیده می شود که بیش از ۹۵٪از واژگان آن با فارسی مشترک است. این لهجه در روستاهای اطراف آن و نیز در گرمه، ایراج، مهرجان و رباط پشت بادام نیز تکلم می شود و از نظر غنای واژگان و لحن شبیه به لهجه محلی شیراز است.
جاذبه های گردشگری
جاذبه های گردشگری این دهستان شامل مسجد جامع چوپانان، امامزاده سید جلال الدین، غار بونو در چوپانان، کارونسرای عباسی عباس آباد، قلعه کبودان، ریگ جن (کوچه، چاله ریگها، رشته قناتها)، حوض حاج مدرحیم، حوض ابریشم، کاروانسرای مشجری (منظریه)، بوکند های معدن شیخ، چشمه سارهای گراز، کشکی، کرسم، حوض شیخ حسن، هِجَرگ، صُوَر، برجکهای باد شکن دشت می باشد.
مسیر دسترسی
این روستا در ۹۰ کیلومتری بخش انارک و ۱۸۰ کیلومتری شرق شهرستان نایین واقع شده است. این روستا تنها دهستان بخش انارک نایین است. راه های ورودی روستا از جاده چوپانان به انارک و دیگری جاده چوپانان به جندق و چاملک است و نیز جاده چوپانان به اردکان است. فاصله این روستا تا تهران ۵۳۰ کیلومتر، تا اصفهان ۲۹۰ کیلومتر، تا یزد ۲۰۰ کیلومتر است.
منابع:
- میراث فرهنگی نایین
- fa.wikipedia.org
- iribnews.ir
- chtn.ir
