در محوطه تاریخی مدرسه اتابکی شهر سمیرم آبشار زیبایی به نام آبشار تَقَرچِه در میان صخره ها جا خوش کرده که یکی از تفرجگاه های محبوب سمیرمی ها و از جاهای دیدنی استان اصفهان محسوب می شود. پارکی به همین نام نیز در کنار این آبشار باشکوه ساخته شده است. در قدیم در کنار این آبشار شبستان و بازاری نیز وجود داشته است؛ اما بعدها مدفون شده است. در ضلع شرقی این پارک و آبشار، آبشار دیگری به نام تنگ سیل وجود دارد که به صورت پلکانی فرو می‌ر یزد و عصرها با درخشش ذرات آب در زیر انوار طلایی شاهد مناظر زیبایی هستیم. هر دو آبشار در فصل بهار در اوج زیبایی خود قرار دارند؛ اما در تابستان هم سرسبزی درختان چنار و بید زیبایی خاصی به آنها می بخشد. در زمستان هم سفیدی برف و قندیل های بلورین یخ باعث می شود شاهد پرده ای دیگر از زیبایی های این دو آبشار باشید. برای رسیدن به آبشار و پارک تقرچه، ابتدا باید خود را به محله قدیمی تقرچه برسانید و پس از آن باید کوچه و پس کوچه های تنگ این محله و مسیر خاکی نه چندان مناسب را پشت سر بگذارید.
آبشار و پارک کوهستانی تقرچه دارای درختان بلندی است که سایه فراوان آنان می تواند گردشگران را از گرمای تابستان نجات دهد. وجود رودخانه و آبشارهای فصلی، پوشش گیاهی مناسب، غارها و پناهگاه های صخره ای با سازه آهک و همچنین آثار به جای مانده از آسیاب های سنگی قدیمی، معبد زرتشت که در زمان حاضر به قدمگاه تبدیل شده و میل های سنگی زمان ساسانیان، حمام و مسجد ‘کمال الملک و وزیر سمیرمی’ دوره سلجوقی که در بازسازی معاصر شکل قدیمی خود را از دست داده است از مکانهای تاریخی این منطقه است. ‘نارین قلعه’ نیز در محل فوقانی این مجموعه یکی از باستانی ترین مناطق شهرستان سمیرم را شکل داده است. آبشار ‘تنگ سیل’ نیز در قسمت شرق تقرچه واقع شده که دور آنرا با سنگ و گچ پوشانده اند و امروزه به شکل یک اتاقک درآمده است.
آبشار و پارک کوهستانی تقرچه که از هر طرف شهر به چشم می خورد در سینه کوهی با ارتفاع حدود ۷۰۰ متر قرار گرفته و با خود قسمتی از تاریخ سمیرم را یدک می کشد. گواه این ادعا دست کندها و دخمه های زیبایی است که در دل کوه تراشیده شده تا در زمانهای دور خانه عده ای باشد. این مکان محل سکونت اقوام ‘کاسی ها’ و ‘اوراتورها’ بوده که خانه های صخره ای در دل سنگ ها داشتند. تقرچه به گفته قدیمی ها بدلیل موقعیت عالی محل استقرار طایفه قراچه بوده و اسم آن از تخت قراچه آمده است. تخت قراچه (تخت سیاه) یعنی محلی کوچک با صخره هایی سخت که قسمتی از پهنه سنگی کوه در میان محله های پایین سمیرم و محله قلعه در بلندای این شهر است. بقایای غارها و کنده کاری ها نشان می دهد که این منطقه از گذشته سکونتگاه و بازاری مهم برای دامداران و کشاورزان منطقه بوده است.
تعدادی غار در شمال سکونتگاه تقرچه و در امتداد سمت چپ آبشار تنگ سیل در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و منتظر مرمت و ساماندهی هستند. یکی از آنها بزرگتر است و کمتر تخریب شده است. سقف غار با دارها و تیرهای چوبی و خار و خاشاک و پوشیده شده و کف غار طبیعی و تغییری نکرده است. این غارهای باستانی درامتداد هم قراردارند و هر کدام به دیگری راه دارند. سمت چپ غار، چاله آتش دیده می شود و کمی جلوتر محفظه ای برای خروج هوا وجود داشته که مسدود و تخریب شده است. ساکنان تقرچه به مرور زمان این محل را ترک کردند و دیگر از غارها و خانه های سنگی این منطقه استفاده نشد و خانه هایی از خشت و گل جای آنها را گرفت. در كنار آبشار تقرچه، آسیاب سنگی در حال تخریبی مشاهده می شود كه رو بروی همین غار قرار دارد. میل سنگی دوره ساسانی در بالای همین غار در کنار درختی که به آبشار چسبیده قرار داشته که در زمان حاضر به قسمت پایین آبشار سقوط کرده و خرد شده است. دکتر ‘واندربرگ’ اتریشی این میل ها را عکسبرداری و اندازه گیری کرده است. یکی از این میل ها، خط پهلوی ساسانی است که هم اکنون در محوطه دانشگاه پیام نور سمیرم نصب شده است. در زمان سلطان ‘الجایتو’ در این محل تختی ساخته شده که گویا همین تخت به قراچه معروف است. در زمان حاضر بقایای غارها و خانه های قدیمی از بین رفته را می توان مشاهده کرد. آسیاب آبی و نارین قلعه كه همچون حصاری در بالاترین نقطه این صخره دور تا دور آن را محصور كرده تقریبا در حال نابودی است.
منابع:
- kojaro.com
- seeiran.ir
- i-esfahan.ir
