خانه سلطانیها در حقیقیت منزل مسکونی آقا شیخ ملا محمد اسماعیل سلطانی فرزند حاج علی اکبر از علماء و فضلاء خوانسار است که امور زندگانی ایشان به زراعت و فلاحت اداره می گردید. تحصیلات عمده وی در اصفهان بود و از آیت اله حاج شیخ عبدالکریم حائری و سید ابوالحسن اصفهانی دارای اجازه بوده است. وی بسیار مقید به شعائراسلامی به ویژه اقامه عزای حسینی بوده است. پس از مراجعه از اصفهان به خوانسار در محل زندگی خویش محله بابا سلطان بنیاد منزل مسکونی عظیمی را نهاد و به برقراری و اقامه عزای حسینی اهتمام ورزید به ویژه در ماه های محرم و صفر روضه خوانی و عزاداری در این منزل از زمان تاسیس تاکنون ادامه دارد. مرحوم ملامحمد اسماعیل در محرم ۱۳۶۲ق مطابق با ۱۳۲۲ ش در بابا سلطان درگذشت و در قبرستان عمومی دفن گردید. در سالهای اخیر بر اثر گسترش خیابان و تخریب بخشی از قبرستان عمومی بابا سلطان، مدفن وی مجاور مقبره پیر جلال الدین سلطان در وسط بلوار واقع گردیده است.
منزل مسکونی ملا اسماعیل و سپس فرزند روحانی ایشان شیخ حیدر سلطانی که در سال ۱۳۱۴شمسی بنا نهاده شده از آثار تاریخی خوانسار است. این خانه در زمینی حدود ۱۰۰۰متر مربع ساخته شده و از سال ۱۳۱۷شمسی در تمام روزهای محرم و ۱۰ روز اول صفر مراسم روضه خوانی و عزاداری امام حسین تاکنون به ویژه در شب تاسوعای حسینی در این خانه برگزار می شود که کلیه عزاداران محله بابا سلطان و مناطق اطراف آن را اطعام می نمایند. آقا شیخ حیدر سلطانی فرزند محمد اسماعیل از شاگردان آقا شیخ علی اصغر کرمانی و آقا نجفی و آقا نورالدین خوانساری بوده و با شیخ علی اکبر رفیق مباحی بوده است. وی در ۸/۲/۱۳۶۸ در خوانسار وفات یافته ودر مجاور قبر پدر مدفون گردید.
این خانه دارای دو حیاط، یکی به عنوان حیاط مرکزی با ساختار معماری در اطراف، و دیگری حیاطی در پیرامون بنا است، که نشان دهندۀ ساختار باغ گونۀ این ساختمان در ارتباط با محیط پیرامون می باشد و یکی از ویژگی های جالب این بنای مسکونی است. خانۀ تاریخی سلطانی در تملک شخصی بوده و متعلق به اوایل دورۀ پهلوی است.
موقعیت مکانی
این بنای قدیمی در بلوار نماز باران، محلۀ بابا سلطان و نرسیده به دوراهی قودجان واقع است.
منابع:
- khansarpeople.blog.ir
- khansar.farhang.gov.ir
