مناره چهل دختران اصفهان

مردم محلی به نام مناره گارلنگ هم می شناسند.

آدرس:
اصفهان، میدان قدس، خیابان سروش
زمان بازدید:
آزاد
تعطیلی هفته
ندارد.
تعطیلات سالانه
ندارد.
بلیط ورودی
رایگان.
بلیط اتباع خارجی
رایگان.
چکیده: مناره چهل دختران اصفهان

مناره چهل دختران که در محله کهن جویباره اصفهان قرار دارد یکی از پنج مناره قدیمی ایران است که تاریخ ساخت آن بنا به آجر نوشته های روی آن به سال ۵۰۱ هجری قمری بر می گرد. این بنا در دوره پادشاهی سلطان محمد بن ملكشاه سلجوقی ساخته شده است که ارتفاع آن نزدیک به ۳۰ متر می باشد. منار چهل دختران با هویت ‌ترین منار و تنها منار کتیبه ‌دار منفرد اصفهان شناخته می ‌شود که در برگیرنده ارزش ‌های‌ هنری و تاریخی است.
منار چهل دختران، به شماره 231 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده  است.

مشخصات کلی
نام
مناره چهل دختران
وجه تسمیه
دلیل نامگذاری آن همچنان ناشناخته است.
قدمت
۵۰۱ هجري(دوره پادشاهي سلطان محمد بن ملكشاه سلجوقي)
پیشنهادات
مدت زمان بازدید
یک ربع
نزدیکترین جاذبه های گردشگری
مسجد جامع اصفهان، مسجد مصری، مناره مسجد علی ،مناره ساربان، خانه قزوینی ها
مسیر دسترسی
آدرس
اصفهان، میدان قدس، خیابان سروش
امکانات
تردد معلولین با ویلچر
پارکینگ
دستشویی
اقامتگاه
رستوران
بوفه
امانتداری
پوشش شبکه
متن کامل: مناره چهل دختران اصفهان

تزئینات مناره چهل دختران:

تزئينات این مناره آجري است و به سه كتيبه مزين است كه دو تاي آن به خط كوفي و يكي به خط نسخ است، مناره چهل دختران در محله جوباره قرار گرفته است.
اين مناره رفيع كه از آجر ساخته شده ميله اي مدور به ارتفاع ۲۴ متر است كه با پايه جمعاً ۲۹ متر ارتفاع دارد. اولين كتيبه كه به خط كوفي است شامل آيات ۲، ۳ و ۴ از سوره طه است. كتيبه ديگر كه به خط نسخ است،‌ شامل عبارات مذهبي است كه قسمت هائي از آن محو شده است. سومين قسمت كه به خط كوفي است تاريخ ۵۰۱ هجري را برخود دارد. اكثر پژوهشگران ارزش اصلي كتيبه‌ هاي اين‌ مناره‌ را در خط نسخ آن‌ مي دانند چرا كه اين ويژگي منار چهل دختران را منحصر بفرد كرده است.

در کتیبه نام واقف آن ابی الفتح نهوجی است و سال ساخت آن نیز ۵۰۱  ه.ق است. این کتیبه به خط عربی و در ۶ سطر است. بد نیست بدانیم این مناره از دارایی سپهسالار آبی الفتح نهو جی به دلیل نزدیکی به در گاه خدا بنا شده است.

 

وجه تسمیه:

علت نامگذاری این منار به «چهل دختران» به طور کامل روشن نیست اما می دانیم که این نام را در برخی دیگر از شهرهای ایران همچون قم، تهران، سمنان، شاهرود، یزد، نایین و دامغان در دوره‌ های مختلف تاریخی بر شماری از بناهای آرامگاهی یا زیارتگاهی نهاده‌ اند. همچنین در اصفهان قدیم دست‌ کم چهار مکان دیگر به این نام خوانده می‌ شدند که همگی در گورستان‌ ها و یا در نزدیکی آنها بوده‌ اند. همچنین روشن است که این نام، ترکیبی از عدد «چهل» به نشانه تقدس یا تکثر و «دختر» به عنوان نماد زنانگى می‌ باشد. بنابراین بعید نیست که نام چهل دختران را به واسطه نزدیکی این منار با آرامگاه یا بقعه‌ ای ستوده به همین نام بر مناره نهاده باشند که به احتمال زیاد آرامگاه یا زیارتگاهی زنانه بوده است. 
شمارى از بناهاى آرامگاهى در ایران که نام چهل دختران بر خود دارند یا با نام های دیگری همچون بی‌بى، خاتون، بانو، دختر و مادر شناخته می‌ شوند، در شمار زیارتگاههاى زنان بوده‌ اند که به نظر می‌ رسد ارادت به این بناها ریشه در باورهای ایران باستان و اعتقاد به ایزدبانو  آناهیتا یا «ناهید» دارد. 

اما این منار در میان برخی از ساکنان قدیمی محل، به نام منار «گارلنگ» نیز نامیده می‌ شود که دگرش یافته نام کشیش جیمز گارلند (J.L.Garland) یک انگلیسی مبلغ دین مسیحی مذهب پروتستان است که در حدود اوایل قرن بیستم میلادی به مدت 35 سال در میان یهودیان اصفهان و  در یکی از خانه‌ های مجاور این مناره زندگی می‌ کرد و به کار تبلیغ آیین مسیح در میان یهودیان اصفهان مشغول بود و پس از درگذشت در آرامگاه ارامنه اصفهان به خاک سپرده شد. عمارتی که محل سکونت او بوده است هنوز به نام عمارت گارلند نامیده می ‌شود.

 

تاریخ ساخت:
برخلاف سایر منارهای تاریخی موجود در اصفهان که اطلاعات دقیقی از سازندگان و سال ساخت آ‌نها در دسترس نیست، نام سازنده و سال ساخت منار چهل دختران به روشنی بر روی آن ثبت شده است از اینرو، در شهر منار‌های تاریخی، منار چهل دختران با هویت‌ ترین منار و تنها منار کتیبه‌ دار منفرد شناخته می‌ شود که دربرگیرنده ارزش‌ های‌ هنری و تاریخی می‌ باشد.

 

فضیلت و خواص سوره طه که چند آیه آن روی مناره چهل دختران با آجر کاری نوشته شده است:

طه، بيستمين سوره قرآن است كه مكي و 135 آيه دارد.

آثار و بركات سوره طه
1) گرفتن جواب مثبت در خواستگاري
 از پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم نقل شده: « هر كس سوره (طه) را بنويسد و در پارچه سبزي قرار داده و به خواستگاري برود، خواستگاري اش رد نمي شود و حاجتش برآورده مي شود ..»
2) آسان شدن ازدواج
 روايت از امام صادق عليه السلام: «هر كس كه خواستگاري ندارد يا به خواستگاريش جواب نمي دهند سوره طه را بنويسد و بشويد و آب آن را بر صورت خود بريزد، خداوند ازدواجش را آسان مي كند.»
3) جهت برآورده شدن حاجات بزرگ
 به جهت مطالب عظيم و بزرگ صد بار بگويد «طه» و يک بار سوره «قل هو الله احد» را بخواند و باز صد مرتبه بگويد «طه»  و يک مرتبه سوره «قل هو الله » را بخواند تا هفت بار اين را تكرار كند، همين كه هفت مرتبه «توحيد» و هشتصد بار«طه» تمام شد بعد از آن 17 بار سوره «قل هو الله احد» را تا آخر بخواند، خداوند مطلب و حاجت او را برآورده مي كند و بي شک عمل خواهد شد. اين از مجربات است و آزموده شده است.
4) ترس از دزدان و حيوانات درنده
 نقل از امام موسي كاظم عليه السلام: هر كس در سفر باشد و از دزدان و حيوانات وحشي خوف و وحشت دارد، براي اين كار بر گردن حيوانش «لا تخاف دركاً و لا تخشي» سوره طه را بنويسد، پس بدرستي كه به اذن خداوند متعال ايمن مي شود.
5) بهبود بيماري هاي دهان
به جهت هر گونه درد دهان آيات [5-1] را بنويسد و با خود دارد.

با توجه به این موضوع بد نیست اشاره کنیم که داستان‌ های جالبی نیز در مورد این منار بیان می ‌شود، گویا در گذشته اهالی اصفهان اعتقاد داشته‌ اند که این منار بخت دختران را باز می ‌کند، رسمی در گذشته رواج داشته به این شکل که دختران دم بخت یا یه کم از زمان بختشان گذشته مقداری گردو می ‌خریدند و در پای و پله ‌های این منار گردوها را شکسته و همراه کشمش به عابران و مردم تعارف می ‌کردند تا بختشان برای ازدواج باز شود.

 

منابع:

گردآوری و عکس از تیم تریپ یار

کتاب اصفهان صد راز دارد در نهان (منصور قاسمی)

drshahinsepanta.blogsky.com

wikipedia.com

beytoote.com

isfahan.ir

naznews.ir

شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: