معروف به: مسجد صدر، مسجد فتح الله
موقعيت: ضلع شرقي ميدان امام
سال تاسيس: ۱۱ هجري قمري (دوره شاه عباس اول)
معمار: استاد محمد رضا اصفهاني
خطاط: عليرضا عباسي
مسجد شیخ لطف الله (ساخته شده در 1602 - 1619میلادی) یکی از مسجدهای تاریخی و شناخته شده شهر اصفهان است که در دوران صفویه بنا شده است. این مسجد شاهکاری از معماری و کاشیکاری قرن یازدهم هجری است که توسط استاد محمدرضا اصفهانی از معماران نامدار آن دوره ساخته شده است. مسجد شیخ لطف الله به فرمان شاه عباس اول در مدت هجده سال بنا شده است. در میانه سالهای دهه ۱۹۲۰، به توصیه آرتور پوپ، رضاشاه دستور به بازسازی و مرمت کلی مسجد شیخ لطف‌الله را داد. این مسجد در ضلع شرقی میدان نقش جهان و مقابل عمارت عالی قاپو و در همسایگی مسجد شاه واقع شده است.
مسجد را شاه عباس اول به احترام و افتخار شيخ لطف الله جبل عاملی روحانی شيعه آن روزگار که از لبنان به ايران آمده بود ساخته است.
از سوی دیگر شیخ لطف الله پدر زن شاه عباس بود. از اینرو در محل زندگی شیخ، مسجد و مدرسه ای به نام او ساخته شد.
مسجد شیخ لطف الله یکی از زیباترین آثار تاریخی اصفهان است. شماری از کاشیکاری های معرق درون و بیرون گنبد و کتیبه های خط ثلث آن به خط علی رضای تبریزی عباسی است. این مسجد به علت اینکه نه دارای مناره است و نه دارای شبستان ورودی (حیاط) و همچنین ورودی آن پله می‌خورد، در نوع خود بی نظیر است. عدم وجود شبستان و صحن ورودی، این مسجد را به مقتضیات تقارنی میدان نقش جهان (قرار گرفتن مسجد رو به روی عمارت عالی قاپو) که در نهایت منجر به این مسئله شده است که نتوان صحنی یا حیاطی رو به قبله که برای نمازگزاری استفاده شود، برای آن طراحی کرد.
خطوط و کتیبه های داخل مسجد کار علیرضا عباسی خطاط بسیار مشهور زمان شاه عباس و باقربنا خوشنویس گمنام آن دوره است که نمونه خط ثلث او با خط علیرضا عباسی برابری می کند. داخل و خارج گنبد بی مانند این ابنیه که از زیباترین گنبدهای جهان به شمار میرود، از کاشیهای معرّق نفیس پوشیده شده است.
باستان شناسان خارجی عظمت معماری این مسجد را ستوده اند. استفاده از نور طبیعی و رنگهای زیبا همه و همه از جمله ویژگیهای چشمگیر این بناست.
دیدگاه معمار برجسته جهانی لوییس ای کان در بازدیدی که از اصفهان داشته است در وصف این بنای بی نظیر اینچنین بوده است: من فقط در عالم خیال و با جوهری از طلا و نقره می توانم چنین اثری را تصور کنم.
جهت بنا نسبت به قبله
از ویژگیهای مسجدشیخ لطف الله؛ چرخش 45 درجه ای است که از محور شمال به جنوب نسبت به محور قبله دارد. این گردش که در اصلاح معماران سنتی ایران "پاشنه" نامیده می شود چنان ماهرانه صورت گرفته که به هیچ وجه، توجه بیننده را جلب نمی کند. این چرخش باعث شده تا بازدید کننده پس از گذشتن از مدخل تاریک و بعد از عبور از راهرو طویل متصل به آن به فضای اصلی و محوطه زیر گنبد وارد شود.
مسجد شیخ لطف الله از لحاظ زیبایی نقوش و اسلیمی های به کار رفته در آن ازجمله آثار تاریخی اصفهان و از اماکن دیدنی اصفهان به شمار می آید و سالانه گردشگران زیادی را جذب خود می کند.
محراب مسجد
یکی از شاهکارهای بی نظیر معماری را در محراب مسجد می توان مشاهده کرد. در این محراب کاشیکاری های معرّق و مقرنس های بسیار ظریفی به چشم می خورد.
محراب به خاطر رنگ تمیز و صافش، همچنین ترکیبات و خطوط هماهنگش بسیار گیراست. محراب از یک طاق دندانه دار تشکیل شده که بر فراز آن نقوش ظریف اسلیمی نقش بسته است.
دیوار و سقف مسجد
معرق این طاق کنگره دار از داخل دارای مقرنس های صدفی شکل است که در انتهای آن به نقوش گیاهی زیبایی آراسته شده است.
طرح طاووس در گنبد
طاووسي در مركز داخلي گنبد طراحي شده است كه پرهاي آن به وسيله نور وارد شده از طاق بالاي در ورودي مسجد تكميل ميشود. از ساعت 11 الی قبل ازظهر 12 از داخل مسجد به داخل گنبد خیره شوید، طرح طاووسی زیبایی را خواهید دید.
دلیل بازدید از این مکان:
این مسجد از بهترین آثار معماری اسلامی-ایرانی است که کاشیکاری فیروزه ای و خطوط زیبای آن بر اهمیت آن افزوده است. اینجا از بهترین مکانها برای علاقمندان به هنر اصیل ایرانی است.
استثنا:
شهرداری اصفهان در هفته بزرگداشت اصفهان اقدام به برگزاری تورهای رایگان اصفهان گردی میکند که علاقه‌مندان به شرکت در این تور‌ها می توانند با مراجعه به کیوسک های اطلاع‌رسانی در سطح شهر اصفهان در این تور‌ها ثبت نام کنند.
هفته اصفهان از سوم تا نهم اردیبهشت ماه همزمان با میلاد شیخ بهایی برگزار می شود.
درایام نوروز نیز تور یکروزه داخل شهری برای مهمانان برگزار میکند.
منابع:
aryazamyn.com
isfahan.ir
fa.wikipedia.org
isfahancht.ir
picaks.ir
yazdirad.com
kojaro.com
