شهر اصفهان به عنوان یکی از پایتخت های فرهنگی جهان اسلام، موزه ای با چند صد خانه تاریخی مربوط به دوران صفویه و قاجاریه است. در جلفا (منطقه ارمنی نشین اصفهان) خانه هایی وجود دارد که با کمترین دخل و تصرف، ویژگی های اصیل معماری اسلامی-مسیحی را حفظ کرده اند. از این قبیل خانه ها می توان به خانه سوکیاس اشاره نمود که در بررسی معماری تاریخی خانه های جلفای نو بسیار حائز اهمیت است. خانه سوکیاس از دو خانه تشکیل شده و دارای ارزش هنری و معماری می باشد.
خانه شماره یک سوکیاس در بین خانه سوکیاس دو و خانه داوید قرار گرفته است. قدمت خانه سوکیاس یک به عصر صفویه باز می گردد. این بنا در دو طبقه ساخته شده و دارای زیر بنایی معادل ۹۲۰ متر مربع و در دو بخش شمالی و جنوبی و مساحتی در حدود ۳۱۰۰ متر مربع است.
ورودي اصلي خانه در كوچه تبريزي ها، داراي سردر مقرنس ساده و زيبائي است كه در مجاورت آن اتاق هائي ساخته شده است. ساختمان اصلي تزئينات نقاشي و طلاكاري و معماري بسيار زیبایی دارد.
خانه سوکیاس یک، دارای ارزش هنری و تاریخی ویژه ای است و تزئینات نقاشی فرنگی بیرونی کوشک و فضا سازی های تالار مرکزی آن منحصر به فرد است. در وسط اين تالار حوض سنگي ۸ گوش كوچكي قرار گرفته كه اطراف آن رواق هائي در دو طبقه ساخته شده است. در رواق هاي پائين و در داخل طاقچه ها نقاشي هاي مينياتور از دوران صفوي ديده مي شوند. اين نقاشي ها به شيوه رضا عباسي هستند و بسيار هنرمندانه ترسيم شده اند.
بنا به اعتقاد آبراهام کورگیان، نقاش مشهور ارمنی، این خانه در سال 1655 میلادی توسط مترجم سفیر انگلستان در ایران (حکومت شاه عباس صفوی) ساخته شده و تصاویر نقاشی ایوان متعلق به ملکه الیزابت است.
ايوان شمالي به وسيله سه پنجره ارسي از تالار وسط جدا مي شود. در دو جهت شرق و غرب اين ايوان تصاويري وجود دارند كه متعلق به مسيحيان خارجي و همسرانشان مي باشند.
حاشيه هاي اين نقاشي ها با تزئينات اسليمي و ختائي تزئين شده اند. تزئينات سقف ايوان قاب بندي چوبي و تخته كوبي به صورت شطرنجي است.
سقف تالار با يك ترنج زيبا تزئين شده كه در پايين با رسم بندي و تقسيمات هندسي فرم بسيار زيبائي گرفته است.
در كتيبه اطراف طبقه اول تالار، نقوش تشعيري شامل حيوانات و درختان و پرندگان با زمينه طلائي نقاشي شده است.
با انجام عملیات مرمت و بازسازی در این خانه، ضلع شمالی آن جهت آزمایشگاه های تخصصی گروه مرمت (شیمی و متالوژی) و ضلع جنوبی آن جهت کارگاه های تخصصی مرمت نقاشی، مرمت سفال، مرمت پارچه، مرمت عاج و استخوان، مرمت کاغذ و مرمت شیشه مورد استفاده قرار گرفته است. خانه سوکیاس ۱، در سال ۱۳۵۳ با شماره ۹۹۴ در فهرست آثار تاریخی کشور به ثبت رسید.
خانه سوکیاس ۲ که در کنار خانه سوکیاس ۱ و در محله تبریزی های اصفهان واقع شده دارای مساحتی بالغ بر ۱۹۸۰ متر مربع بوده و قدمت آن نیز به دوره صفویه باز می گردد.
این خانه در سال ۱۳۷۶ توسط دانشگاه هنر اصفهان خریداری و مورد مرمت قرار گرفت و یکسال پس از با پایان یافتن عملیات مرمت در بخش جنوبی آن در سال ۱۳۷۷، جهت فضاهای آموزشی گروه مرمت مورد استفاده واقع گردید.
آتلیه ترسیم فنی و آزمایشگاه مواد مصالح و همچنین کارگاه هاي مرمت كاغذ، چرم، پارچه، نقاشي و فلز در این بنا قرار گرفنه است.
منابع:
شهرداری اصفهان
noorarch.ir
imna.ir
old.aui.ac.ir
ensani.ir
