حمام علیقلی آقا

حمام علیقلی‌آقا (علیقلی آغا) در منطقه بیدآباد اصفهان به وسیله علیقلی آقا از درباریان دو پادشاه صفوی، شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی در مجموعه‌ای که خود، بانی آن بوده، به سال ۱۱۲۵ هجری قمری ساخته شده است.
این حمام از نوع معماری سبک اصفهان در اواخر عصر صفوی است. بنای حمام شامل دو حمام بزرگ و کوچک و فضای چال‌حوض است. هر یک از این دو حمام از دو بخش اصلی سربینه و گرم‌خانه تشکیل یافته است، به طوری که در آن دوره مردان و زنان به صورت جداگانه می‌توانستند از آن استفاده نمایند. شکل قائده سربینه حمام بزرگ، به شکل هشت ضلعی منتظم طراحی شده است و در اطراف سربینه سکوهائی طراحی شده که فضاهای پشت آنها با طاق نماهای مدور تزئین یافته و همچنین گنبد میانی سربینه بر هشت ستون بزرگ سنگی استوار است. تزئینات سقف حمام به صورت رسمی بندی است و نورگیرهای سقف به صورت منظم از فضای اطراف به سمت مرکز سقف به صورت منظم طراحی شده‌اند که در مواقع مختلف روز با ایجاد سایه روشن بر زیبائی تزئینات سقف می‌افزاید. برای گرم نمودن مخزن حمام از سوختن چوب و ذغال استفاده می شده و حتی دود حاصل از سوخت  را هم به داخل لوله هایی که در کف گرمخانه وجود داشته هدایت می کردند تا برای ضدعفونی و گرم کردن سایر قسمتها نیز مورد استفاده قرار گیرد و بدین ترتیب ازکمترین انرژی موجود، به بهترین وجه ممکن استفاده میکرده اند.
علیقلی‌آقا سازنده مسجد علیقلی‌آقا و برادرش خسروآقا سازنده حمام خسروآقا است. این دو از خواجه‌سرایان سرشناس و نیکوکار بوده‌اند.

این بنای زیبای عصر صفوی که به ثبت آثار ملی ایران رسیده است علاوه بر آنکه کلیه ویژگیهای حمام های ایرانی را داراست از ارزش های خاص تاریخی ، هنری برخوردار بوده شامل حمام بزرگ و کوچک و دارای تزئینات کاشی هفت رنگ و معرق و آهک بری زمان صفویه ونقاشی های دوران قاجار است که در دوره های بعدی هنگام تعمیرات افزوده شده است . حمام در سال ۱۳۷۲ تعطیل گردیده و در معرض تخریب قرار داشت تااینکه در سال ۱۳۷۹ سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان فعالیتهای مرمتی در این بنای تاریخی را آغاز نمود . حمام پس از تکمیل مرمت اساسی به موزه مردم شناسی اصفهان تبدیل گردیده است.
 

منابع
شهرداری اصفهان
fa.wikipedia.org
egardesh.com
negahmedia.ir
tishineh.com