این بنا توسط یکی از رجال سلسله زندیه به نام حاج آقا محمد رنانی ساخته شده است، به دستور ایشان این مجموعه و شاهکار بی نظیر، در میان ۴ محله قدیمی رهنان و در کنار بازارچه و مسجد ذوقبلتین بنا شده است. گرمابه رهنان، با ۱۴۶۷ متر مربع مساحت شامل ۲ حمام بزرگ و کوچک برای استفاده جداگانه اما همزمان زنان و مردان است، از این رو به «حمام دو قلو» معروف است. برخلاف سایر بینه های حمام های تاریخی که سکوها در اطراف آن قرار دارند، در حمام تاریخی رهنان سکوی تعویض لباس در میانه بینه بزرگ واقع شده و راهروها در اطراف هستند و تنها حمام در ایران است که پلان شبستانی دارد. بینه بزرگ و زیبای این حمام دارای پوششی گنبدی است که ۱۶ ستون سنگی و آجری، بار پوشش طاق را تحمل می کند و به نشانه کثرت یا تکرار تصویر آن ستون ها در آب حوض های سکوی میانی، به «حمام چهلستون» نیز معروف است. دورتادور دیوارهای بینه حمام بزرگ با تزئینات آهک و گچبری پوشیده شده است، نقوش آن طرح های اسلیمی و هندسی است که در آن سه رنگ سفید، سیاه و قرمز بکار رفته است. گرم ترین نقطه حمام، گرم خانه بزرگ آن می باشد که در آن دو شاه نشین وجود داشته است.
حمام رهنان یکی از بزرگ ترین حمام های تاریخ ایران است که نظیرش کمتر یافت می‌شود. ویژگی منحصر به فرد این حمام، بزرگی بی مانند سربینه شاهانه آن است که چهارصد مترمربع وسعت دارد. یک حوض چلیپا شکل سکوی مرکزی این سالن را به چهار بخش تقسیم کرده است. می گویند این چهارسکو در سربینه حمام رهنان، نمادی از اتحاد میان چهار محله اصلی رهنان قدیم به نام های زادگان، چهارشاه، طاحونه و ماشاده بوده است. ستون های سنگی و آجری سربینه آنقدر زیاد است که در یک چشم انداز کامل به تالار چهلستون شبیه است. چشم اندازی که در هیچ یک از حمام های تاریخی اصفهان دیده نمی شود. دست کم در مورد حمام علی قلی آغا، سربینه حمام بزرگ آن از نظر وسعت به زحمت به نیمی از وسعت سربینه حمام رهنان می رسد. حمام رهنان یک حمام دوقلو است و از یک بنای کوچک و یک بنای بزرگ تشکیل شده که حمام را به دو بخش مردانه و زنانه تقسیم می کرده است. تون، گاوچاه، سربینه و گرمخانه و خزینه آب گرم از بخش های مختلف این حمام است که البته بسیاری از آ‌نها امروزه قابل بازدید نیست. حمام بزرگ (مردانه) رهنان در دهه هشتاد خورشیدی مرمت و تبدیل به کتابخانه و موزه مردم شناسی شد لکن با اجرای طرح مرمت حمام کوچک در نظر است تا حمام تاریخی رهنان به یکی از مراکز تاریخی بزرگ آ‌بدرمانی (گردشگری سلامت) منطقه مرکزی ایران تبدیل شود.
موزه
حمام رهنان را موزه هنرهای آیینی می نامند. مجسمه هایی که امروزه در سربینه آن نصب شده هر یک بخشی از آیین هایی را که در حمام های قدیم برگزار می شده نشان می دهند. آیین هایی نظیر حنابندان، حمام عافیت، حمام گلریزان، حمام آخرت و حتی غسل مردگان که در بخشی جداگانه در حمام انجام می شده است.
جاذبه های گردشگری نزدیک
بازار پیرامون حمام تاریخی رهنان با وجود عناصری همچون مسجد، غریب خانه، سقاخانه، راسته بازار، حمام و محلات زندگی، امروزه یکی از مهم ترین عناصر تاریخی منطقه رهنان از منظر گردشگری است.
موقعیت مکانی
این حمام در ۶ کیلومتری اصفهان، محله رهنان در منطقه ۱۱ شهرداری اصفهان واقع شده است.
منابع:
- daneshnam.ir
- imna.ir
- fa.wikipedia.org
