مسجد تاریخی سامع الدین در مرکز زواره در محله ای بنام سام میدان واقع شده است که گویا در این محل میدانی به این نام بوده است. مسجد به سام میدان نیز مشهور است و امروز هم کلمه سام میدان سر زبان ها است. برخی معتقدند بانی این مسجد، میر سامع الدین طباطبایی بوده است. با توجه به احداث خیابان به طرف بازار و تخریب بناهای قدیمی، این مکان همچنان سالم مانده است. به نقل از شاهدان در زمان احداث خیابان اطراف این مسجد، راننده بولدوزر در حال تخریب بود که خیابان و میدان امام احداث شود. به مسجد که رسید از کنار آن شروع به تخریب کرد، از او خواسته شد که یک قسمت کوچکی از مسجد را تخریب کند که عرض خیابان و پیاده رو با بقیه مساوی شود، اما راننده بولدوزر که ارمنی نیز بود، حاضر به تخریب مسجد نشد و امروزه همه قسمت های تاریخی مسجد صحیح و سالم باقی مانده است.
معماری
مسجد سامع الدین متعلق به دوران قاجار است که در قسمت شمالی و جنوبی از دو طرف دارای حیاط می باشد و توسط میراث فرهنگی مرمت و بازسازی شده است. این مسجد مانند مسجد جامع هزار ساله زواره دارای شبستان زیبای آجری است که زمستان از آن استفاده می شده است. این شبستان آجری دارای ۱۲ دهنه و ستون و محراب است. از ویژگی های خاص این بنا آن است که سقف و مقرنس های آن از نظر آجرچینی و سقف زنی همه با هم متفاوت است و شکل و سبک چهار دهنه از سقف این شبستان در نوع خود در منطقه بی نظیراست، بطوری که برای استحکام بیشتر و همچنین زیبایی، این سقف ها به شیوه های ترکیبی مقرنس ها زده شده است. این شبستان زیبا و قدیمی مرمت شده و از طرف کوچه پشت عایق بندی گردیده و داخل آن چاهی حفر شده که نم بنا کشیده شود. کف این شبستان نیز آجر فرش شده است.
موقعیت مکانی
اردستان، زواره، میدان امام، ابتدای خیابان امام زاده یحیی، مسجد سامع الدین زواره
منابع:
- eskannews.com
- masjed-93.loxblog.com
- haditahan.blogfa.com
- ftour.ir
