دهکده تاریخی اباذر که در ۹٫۵ کیلومتری جنوب شهر نیر و ۱٫۵ کیلومتری روستای فعلی اباذر قرار دارد در پشت تپه نه چندان مرتفعی قرار گرفته که به دلیل استفاده مناسب از عوامل طبیعی حتی تا چند قدمی آن نیز قابل رویت نیست و در مکانی مخفی و مطمئن ساخته شده و دارای موقعیت تدافعی خاصی می باشد. این دهکده در حال حاضر غیر مسکونی و متروک می باشد اما در کنار این دهکده ۵ خانوار زندگی می کنند.
با ورود به دهکده صخره ای تا چشم کار می کند، فضای سنگی می بینید که متشکل از خانه های سنگی است. دهکده صخره ای اباذر از ترکیب ۱۳ واحد یا فضای معماری تشکیل شده که هر واحد بطور مستقل در دامنه و یا شیب کوه قرار گرفته و رو به جنوب کنده شده است. بعضی از خانه های دهکده صخره ای اباذر با توجه به ظرفیت و عملکردشان متشکل از چندین بخش به شمار می آیند؛ همچنین در جلوی هر فضای ساخته شده از سنگ، دیواری سنگی به چشم می خورد که قطر هر کدام به يک متر مي رسد و بخش هایی از آن آسیب دیده است. اکثر منازل دهکده صخره ای اباذر دریچه های نورگیر در سقف دارند که علاوه بر به جریان انداختن هوا، نور را به داخل هدایت کرده و به روشنایی خانه کمک می کند. با کاوش های انجام شده آثاری از قبل از اسلام و دوره اسلامی در این روستا پیدا شده که گواه بر تاریخی بودن این منطقه دارد. اتاقی نیز بصورت مدور است که به نظر می رسد مخصوص اعمال نیایشی است و بزرگی اتاق و راهروهای متعدد حاکی از این امر است. در داخل خانه نیز یک معماری سراسر سنگ را می بینید که با چیدمانی ساده نظر شما را به خود جلب می کند. گویی که وارد یک غار شده اید و تمام آنچه که می بیند زندگی مردمانی ساده در دل آن است. از بیرون که به تماشای این روستا بنشینید، پنجره هایی فلزی را می بینید که از دل صخره ها سر برآورده اند. در محیط دهکده اباذر ظروف سفالی متعلق به یکی دو قرن پیش، بیش از هر چیز دیگری خود نمایی می کند و آثار سفالی اغلب دوران اسلامی حتی سفالهای قرون سوم، چهارم و پنجم هجری به صورت فراوان به چشم می خورد.
درگاههای تمام منازل کنده شده رو به جنوب است که می تواند به علتهای زیر باشد: اولا این مجموعه در سراشیبی کنده شده است که به دره ای موسوم به باغ دره منتهی می شود. با توجه به اینکه این منطقه و بخصوص این نواحی کاملا برفگیر و میزان بارندگی زیاد است، لذا درهای آنها از سمتی انتخاب شده که هیچگونه آب سرازیر شده ناشی از بارندگی، داخل فضاهای ایجاد شده نمی گردد. ثانیا طبیعت منطقه برای اشخاص مهاجم مشکلاتی فراهم می نماید که عملا مانع نفوذ به درون واحدها می شود. ثالثا اتاق ها طوری ساخته شده است که روشنایی کافی داشته باشند.
وجه تسمیه
به قول اهالی در زمان قدیم شخصی به نام اباذر، در مکان موسوم به اجاق که بنایی با پلان مستطیل شکل است مدفون بوده و اینجا زیارتگاه بوده است. حتی حدود ۲۵ سال قبل دسته های عزاداری از روستاهای مجاور به این مکان آمده و در تاسوعا و عاشورا عزاداری می کردند. عده ای هم این مکان را به ابوذر غفاری نسبت می دهند، از شواهد و اقوال مبرهن است که این فرد یک مقام برجسته بوده و در میان اهالی از احترام خاصی برخوردار بوده است. مقامی والا داشته و یا به احتمال قوی یکی از عرفا و دراویشی بوده است که جهت تزکیه و عبادت این مکان را برگزیده بود و پس از آن مردم نیز در جوار وی اموات خویش را در محوطه قبرستان دفن کرده اند.
مسیر دسترسی
راه رسیدن به دهکده تاریخی اباذر از کنار آبگرم ساقیزچی می گذرد. جاده مواصلاتی ساقیزچی در مکانی موسوم به لانه اژدها در نزدیکی دهکده ساقیزچی، دو شاخه می شود. انشعابی که به سمت جنوب شرقی و دهکده اباذر ادامه پیدا می کند. حدود ۲ کیلومتر بعد به باغ دره ای در دل منطقه ای کوهستانی منتهی می شود که دهکده صخره‌ای اباذر را در خود جای داده است. این دهکده در دل صخره و در پشت قبرستان و تپه نه چندان مرتفع قرار دارد.
منابع:
- فرمانداری نیر
- alaedin.travel
- fa.wikipedia.org
- didshahr.ir
