حمام آقانقی (ظهیرالاسلام) را شخصی به نام ظهیرالاسلام در دوره ایلخانی بنا کرد و ۲۰۰ سال بعد بخش هایی به آن اضافه شد. در زمان قاجار فردی به نام آقانقی مؤتمن الرعایا این حمام را خریداری و بازسازی نمود و به همین جهت این حمام به نام هر دو نفر نامیده می شود. در سال ۱۳۷۸ خورشیدی این حمام توسط میراث فرهنگی خریداری و بعد از انجام بازسازی های لازم، به موزه مردم شناسی تبدیل شد. ورودی این موزه از رختکن آغاز شده و به حوض سنگی هشت ضلعی با چهار بازو ختم می شود و در آن آیین های ویژه استحمام در دوره های گذشته به وسیله مجسمه هایی به نمایش گذاشته شده است. این موزه محل مناسبی برای آشنایی با نحوه زندگی، آداب و رسوم، پوشش محلی مردان و زنان، نحوه پخت غذاهای محلی و آیین های خاص استان اردبیل است. همواره در اردبیل حمام های تاریخی مورد توجه ویژه مردم قرار داشته، تا حدی که اردبیلی ها یک روز از هفته را به روز حمام یا به زبان خودشان حامام گونی اختصاص می دادند و در آن روز به حمام های عمومی مراجعه می کردند.
معماری
این حمام دارای سه بخش اصلی است که عبارتند از سربینه و گرمخانه و چالحوض. قسمت میانی سربینه به شکل مربع است که با طاقی مرتفع پوشانده شده است. سکوهایی نیز در این حمام وجود دارند که یادگاری از دوره پهلوی هستند. طاق سربینه و انتهای آن نیز پوشیده از نقش گیاهان و نقوش مختلف است که این فضا را رنگین و مجلل کرده است. حوض هشت گوش نیز با جوی هایی تا لبه سکوها امتداد دارد که پس از شستن پا به سکوها پا بگذارند. در ورودی ابتدا با رختکن وسیعی مواجه می شوید که در نهایت به حوض سنگی هشت ضلعی ختم می شود که گنبدی بسیار بلند بر فراز آن قرار دارد، درون گنبد نیز با کاشیکاری های زیبا و چشم نواز به رنگ آبی تزئین شده است. بخش های دیگر این حمام تاریخی عبارتند از رواق هشتی شکل، کفش کن، گنبد سربینه، استخرهای آب گرم و استخر آب سرد که جزو قسمت های این حمام بوده اند
جاذبه های نزدیک
موزه مردم شناسی اردبیل در تاریخی ترین میدان شهر اردبیل به نام میدان عالی قاپو قرار گرفته است. در این میدان مهمترین بناهای تاریخی را خواهید دید که شهرت جهانی دارند و در گوشه و کنار این میدان آثار تاریخی متعددی از زمان قبل از صفویه به یادگار مانده اند. حمام تاریخی آقانقی یا ظهیرالاسلام نیز جزو همین بناهای تاریخی است که دقیقا روبروی درب ورودی بقعه شیخ صفی در میدان عالی قاپو واقع شده است. آقانقی خود نام محله ای در مجاورت میدان عالی قاپو است و این نام از موسس این حمام گرفته شده است.
موقعیت مکانی
اردبیل، ابتدای خیابان سعدی، میدان عالی قاپو
منابع:
- tasnimnews.com
- fa.wikipedia.org
- safarmarket.com
