پيرانشهر در جنوب آذربايجان غربي قرار گرفته و داشتن زمين هاي حاصلخيز و آب فراوان موجب شده است تا از گذشته هاي دور تاكنون سكونتگاه بشر باشد؛ تا زمان حاضر آثار متعددي از تپه ها و محوطه هاي باستاني اين شهرستان كشف شده است. محوطه تاریخی کانی سیو از این جمله است. محوطه کانی سیو بر روی پشته ای به ابعاد تقریبی ۱۰۰ در ۱۵۰ متر با یک شیب تند مشرف به رودخانه لاوین، از سرشاخه های رود زاب کوچک قرار گرفته است. این محوطه نسبت به اراضی جنوبی و غربی خود دارای حداکثر ارتفاع ۱۵ متر بوده و به غیر از یک تا دو متر ارتفاع نهشته انسانی روی تپه، بقیه ضخامت آنرا در واقع لایه های طبیعی خاک و بویژه صخره سنگی در بر می گیرد.
اکتشافات
در کاوش ها آثاری از دوران کالکولتیک (فرهنگ دالما) یعنی دوره ای بین نوسنگی و عصر مفرغ که در آن از سنگ و ابزارهای مسی استفاده می کردند، آثار متنوع عصر مفرغ، سازه های عظیم دوران عصر آهن، محوطه های متعدد با تاریخ گذاری اشکانی و ساسانی و اسلامی کشف شده که همگی موید وجود شرایط اقلیمی مناسب برای حیات بشر در طول هشت هزار سال گذشته بوده است. در کاوشهای اخیر به کشفیاتی همچون بقایای معماری به همراه لوازم زندگی، از جمله سفالینه ها و همچنین تدفین آن دوران منجر شده است. بقایای معماری مکشوفه شامل دیوارهای سنگ و گلی بازمانده از آن دوران با فرم عمدتا مستطیل شکل است که در ضخامتی بین یک تا یک و نیم متر سطح اولیه خاک تپه، دو فاز از معماری تاریخی آن دوران به دست آمده است. در برخی از آنها پلان معماری عمدتاً به دلیل مداخلات به وجود آمده ناشی از معماری جدیدتر از یکطرف و از سوی دیگر به دلیل وسعت کم ترانشه ها به خوبی قابل درک نیست. در یکی از کاوش ها دیوار سنگی قطور با عرض حدود یک متر و به موازات در فاصله دو متری آن دیوار قطور دیگر که احتمالاً نقش پشتیبان داشته، کشف شده که موجودیت آن در منتهی الیه حاشیه شرقی مشرف به دره به احتمال زیاد حالت تدافعی محل و اینکه چه بسا این محل بیش از هر چیز دیگر مربوط به قلعه و نظایر آن باشد را آشکار می سازد. اشیاء یافت شده جهت نگهداری به موزه ارومیه انتقال داده شد اما در صورت تأسیس موزه در پیرانشهر، این اشیا و سایر اشیا مربوط به شهرستان به این موزه عودت داده می شود. این محوطه در اراضی مابین روستاهای کانی سیو و سوغانلو از توابع شهرستان پیرانشهر قرار دارد.
منابع:
- شهرداری پیرانشهر
- tasnimnews.com
- irna.ir
- fa.wikipedia.org