پدیده زیبای طبیعی موسوم به زندان برنجه در ۲۸ کیلومتری شمال شهرستان تکاب در روستای برنجه (برنجک) از دهستان چمن بخش تخت سلیمان و در دامنه کوه معروف به کوه طویله سلیمان واقع شده است که تشکیلات زمین شناسی متعددی در آن قرار دارد. در جنوب روستای برنجه و در کنار رودخانه، در راستای شمالی جنوبی، دهانه های چند چشمه آهک ساز خشک شده را می توان دید که مشهورترین آنها زندان برنجه یا «دریای برنجه» نام دارد. دهانه این چشمه بزرگ به شکل بیضی است.
قطر بزرگ این بیضی ۱۰۰ متر و قطر کوچک آن ۵۰ متر است و ژرفایش نیز به حدود ۷۰ متر می رسد. در کف این سازه بزرگ طبیعی دریاچه ای آکنده از آب سرد و گاز کربنیک است. این چشمه دیوارهای بلند و پرشیب دارد که از لایه های نازک تراورن تن نواری پدید آمده است.
پایین رفتن از این دیواره های بلند بدون ریسمان و دیگر تجهیزات لازم غیر ممکن است بویژه آنکه کارشناسان احتمال می دهند وجود آب های گازکربنیک دار در ته دهانه چشمه موجب خردگی بیشتر دیواره شده و بر قطر آن افزوده است.
گفته می شود که خان های محلی برای تنبیه روستاییان و مخالفان خود، به پایشان سنگ می بستند و آنها را به درون این چشمه ژرف می انداختند و علت نامگذاری زندان برنجه همین بوده است.از نظر زمین شناسی تاریخچه پیدایش مشابهی مثل دریاچه تخت و زندان سلیمان را دارد و آن محل نیز از انباشته شدن رسوبات آهکی، تل های بلند و در مواردی دهانه های وسیع آتشفشانی مانند بوجود آورده اند و در عمق نسبتا” زیاد دهانه یکی از این تپه ها دریاچه ای در میان صخره سنگی وجود دارد که به علت عمق زیاد سطح آب از دهانه امکان دسترسی به آن غیر ممکن بوده و آب دریاچه بعد از گذشتن از میان سنگ های رسوبی و آهکی و تراورتن در جنوب شرقی به رودخانه مجاور در روستای برنجه واریز می گردد.
می گویند که یک گروه آلمانی قصد داشتند به عمق گودال بروند ولی قبل از آن گوسفندی را با طناب فرستادند ولی در میانه راه گوسفند بیچاره بر اثر استنشاق گازهای سمی خفه شد و گروه هم منصرف شدند. همه چیز این محل اسرار آمیز است.
مشخصات چشمه
سطح آب چشمه در طول سال تغيير چشمگيري نداشته و در چند نقطه از آن گاز كربنيك با شدت بسيار كمي بصورت حباب هاي ريز خارج مي گردد . دماي آب چشمه حدود 30 درجه سانتيگراد مي باشد و در فصل زمستان يخ نمي زند . عمق آب آن حدود 25 متر برآورد مي شود و قابل غواصي است . مساحت چشمه از حدود نيم متر زير سطح آب افزايش پيدا كرده و حالتي قيفي شكل به خود مي گيرد …
پیشنهادات
- سنگ هاي تراورتن اطراف چشمه بسيار سست بوده و كار گاه طبيعي به سختي يافت مي شود . براي برپايي كارگاه از حداكثر ايمني استفاده شود .
- جهت فرود و صعود به داخل چشمه حتما از ابزار غار نوردي استفاده شود . ديواره به علت سستي و ريزشي بودن قابل سنگ نوردي نيست .
- بهترين سمت براي فرود و صعود دهانه شمالي مي باشد كه مستقيما به آب چشمه ختم مي شود .
- از رها كردن زباله و وسايل سبك وزن بدون حفاظ در كنارچشمه جدا خودداري شود . وزش باد مي تواند هر چه كنار چشمه قرار دارن درون زندان آن بياندازد .
- دماي آب در فروردين ماه حدود 30 درجه سانتيگراد و عمق آب بيش از 25 متر تخمين زده مي شود .
- پديده هايي از اين دست بسيار حساس و آسيب پذير هستند . مليون ها سال طول كشيده تا بوجود آيند و قابل ترميم و بازسازي نيستند . از نوشتن يادگاري ، كنده كاري ، رول و تابلو كوبي و رها كردن زباله در محيط جدا خود داري فرماييد.
موقعیت مکانی
آذربایجان غربی،28 کیلومتری شمال شرق شهر تکاب، جاده تکاب - همپا، روستای برنجه.
تنها با كمتر از ده دقيقه پياده روي از روستا مي توان به چشمه رسيد .
منابع:
iraneasytravel.com
arktourism.ir
seeiran.ir
