جزیره اشک ارومیه

در سال ۱۳۳۵ تصور مي شد گونه گوزن زرد در ايران منقرض شده است اما به طور ناگهاني در همان سال تعداد محدودي از اين گونه در اطراف رودخانه دز و کرخه که زيستگاه تاريخي گوزن زرد است ، مشاهده شد که مسير روشني را براي احياي دوباره جمعيت اين گونه روشن کرد. بررسي ها نشان مي دهد جزيره اشک نيز آب و هواي مناسبي داشته و قابليت زيست گونه هاي در حال احيا را دارد. از اين رو جزيره اشک براي احياي جمعيت گوزن زرد ايراني در نظر گرفته شد. به دنبال آن ، جزيره اشک واقع در پارک ملي درياچه اروميه براي تبديل به زيستگاهي منحصر به فرد با شرايط آب و هوايي مناسب که فاقد دشمن طبيعي براي اين گونه از حيات وحش ايران بود ، انتخاب شد که اين منطقه هم اکنون جمعيت قابل قبولي از جمعيت گوزن زرد ايراني را در خود جاي داده است.

 

به دليل آن که ساختار اين درياچه آهکي است و ميزان ارتفاع جزيره به سطح آن کم است، در اثر نزولات آسماني مواد آبرفتي به درياچه وارد مي شود و قطر رسوبات در کناره ها زياد است و سنگها هم خيلي کم آب را در خود نگه مي دارند و تنها يک چشمه قابل قبول در جزيره وجود دارد که کارشناسان و مسوولان با لوله کشي آب و ايجاد آبشخورهاي مصنوعي شرايط مناسب را فراهم کرده اند. اگرچه در زمان خنکي هوا، حيوان آب موردنظر را از علفهاي خنک مربوطه تهيه مي کند و در غير اين صورت براي آب خوردن به آبشخورها نزديک مي شود.از اين رو آبشخورها به علت آن که حيوان به آنها نزديک مي شود ، محل مناسبي براي مطالعه رفتارهاي جانور است و عمليات زنده گيري و جابه جايي حيوان در همين منطقه انجام مي شود.

 

 

پوشش گياهي جزيره اشك در خلال سالهاي 1356 و 1366 مورد مطالعه قرار گرفته و طي آن مجموعاً 198 گونه گياهي از 149 جنس متعلق به 46 خانواده جمع آوري وشناسائي گرديده اند. 1% گونه ها متعلق به بازدانگان‘ 14% تك لپه اي و 85% از دو لپه ايها مي باشند. در بين كليه گونه هاي شناخته شده جزيره اشك 51.8% گياهان يكساله‘ 3% گياهان دوساله‘ 34.9% گياهان چندساله علفي و يا داراي قاعده چوبي و 10.3% را درختان و درختچه ها تشكيل مي دهند. اكثريت قريب به اتفاق فلور جزيره اشك را عناصر ايراني – توراني تشكيل داده و غالباً از نوع گياهان هالوفيت و گزروفيت مي باشند. خانواده هاي Caryophyllaceae, Chenopodiacecae, Labiatae, Leguminosae, Gramiceae, Compositae به ترتيب از نظر تعداد گونه فراوانترين بوده و مجموعاً 34.4% گونه ها را به خود اختصاص مي دهند. ساير خانواده ها واجد كمتر از 10 گونه اند. از نظر فراواني در بين جنسهاي علفي و نيمه چوبي جزيره اشك‘ Artemisia, Aegilops, Senecio, Salsola و در بين درختچه ها و درختان Pistacia و Rhamnus از فراواني بيشتري برخوردارند. در تركيب پوشش گياهي جزيره اشك رويشهاي هالوفيتي نوار ساحل عمدتاً متشكل از Frackenia, Suaeda و Limonium آشكوب زيرين و رويش اصلي جزيره تشكيل از جوامع خالص يا مخلوط Artemisia, Salsola, Dianthus, Crucianella, Carex است كه قسمت اعظم جزيره را در برگرفته و در مناطق خاصي‘ عمدتاً شيب ها و دره ها توسط آشكوب فوقاني و مياني Pistacia و Rhamnus همراهي مي گردد. در قلل ارتفاعات رويش يكدستي از گراسها و بطور عمده Bromus, Hordeum, Poa و Aegilops ديده مي شوند.

 

---

---

موقعیت عمومی منطقه:
دریاچه ارومیه در گوشه شمال غربی ایران بین دو استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی و در 18 کیلومتری شرق ارومیه قرار دارد، این دریاچه در مختصات 37 درجه تا 38 درجه و 15 دقیقه عرض شمالی، 45 درجه تا 46 درجه طول شرقی و به مساحت 5000 تا 6000 کیلومتر مربع و طول 130 تا 140 کیلومتر و عرض 15-58 کیلومتر از سوی سازمان یونسکو جزء یکی از 10 پارک ملی بین المللی کره زمین و همچنین جزء یکی از 59 منطقه بین المللی ذخیره گاه زیست کره معرفی شده است.

برای گشت و گذار در دریاچه و جزیره‌های آن می‌توان از دو کشتی سهند و نوح یا قایق‌های گوناگون در بندر گلمانخانه بهره گرفت .

 

---

---

تجهیزات و امکانات:
از جمله تجهیزات حمل و نقلی منطقه، قایق موتوری، خودرو داخل جزایر، موتور چهارچرخ و دو چرخ، امکانات ارتباطی همانند بی سیم، امکانات محیط بانی شامل سه ایستگاه محیط بانی با کلیه امکانات و نیز ساختمانهای موجود در جزیره کبودان و مجموعه رشکان برای اسکان مهمانان و بازدید کنندگان منطقه.

---

---

منبع:
irandeserts.com