حماملو از روستاهای استان آذربایجان شرقی در دهستان اۆزۆمدیل بخش مرکزی شهرستان ورزقان است. این منطقه ناحیه ای کوهستانی و معتدل است و دارای ۱۳۵ تن سکنه است. حماملو دارای چندین چشمه است که برای آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار می گیرد. راه های روستا آسفالت و ماشین رو است.
نوشته و نشانی که قدمت حماملو را دقیق روشن کند در دست نیست؛ ولی یادبودهای باستانی موجود نشان دهنده این است که پیشینه روستا به هزاره اول یا پیش از آن برمیگردد. یادبودهای باستانی که در حماملو وجود دارد مربوط به دوران گوناگون است که این یادبودها نشان‌د هنده پیشینه باستانی این روستا است.
فرهنگ
مردم حماملو به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن از مراکز پرجمعیت و راه های دسترسی مناسب، قرن ها در انزوا زیسته و بسیاری از آیین های قومی و سنتی و همچنین برخی واژگان ریشه دار ترکی آذربایجانی و گویش خود را حفظ کرده اند. پوشاک سنتی هنوز هم میان آنها رواج دارد.
نام حماملو
درباره نام روستا جُستارهای فراوان وجود دارد که درباره هیچ یک قطعیت وجود ندارد. برخی معتقدند که حماملو دربرگیرنده دو واژۀ حمّام و لو است. که واژه حمّام در زبان عربی به معنای کبوتر است، واژه لو در زبان ترکی به معنای 'از آن' یا 'با' است. بنابراین حماملو یعنی آنجایی که از آنِ کبوتران است و دسته‌ای نیز نام حماملو را برگرفته از گرمابه های موجود در قلعه ها می دانند.
اقتصاد و محصولات
زندگی مردم حماملو با کشاورزی، باغداری و دامداری می گذرد که با روش های سنتی انجام می گیرد. بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری دارند. گندم و جو از محصولات روستا بوده و عدس ان بسیارمرغوب و در منطقه مشهوراست.
صنایع دستی
گلیم یکی از صنایع دستی روستا می باشد. البته در سال های گذشته قالی بافی نیز در حماملو رونق خوبی داشته ولی متأسفانه این روزها قالی بافی در حماملو رو به کاهش است.
جاذبه های منطقه
تپه قلعه حماملو با قدمت عصر مفرغ تا هزاره اول قبل از میلاد در روستای حماملو کشف شد. این تپه چسبیده به ضلع شرقی روستای حماملو واقع شده و در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۲۱۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مکان تحت نظارت، مراقبت و حمایت سازمان آثار ملی بوده و هر گونه اقدام و عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت اثر شود ممنوع بوده و مرمت و بازسازی آن صرفاً با تأیید و نظارت این سازمان امکان پذیر است.
در بخشی از روستای حماملو بنام آق داشلؽق، گورستانی قرار دارد که سنگ قبرهایی با اشکال و خطوط گوناگون بر آن دیده می شوند که به دوره های اسلامی و پیش از آن متعلق بوده و متجاوز از ۱۰۰ قطعه می باشند. این سنگها به زبان ترکی قوْچ داشؽ نامیده می شوند که از ۱۳۶۴ به بعد در اثر بی توجهی مردم و سازمان های ذ‌یربط مورد چپاول و تاراج قرارگرفته و همگی ویران و با خاک یکسان شده اند.
تپه و گورکان حماملو (گوورچین گیران) مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است و در شهرستان ورزقان، بخش مرکزی، دهستان ازومدل جنوبی، ۲ کیلومتری شمال روستای حماملو واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۴۶۹۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
غارهای صخره‌ای دوره ایلخانی حماملو
روستای حماملو با داشتن ۱۳۵ باب غار با معماری صخره ای و منحصر به فرد در کشور با ابعاد مختلف، از ۲۰ متر الی ۱۰۰ مترمربع با نقش های گوناگون اعم از تاقچه و ستون در دل کوه ها توسط انسان های قدیم در دوره ایلخانیان ساخته شده و امروزه متروک گشته و مردم از وجود آنها بی خبر مانده اند.
روستای حماملو فاقد تابلو نام و نشان است. فقط چند آلاچیق در پائین روستا در کنار دره ساخته شده و روستا نیز بسیار محروم و فاقد هرگونه امکانات و راه ارتباطی در داخل روستا می باشد.
منابع:
fa.wikipedia.org
jahaniran.ir
iranvillage.ir
farsnews.com
