غار هامپوئیل (غارکبوتر)

متن کامل: غار هامپوئیل (غارکبوتر)

غار منحصر به فرد وفوق العاده زیبا ودر عین حال مخوف و وحشتناك هامپوئیل كه نه تنها در ایران بلكه در جهان حرف اول را میزند بطوریكه همتای این غار فقط در ایالت كالیفرنیای آمریكا میباشد كه هنوز این غار بطور كامل شناسایی نشده و احتمال میرود كه تا به حال فقط 50%از غار شناسایی شده باشد. "هامپا كهول" ، "هامبا كهول" ،"هامپوئیل" ، "هنگ كهول" ، "هامپو هول" ، "همپوهول" همگی نامی برای یك غار است كه ریشه در زبان سانسكریت دارد و وقتی با زبان آذری تلفظ شده و با خط عربی نوشته می شود به چنین چیزی تبدیل می شود.

این غار که زمانی مأمن کبوتران وحشی بوده است، بزرگترین غار آذربایجانشرقی است. این غار که مورد توجه غارنوردان حرفه ای است دارای چاه هایی تا عمق 48 متر نیز میباشد. تاکنون 8 تالار در این غار شناسایی شده که برخی دارای تجمع آبی است.

اهمیت غار به خاطر وجود 6 حلقه چاه عمودی و تالارهای عظیم که در 5 طبقه و در تعداد 10 حلقه چاه هوایی و دالانهای فرعی که اکثرا سینه خیز رو هستند میباشد.عمق غار از طبقه فوقانی حدودا 150 متر است. فاصله دهانه غار از بستر رودخانه حدودا 1600 متر بوده و بزرگی دهانه غار 10 در 5 متر می باشد.

ورودی غار که یک تالار بزرگ است با کف خاکستری و خشک و سنگهای معقری مسقف شده است. در سمت راست تالار یک دالان 3 متری که راه ورود به تالار دوم می باشد وجود دارد. در این تالار باید احتیاط لازم را داشته باشیم چرا که 4 حلقه چاه کنار هم در کف این تالار نمایان و لبه های پرتگاهی دارند. چاه شماره یک 15 متر، چاه شماره دو 38 متر، چاه شماره سه 20 متر و چاه شماره چهار 25 متر می باشد. برای فرود از چاه شماره دو باید 9 متر تراورس را انجام داد، که این تراورس توسط طناب ثابت گذاری می شود. در بالای دهانه چاه شماره دو یک شکاف 2 متری وجود دارد. از شکاف که به طرف بالا میروید به یک تالار زیبا بنام تالار معبد می‌رسید و بعد از پیمایش حدودا 100 متر به یک چاه 6 متری دیگری میرسید که بعد از وارد شدن به چاه یکی از تالارهای بزرگ و فعال غار نمایان می شوید که انواع استالاکمیت ها و آبگیرهای کوچک چشم نوازی می کنند، که متأسفانه این تالار مورد بی رحمی گردشگران غار واقع شده است. بعد از بازدید و برگشت از تالار به سمت چپ ورودی می رویم و از سربالایی 3 متری بالا رفته و به یک تالار کاملا خشک می‌رسیم. در طرف دیگر تالار یک چاه به عمق 18 متر قرار دارد که به دهانه چاه شماره 2 ختم می شود. پس از بازدید از طبقات 1 و 2 از چاه شماره دو که به عمق 38 متر است فرود رفته و به تالار بزرگ دیگری به نام تالار غمگین می رسیم.

گردش و بازدید از این تالار که متشکل از دالانهای فرعی، شیب ها و سربالایی های زیادی می باشد، بیش از 2 ساعت وقت نیاز دارد. در امتداد این تالار پس از پائین رفتن از سنگ های بزرگ و رد کردن شیب های لغزنده به یک تالار بزرگ دیگر به نام تالار آینه وارد شده و پس از بازدید در انتهای تالار از شیبی که بسیار لغزنده است پائین رفته و به دهانه یک چاه 20 متری می رسیم. فرود این چاه در فضا صورت میگیرد و پس از فرود به انتهای غار به تالار دیگری می‌رسیم که ورودی این تالار بسیار لغزنده بوده و ارتفاع کمی دارد که باید پا مرغی وارد شویم. این تالار زیباترین و جوانترین تالار این غار بوده و فعالیت غار به وضوح مشاهده می شود. سطح تالار گلی و لغزنده بوده و استالاکتیت و استالاگمیت جوان و سنگ های بزرگ در انتهای تالار در اثر زلزله ریزش کرده اند به چشم می خورند. هوای این تالار مرطوب می باشد. در سمت چپ تالار یک شیب وجود دارد که به حوضی که به حوض کوثر معروف است ختم می شود. اندازه حوضچه 1 در 3 و عمقش 1 متر می باشد. در سمت راست تالار یک سربالایی لغزنده وجود دارد کهما را به حوض داود هدایت می کند. این حوض در زیر سنگ هایی قرار دارد که به راحتی قابل دید نمی باشد که برای دسترسی به حوض باید از زیر سنگ های ریزشی به صورت پا مرغی حرکت کرد. انتهای این تالار به علت ریزش سنگ بن بست به نظر می رسد.

در سقف اتاق‌ها زمانی صدها خفاش به‌حال آویزان دیده می‌شدند که با هماهنگی خاصی به‌طور موزون در نوسان بودند ولی حال بعلت رفت وآمد های زیاد داخل غار جایی برای خفاشان نماند وكم كم جای خودشان را به انسانها دادند وخودشان در دل تاریكیهای چاهها گم شدند.در این غار تالارهای و معابر جالب وجود دارند که هر کدام با اسمی توسط غارنوردان تبریز و مراغه ای نام گذاری شده که به طور مثال میتوان به تالار غمگین، تالار معبد، چاه و تالار خفاش، تالار آینه، حوض کوثر، پیست اسکی، چاه داوود و ... اشاره کرد.

همه ساله تغییرات زیادی در داخل غار اتفاق می افتد. تغییرات عمده میدان اول و دوم از نظر زمین شناسی پیدایش خاكستر است كه گاهی تا قوزك پا و حتی تا زانو می رسد. داخل چاه های متعدد غار، دو سفره آب وجود دارد كه یكی به علت ریزش از بین رفته، ولی در چاه دیگر آب وجود دارد و صدای جریان آن از بالا به گوش می رسد. در اطراف چاه ها و دیواره ها و سقف میدان دوم رسوبات آهكی ، مناظر جالب توجه و زیبایی به وجود آورده است. هوای غار بسیار مرطوب است و در انتهای آن به خصوص در كنار چاه سوم و چهارم هوای كافی وجود ندارد و برای رسیدن به كنار چاههای غار، بدون تجهیزات كافی مانند طناب، نورافكن، وسایل ایمنی، كپسول هوا و راهنما امكان پذیر نیست.

بگفته محققین وغار نوردانی كه تا به حال توا نسته اند از چاه های مخوفی كه به گفته خودشان چاه اولی از بالا بترتیب با عمق 12 متر ودومی به عمق 60 متر و سومی به عمق 100متر را پشت سر گذاشته وبه تالار آیینه راه یابند تالاری كه وقتی به سقفش نور میافتد مثل آیینه نور رامنعكس میسازد.و وقتی از آنهم پا را فراتر می نهی به چشمه زلالی میرسی كه خروجی آب هنوز بر كسی مشخص نیست و كشفیات غارنوردان در اینجا خاتمه مییابد وهنوز كسی پیدا نشده پا را از این جلوتر بگذارد و منطقه جدیدی را از این غار كه هنوزپای جنبنده ای به آنجا نرسیده را كشف كند وعلت آنهم بیشتر بخاطر كمبود اكسیژن در محل و طویل بودن راه میباشد .

اهمیت غار کبوتر به خاطر وجود چاه های عمیق و مخوفی است که به صورت تنوره های سنگی و تالارهای بزرگ دیده می شود. این غار بیش از غارهای دیگر مورد توجه غارشناسان، محققان و کوهنوردانی است که همه ساله برای بازدید از آن به این منطقه سفر می کنند. چنین نظر می دهند که غار کبوتر مراغه از جمله مهمترین و جالب ترین غارهای خاکستری جهان است که نظیرش در چند ایالت آمریکا وجود دارد و احتمال می رود تحقیقات زمین شناسی و بررسی های علمی در آینده وجود خاکستر در تالار اول و دوم را روشن سازد.

متاسفانه تا کنون در زمینه باستان شناسی تحقیق جامع و دقیقی به عمل نیامده است .در طی بررسی های سطحی که انجام گرفته چند نمونه دست افزار سنگی بدست آمده که این آثار شواهدی بر حضور انسان در دوره پارینه سنگی در این منطقه است و این انسان ها متعلق به همان گروه های انسانی است که حدود نیم میلیون سال قبل بطور پراکنده از اسلواکی تا چین زندگی می کردند و با فن آتش آشنایی داشتند.

مسیر دسترسی به غار:

در 4 کیلومتری ایستگاه راه آهن مراغه روستایی به نام تازه کند سفلی که برای رسیدن به این غار باید از داخل روستا جاده خاکی به طول 10 کیلومتر را تا کنار رودخانه مردق طی کرد. بعد از رسیدن به رودخانه باید تا دهانه اصلی غار حدودا 10 دقیقه سربالایی را بالا رفت ، تا به دهانه غار رسید. 4 کیلومتری ایستگاه راه آهن مراغه روستایی به نام تازه کند سفلی که برای رسیدن به این غار باید از داخل روستا جاده خاکی به طول 10 کیلومتر را تا کنار رودخانه مردق طی کرد. بعد از رسیدن به رودخانه باید تا دهانه اصلی غار حدودا 10 دقیقه سربالایی را بالا رفت ، تا به دهانه غار رسید.

منابع:

farabiasi.mihanblog.com

aftabir.com

anobanini.net

irancaves.com

mycityads.ir

wikimapia.org

aparat.com

eatc.ir