سد قلعه چای عجب شیر

سد قلعه چاي عجب شير روي رودخانه قلعه چاي در مختصات جغرافيايي عرض ۳۷ درجه و ۳۱ دقيقه شمالي و طول ۴۶ درجه و ۷ دقيقه شرقي و به فاصله ۲۰ كيلومتري شمال شرقي شهرستان عجب شير واقع شده است.

سد قلعه چاي با هدف استحصال ۵۵ ميليون مترمكعب آب از آب رودخانه قلعه‌ چاي و همچنین آبياري ۱۱ هزار و ۹۰۰ هكتار از اراضي پاياب ساخته شده است.

با اجراي سد قلعه چاي ۶۷۰۰ هكتار از اراضي پاياب سد، بهبود و ۵۲۰۰ هكتار نيز توسعه یافته و ۸۵۰۰۰ تن از محصولات اصلي و ۲۰۶۰ تن از محصولات فرعي توليدي منطقه افزايش یافته است.

سد قلعه چاي از نوع خاكي با هسته ناتراواي رسي است كه طول تاج آن ۳۳۶ متر، عرض تاج ۱۰ متر و ارتفاع آن از پي ۸۵ متر، طول درياچه سد ۳/۵ كيلومتر در رقوم نرمال است

حجم مفيد سد قلعه چاي ۴۰ ميليون مترمكعب است كه قابليت تنظيم ۵۵ ميليون مترمكعب را دارد و سرريز سد از نوع آزاد و خارج از بدنه سد كه طول آن ۴۵ متر است مي ‌تواند ۱۱۷۰ مترمكعب در ثانيه سيلاب را تخليه كند و متوسط دبي رودخانه ۲/۴ مترمكعب در ثانيه می باشد كه متوسط حجم آورد سالانه آن در محل احداث سد ۷۶ ميليون مترمكعب می باشد.

تجهيزات هيدرو مكانيكال سد عجب شير شامل قسمتهايي به شرح زير است:
-  آبگير تحتاني كه داراي آشغالگير، دريچه رولر گيت و تجهيزات بالابر آشغالگير مي باشد كه با توجه به موقعيت آن در رقوم پايين آبگيري قرار دارد.
- آبگير فوقاني كه تجهيزاتي همانند آبگير تحتاني دارد با اين تفاوت كه در رقوم نرمال بالاتر آبگيري مستقر است.
- مسير هدايت آب به سمت شيرخانه كه شامل بل ماوس و لوله ها و ترانزيشن و Expansion و ... می باشد.
قسمت شيرخانه مياني كه از يك شير پروانه اي به قطر ۱۶۰۰ ميليمتر، يك با پس و يك جرثقيل زنجيري جهت جابجا كردن شير پروانه اي تشكيل شده است.

شير خانه اصلي شامل شيرها ي پروانه اي با قطرهاي ۳۰۰ و۵۰۰ و۸۰۰ و۱۰۰۰ ميليمتر، انواع شيرهاي سوزني با قطرهاي ۳۰۰ و ۴۰۰ و ۵۰۰ و ۸۰۰ ميليمتر،  هاول بانگر با قطر ۵۰۰ ميليمتر، باي پس، شير هوا و لوله هاي با قطرهاي مختلف متناسب با شيرها، دريچه هاي اضطراري و سرويس كه هر دو دريچه هاي كشويي هستند ‌و جرثقيل سقفي اتاق شيرخانه است.

موقعیت مکانی
سد قلعه چای عجب شیر  برروی شاخه اصلی رودخانه قلعه چای در ۲/۵ کیلومتری پایین دست روستای ینگجه درمختصات جغرافیایی عرض ۳۱ و ۳۷ دقیقه شمالی و طول ۰۷ و ۴۶دقیقه شرقی و به فاصله ۲۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان عجب شیر در استان اذربایجان شرقی قرار دارد.

مسیر دسترسی
از عجب شیر راهی شرق شده در میان دامنه های غربی سهن، در مسیر روستاهای بارازلو و هرگلان به سد قلعه چای می رسید.

منابع:
afracamp.ir
farhangajabshir.ir
irna.ir
basijnews.ir
tabriz.irib.ir
faradidmeehan.com