کتیبه و قلعه رازلیق

آدرس:
آذربایجان شرقی٬ سراب٬ نزدیکی روستای رازلیق
چکیده: کتیبه و قلعه رازلیق

در حدود ۸٬۰۰۰ سال پیش از میلاد وجود مدارک و شواهد از گسترش روستاها، زندگی بر پایه کشاورزی و دامپروری در محدوده کوه‌های زاگرس و مناطقی مثل سراب، تپه گوران و علی کش ثابت شده است.

سراب بعلت قدمت دیرینه اش دارای جاذبه های تاریخی و گردشگری بسیاری از جمله سنگ نوشته اورارتی، سنگ افراشته هاي قيرخ قيزلار، سنگ نوشته رازلیق، مسجد جامع سراب، تپه باستانی قلعه جوق، چهارطاق ساسانی آغمیون، مقبره مغولي اسفستان میباشد.

روستای رازلیق سراب از جمله مکانهایی است که کتیبه و قلعه ای از دوران اورارتویی را درخود جای داده است.

مشخصات کلی
نام
کتیبه و قلعه رازلیق
وجه تسمیه
برگرفته از نام روستای محل
قدمت
8000-10000 سال قبل از میلاد
پیشنهادات
بخش های مهم برای بازدید
کتیبه و مکان قلعه
بهترین زمان بازدید
بهار و تابستان
وسایل مورد نیاز
کوهنوردی
فعالیت مناسب برای یک روز بارانی؟
مسیر دسترسی
آدرس
آذربایجان شرقی٬ سراب٬ نزدیکی روستای رازلیق
امکانات
پارکینگ
امانتداری
سرویس بهداشتی
بوفه
رستوران
توضیحات بیشتر
0
نزدیکترین جاذبه ها و محل اقامت به کتیبه و قلعه رازلیق
متن کامل: کتیبه و قلعه رازلیق

روستای رازلیق (در گویش محلی رازلِخ) که از شمال به كوه سبلان محدود مي شود یکی از روستاهای شهرستان سراب در استان آذربایجانشرقی ایران است. این روستا مرکز دهستان رازلیق در بخش مرکزی شهرستان سراب است. در پنج هزارگزی شمال سراب واقع است و ۵ هزار گز به شوسه سراب به تبریز فاصله دارد. ناحیه‌ای است جلگه و معتدل و ساکنان آن ۳۰۰۳ تن می‌باشند. آب آن از چشمه تامین می‌شود و محصول آن غلات و حبوب است. شغل ساکنان آنجا زراعت و گله داری است وراه آن مالرو است.از دیگر برجستگی های رازلیق فراوانی آب در روزگاران گذشته در این منطقه است آسیاب های فراوانی در آن قرار دارد که عهده دار تولید آرد و روغن کرچک منطقه بودند که چند نمونه از درمان داشی (سنگ های آسیاب) مربوط به دوران کهن در این منطقه یافت می شود.

رازلیق دارای آثار باستانی متعددی از قبیل قلعه و سنگ نوشته(کتیبه) است که متعلق به دوره اورارتویی میباشند.

 



سنگ نبشته رازليق ( Razligh )

اين سنگ نبشته در كوه زاغان در حدود ۱۲ كيلومتري شمال سراب در ناحيه رازليق از دهستانهاي ششگانه بخش سراب پيدا شده كه از شمال به كوه سبلان و از جنوب به دهستان هريس و از شرق به آغميون واز مغرب به ينگچه محدود است كه راه آن از روستاي قلعه جوق به سمت راست به طرف روستاي رازليق جاده آسفالته اي امتداد ميابد ، و بر تارك صخره اي بلندي از سلسله كوههاي شمالي سراب و در دامنه هاي مرتفع جنوبي سبلان ، كتيبه اي به خط ميخي اورارتويي رازليق نقر شده است.

كتيبه رازليق بين دو روستاي ديزه حاجي طومار و ميرا كوه علي ميرزا بر بالاترين صخره طبيعي كنده شده است ، كوه صخره اي بلندي ميان اين دهكده و كوهي كه كتيبه بر آنست ، فاصله انداخته و براي رسيدن به كتيبه از كوه شرقي دهكده عبور نمود و دره رودخانه رازليق را پشت سر گذاشت و از صخره اي بنام كوه قلعه به ارتفاع ۲۰۰ متر صعود نمود تا به سنگ نبشته رسيد.

بقاياي سنگهاي ساختماني كه از مجموعه قلوه سنگها وملاط ساروج است، ياد آور قلعه اي عظيم بوده كه امروزه ويران گرديده، به صورت تلي در پاي اين صخره عظيم پراكنده است.بقاياي ديوارهاي كوتاه در صخره مشهود است و نشان مي دهد كه اين محل يكي از قلاع پر اهميت سده هشتم قبل از ميلاد بوده، كتيبه مذكور درست در ميان اين قلعه و بر پيشاني قله قلعه كوه نقر شده، به جنوب نگاه مي كند و در محلي كه كتيبه منقور است سكويي كنده شده است. کتیبه در ۱۶ سطر به ابعاد ۱۲۰×۸۰ سانتيمتر مي باشد.

 

ترجمه متن كتيبه چنين است:

«  به حول و قوه خالدي ، آرگيشتي روساهيني مي گويد: من به سرزمين  آرهو  لشكر كشيدم . من  سرزمين اولوشو و سرزمين بوقو را تسخير كردم . من تا كنار رودخانه مونا رسيدم و از آنجا بازگشتم . من سرزمين هاي گيردو ، گيتوهاني و توايشيدو را تسخير كردم . شهر روتومني را من گرفتم . سرزمين هايي را كه من تسخير كردم تحت باج خود قرار دادم . اين قلعه ها را كه من به زور گرفتم دوباره برقرار ساختم . من آن را آرگيشتي ايردو  Argishti _ irdu  ، ( يعني رعيت آرگيشتي ) ناميدم . بخاطر تقويت  بياايني  ( اورارتو ) ، براي مطيع ساختن سرزمين هاي دشمن ، به حول وعظمت خالدي و آرگيشتي ، سترگ شاه ، شاه جهان ، شاه شاهان ، خداوندگار شهر توشپا .

 

آرگيشتي مي گويد: هر كس نام مرا محو كند يا به اين كتيبه خسارتي وارد بياورد . اميدوارم خدايان ؛ خالدي ، ته اي شه با Te ishe ba ، شي او ايني Shiuini   او را از زير خورشيد براندازند . ( محو سازند ) . »

 

 این سنگ نبشته رازليق متعلق به آرگيشتي دوم پسر روساي اول است.

 



موقعیت مکانی کتیبه:

اين سنگ نبشته در كوه زاغان در حدود ۱۲ كيلومتري شمال سراب در ناحيه رازليق از دهستانهاي ششگانه بخش سراب پيدا شده كه از شمال به كوه سبلان و از جنوب به دهستان هريس و از شرق به آغميون واز مغرب به ينگچه محدود است كه راه آن از روستاي قلعه جوق به سمت راست به طرف روستاي رازليق جاده آسفالته اي امتداد ميابد ، و بر تارك صخره اي بلندي از سلسله كوههاي شمالي سراب و در دامنه هاي مرتفع جنوبي سبلان به خط میخی بر سنگ خارا حک شده است.کتیبه در ارتفاع ۳ متری قرار دارد که در زیر آن سکویی ایجاد شده است که برای دسترسی به کتیبه بایستی از آن گذشت ویرانه هایی پلکان دسترسی در پای آن قرار داد.

 



قلعه رازلیق:

در کنار این کتیبه باستانی قلعه ای به نام قلعه رازلیق قراردارد که به تدریج با انباشته شدن تلی از خاک بر روی آن، مدفون گشته است، این در حالی است که این اثر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۲۵۴۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

اين محل يكی از قلاع پر اهميت سده هشتم قبل از ميلاد بوده است.

غیر از کتیبه، در اطراف کوه نمونه های دیگری از آثار باقی مانده دوران اورارتویی دیده می شود. در دیواره شمالی کوه که با گذشتن از دیواره کناره کتیبه می توان به آن دسترسی پیدا کرد در میان دو دیواره سنگی و تند به محوطه محصوری به شکل اطاق با حوض آب یا آب انبار می رسیم این محوطه در یک حفاری غیر مجاز و قاچاق کشف شده و بعد از غارت بصورت ویرانه ای باقی مانده است. مصالح ساختمانی آن سنگهای رسوبی کرم رنگ و بنفش رشن بوده و ملات آن گچ و آهک می باشد. (البته محوطه بعدا پرشده و تنها یک لایه دیواره سنگی را می توان مشاهده کرد).

بابک ناصری مغانلو در کاوشهای که در این منطقه انجام داده بود می نویسد: در این گمانه زنی دو قطعه شیشه ِ یک قطعه ابزار سنگی ِ دو قطعه اکسید آهن ِ و دو عدد استخوان همچنین یک قطعه سکه که مربوط به قرن پنجم هجری قمری است در آن یافت شد و سفالینه های لعابدار و بدون لعاب مربوط به دوره اسلامی (قرن چهارم و پنجم هجری قمری) در این محوطه وجود داشت.

بابک ناصری پژوهشگر و دانش آموخته رشته باستان شناسی در مورد کتیبه و قلعه رازلیق عقیده دارد که بقايای سنگهای ساختمانی كه از مجموعه قلوه سنگها وملاط ساروج است، ياد آور قلعه ای عظيم بوده كه امروزه ويران شده، به صورت تلی در پای اين صخره عظيم پراكنده است. بقايای ديوارهای كوتاه در صخره مشهود است و نشان می دهد كه اين محل يكی از قلاع پر اهميت سده هشتم قبل از ميلاد بوده، كتيبه مذكور درست در ميان اين قلعه و بر پيشانی قله قلعه كوه نصب شده، به جنوب نگاه می كند و در محلی كه كتيبه منقور است سكويی كنده شده است .

 



موقعیت مکانی قلعه:

این قلعه در 11 کیلومتری درشهرستان سراب، بخش مرکز ی، دهستان رازلیق، پنج کیلومتری شمال روستای رازلیق واقع شده است.

 



آثار تاریخی سراب:

وجود دو سنگ نبشته اورارتویی در جوار سراب در منطقه نشت اوغلی و دیزج رازلیق از نظر آثار تاریخی بسیار اهمیت دارد. آثار بدست آمده از دوره اورارتورها (معاصر مادها) به خط میخی نشانگر قدمت این شهر و تاریخی بودن آن می باشد. اين دو سنگ نبشته نشان از فتح نامه شاهان اورارتور هاست. وجود اين دو كتيبه نشانگر اهميت اين منطقه در آن زمانها مي باشد اما معلوم نيست كه شهرهاي مفقود شده ياد شده در كتيبه هاي اورارتويي در كجا و كدام نقطه واقع هستند مسلماً مراكز مزبور مهم و سوق الجيشي بوده كه در حوالي اين كتيبه ها قرار داشتند. تاريخ نويسان قديم تاريخ سراب را با تاريخ اهر و ارسباران به هم آميخته دانسته اند.

وجود تپه های باستانی، تل ها و سفالینه های کشف شده در منطقه، شاهد این مدعا است. در منطقه سراب آثار متعددی از جمله معابد سنگی، قلاع و یک چهار طاقی متعلق به دوران تمدن ساسانی بر جای مانده که مبیّن اهمیت آن، در دوره ساسانی است.

 



منابع:
sarab-info.blogfa.com
sarab-info.blogfa.com
sarabphc.tbzmed.ac.ir
fa.wikipedia.org
torastmigi.blogfa.com
ordup.com/cities
mehrnews.com
arktourism.ir
seeiran.ir

شما هم می توانید در این مورد نظر دهید: