روستای مردانقم

نخستین بار در کتاب نزهةالقلوب حمداله مستوفی از مردانقم یاد شده است. در این کتاب که در اواخر دوره ایلخانیان یعنی در سال ۷۴۰ ه-ق  نوشته شده، مستوفی "مردان نقیم یا مردانقم" را ولایتی مجزا از دیزمار و با حقوق دیوانی مجزا و مرزهای مشخص به حساب آورده و میزان مالیات مردانقم را از مالیات کلیبر بیشتر ذکر کرده است که نشانگر اهمیت و موقعیت استراتژیک مردانقم در هفتصد سال قبل می باشد.

مردانقم دارای آب و هوای معتدل بوده و روستایی بسیار زیبا و تاریخی است. تاریخ این روستا به بیش از ۲۰۰۰ سال برمیگردد آثار متعدد باستانی کشف شده این ادعا را تایید میکند.

زیبایی های روستای "مردانقم" در دل طبیعت جنگل های ارسباران، چشمان هر بیننده ای را می نوازد.

انار و انگور این ناحیه دارای ظاهر و طعم مطبوع منحصر بفردی می باشند و میتوانند به مدتی بیش از شش ماه بدون نیاز به سرد خانه تازگی خود را حفظ کنند. این قابلیت ، حدود دو قرن پیش از این، مورد توجه دیپلمات انگلیسی‌، رابرت میگنان، قرار گرفته است.

وجه تسمیه

لازم به ذکر است که به عقیده بسیاری از اهالی این روستا من جمله محقق بزرگ کشورمان میرزا محمد حافظ زاده نام اصلی این روستا ((مرداناغیم )) می باشد که به معنی (( محل تولد آناهیتای مقدس )) می باشد.

اقتصاد

باغداری و زنبورداری شغل اصلی‌ اهالی می‌باشد. انار و انگور این ناحیه دارای ظاهر و طعم مطبوع منحصر بفردی می باشند و میتوانند به مدتی بیش از شش ماه بدون نیاز به سرد خانه تازگی خود را حفظ کنند. این قابلیت، حدود دو قرن پیش از این، مورد توجه دیپلمات انگلیسی‌، رابرت میگنان، قرار گرفته است. عسل تولیدی روستا، به خاطرکیفیت مطلوب وخوش رنگی وقیمت پایین در مقایسه با عسل روستاهای مرتعی ناحیه ارسباران، مانند عباس‌آباد ، مشتری بیشتری دارد. پایین بودن قیمت مرهون بهره‌وری بالا و تخصص زنبورداران است.

پوشش گیاهی و جانوری روستا:

پوشش جنگلی این روستا غالبا به صورت تنک و پراکنده می باشد و از جمله درختانی که می توان در ارتفاعات این روستا مشاهده کرد عبارتند از  راش، بلوط، ممرز، افرا، ون، درختان میوه جنگلی از قبیل گردو، گیلاس، انار، فندق، آلوچه، سیب، گلابی، ازگیل، تمشک، زغال اخته، آلا فیرت، قوشا آرمیت، قیزلر تقی، شیلان، قره قات ، یمیشان و  بالدیرقان می باشد.

در اغلب مناطق ولایت مردانقم مراتع ارزشمندی وجود دارد که خوشبختانه از تخریب بخش مناسبی از آن وسیله احشام کوچنده ممانعت شده است از بهترین مراتع آن می توان به مراتع ساردور(همان سرداب فعلی)،کولوز،فاطمه خانم دولایی سی،هفت چشمه،قاضی بلاغی،ساری بلاغ ،دول،پهنلی و ... اشاره نمود

باغات متعدد روستای مردانقم و روستاهای همجوار این روستا از رودی که از کوههای چیچکلو و آندیل، ونستان ، کرینگان و هفته چشمه اجاقکندی و بالوجه و دیشگدیک و ساری بولاغ و خانقاه سرچشمه گرفته سراب می شود و این رود بعد از گذشتن از مردانقم به رود مرزی ارس سرازیر می شود .

روستای مردانقم در نواحی جنگلی وکوهستانی دارای حیات وحش متنوع وگوناگون از جمله خرس، گرگ، خوک، خرگوش، کفتار ، قوچ ومیش، بز وحشی، کل، بز، پلنگ، آهو و از پرندگان کبک، اردک، غاز وحشی، قرقاول، مرغ وحشی، کبک دری، عقاب، فاخته و جانوران خزنده می باشد.

جشنواره انار در مردانقم

در سال ۱۳۸۸ و در دوران بخشداری آقای اسداللهی و با برنامه ریزی و مدیریت ایشان، در اواخر مهر ماه برگذار شد و سال بعد نیز دومین جشنواره انار مردانقم باز با مدیریت بخشدار وقت آقای اسداللهی برگذار شد. از آن سال برگزاری جشنواره وارد تقویم سالانه شهرستان شد. محصول انار روستاي مردانقم به دليل خواص خاک منطقه و استفاده هدفمند از کود، داراي خواص و ويژگي‌هاي درماني بسياري است. از جاذبه های اصلی‌ این جشنواره اجرای موسیقی عاشقی توسط عاشقهای معروف منطقه ارسباران است.

قلعه مردانقم

مردانقم در دره ونستان واقع شده است و یکى از معبرهاى مواصلاتى بذ (کلیبر کنونی) و آران بوده است. یکى از دژهاى مستحکم جاویدانیان در آن جا قرار داشته و جاویدانیان قمى هم در آن جا ساکن بوده اند و هم حفاظت آن منطقه به عهده آنان بوده است. در دره ونستان دو قلعه کوچک قرار دارد.یکی از قلعه‌ها در جنوب دره ونستان و دیگری در شمال دره ونستان در قله کوهی که روستای شامکوانق در پای آن کوه قرار دارد.

قلعه مردانقم قبل از اسلام احداث شده است. در عصر حكومت خوارزمشاهيان مدتها از آن به عنوان زندان سياسي استفاده مي كردند و عده اي از رجال و دربانيان و امراي قصر را محكوم و در قلعه مذكور زنداني مي نمودند.

آثار تاریخی مردانقم:

قلعه مردانقم، کوپ گدیگی، حمام دره سی، اولی اوستی از مناطق تاریخی آن محسوب می شود.

مسیر دسترسی:

برای رفتن به روستای مردانقم از شهر تبریز مسیر تبریز، مرند، جلفا، از جلفا به سمت شرق و از کنار رود ارس به سمت سیه رود طی خواهید نمود. تبریز تا جلفا ۱۴۰ کیلومتر است. فاصله این روستا از رودخانه ارس حدود چهار و نیم کیلومتر است.

منابع:

fa.wikipedia.org

mbh69.blogfa.com

tabriztourist.ir

khodafarinberoz.ir

wikiroosta.ir