تالاب قوری گئول

تالاب قوریگئول در موقعیت جغرافیایی N3754 E4642 در استان آذربایجان شرقی واقع است. اين تالاب در ۱۸ کيلومترى شمال باخترى بستان‎آباد تبريز قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دريا ۱۸۹۰ متر است. این تالاب از نوع تالاب های دایمی آب شیرین بوده و منبع تامین آب آن نزولات آسمانی، چشمه و جریان های کوچک آب پس از ذوب شدن برف ها است و رودخانه ای به تالاب وارد نمی شود.

 

اين درياچه در ميان مردم محل به نام قوري گئول (تالاب خشک) معروف است اما بعضي آن را دوري گئول (تالاب آب زلال) و برخي قويل گئول (تالاب و گودال ژرف و عميق) مي نامند. شايد اين نام مصداق بيشتري داشته باشد. درازا و پهناي قوري گئول، ۴ کيلومتر و مساحت آن ۱۶ کيلومتر مربع است و ژرفاي اين درياچه که تمام سال آب دارد در عميق ترين نقطه به ۱۳ متر مي رسد. آب اين درياچه شيرين و در صورت تصفيه قابل شرب مي باشد. در حال حاضر اين آب برای آبياري کشتزارهاي روستاهاي پيرامون درياچه يعني روستاهاي ارشتناب، امناب و يوسف آباد، نیز به مصرف مي رسد.

 

اطراف درياچه را مرتع، چمنزارها، مزارع و کشتزارهاي متعددي فراگرفته و به علت وجود هواي مطبوع در تابستانها، يکي از مراکز استراحت و تفريح مردم تبريز مي باشد. قوريري گئول که امروز در رديف آبهاي راکد آذربايجان است، داراي قدمتي تاريخي مي باشد.

 

تالاب قوري گئول يكي از منابع زيست محيطي بسيار مهم استان مي باشد كه به عنوان يكي از تالابهاي بين المللي حفاظت شده كشور به ثبت رسيده است . اين تالاب براي بسياري از پرندگان مهاجر از نظر زيستگاهي حائزاهميت بين المللي است . لذا حفاظت از آن به عنوان يك هدف اصلي امري اجتناب ناپذير مدنظر قرار گرفته است . درياچه قوري گئول باتوجه به دارابودن قابليتهاي مختلف مي تواند دربرگيرنده اهدافي چون حفاظت از تنوع زيستي ، آموزش ، تحقيقات واكوتوريسم باشد. البته براي استفاده بهينه از شرايط طبيعي ونيز گردشگري ، تفرجگاهي در جنب اين تالاب احداث شده ودر خدمت مسافران است . از کمپ گردشگری مجاور گوری گل برای برگزاری اردو های تابستانی دانش آموزی نیز استفاده می شود. بااين حال بايد گفت بهره وري پايدار از اين تالاب متضمن استفاده بهينه از آن براي جلوگيري از هرگونه تعارض وتضمين موجوديت ارزشهاي درياچه است .

 

---

---

ویژگی جانوری:

تالاب قوري گئول جزوتالاب هاي بين المللي ثبت شده دركنوانسيون رامسرمي باشد كه براي شماري از پرندگان مهاجرآبزي وحمايت شده ازنظرزيستگاهي حايزاهميت ملي وبين المللي است. تالاب قوري گئول سه دهه قبل به عنوان تالاب بين المللي دركنوانسيون رامسربه ثبت رسيده و در سال ۷۳ به عنوان منطقه شكارممنوع تصويب شده است. تالاب بين المللي قوري گئول دردهه هاي قبل محل عبور و زيستگاه قوچ وميش ارمني به عنوان يكي ازگونه هاي نادربوده ولي به دليل توسعه شهري وايجاد صنايع، اين ويژگي ازدست رفته است. ازحيات وحش تالاب قوري گئول درزمان حاضرمي توان به پستانداراني چون “جربيل ايراني” ، موش كشتزار، موش مغان، گرگ، روباه وسمورسنگي اشاره كرد. حدود 92گونه پرنده نيزدرتالاب بين المللي قوري گئول شناسايي شده كه مي توان ازاردك سرسفيد، اردك مرمري، اردك بلوطي به عنوان برخي ازآنها ياد كرد كه دررديف گونه هاي جانوري درحال تهديد به انقراض تلقي مي شوند و تحت حفاظت قراردارند.

 

این تالاب یکی از مکان های جوجه آوری اردک سفید در کشور است.کشیم گردن سیاه و کشیم بزرگ و آنقوت نیز در فصل بهار و تابستان در این تالاب مشاهده می شوند.حدود 36 گونه پرنده در این تالاب جوجه آوری دارند که این یک امکان فوق العاده برای عکاسی از پرندگان به همراه جوجه هایشان است. بهترین فصل برای عکاسی در این تالاب از نیمه های اردیبهشت تا اواخر مردادماه است.

 

از خزندگان تالاب می‌توان به مارمولکهای تالاب قوریگئول و مارها و گرزه مار و مار پلنگی و کور مار و مار چلیپر اشاره کرد.

 

دوزیستان تالاب شامل pelobates syriacus و قورباغه bufo viridis و قورباغهhyla savignyi و قورباغه rana ridibunda و قورباغه rana camerani اشاره نمود و ماهی تالاب و ماهی کپور معمولی یا cyprinus carpio می‌باشد.

 

ویژگی گیاهی:

بيش از ۲۸۰ گونه گياهي درتالاب بين المللي قوري گئول تشخيص داده شده كه ۸۹ درصد آن درحوزه تالاب روييده و بقيه را گياهان آبزي و نيمه آبزي تالاب و حوزه بلافصل آن تشكيل مي دهند.

 

گياهان غوطه وردرآب تالاب به عنوان يكي ازجذاب ترين بخش ها نيزشامل گونه هايي چون بارهنگ آبي، آلاله آبي، قوشاب شانه اي، انواع جلبك وفيتوپلانكتون مي باشند. اهميت تالاب بين المللي قوري گئول ازمنظرگردشگري طبيعت به اندازه اي واضح است كه دراوايل سال ۱۳۸۴ طرح اوليه “ تعيين مناطق گردشگري” آن تدوين شد. دراين طرح تصريح شده است: با توجه به چشم انداززيباي طبيعت تالاب درصورت فراهم ساختن زيرساخت هاي مناسب تقاضا براي تفرج درمنطقه به طورفزاينده اي افزايش خواهد يافت.

 

منطقه مجاور تالاب شامل استپهای نیمه خشک، سکونتهای کوچک و زمینهای کشاورزی است. تالاب قوری گئول ،جزو تالابهای یوتروفیک با بار تولیدی بالا است .

 

 

شناسايي ۲۸۰ گونه آبزي درحوزه آبريز، ۱۱۱ گونه جانورشامل ۹۲ نوع پرنده و ۱۹ نوع خزنده ويك گونه ماهي كپور، امكان پذيرنبودن اسكي روي يخ و شنا و قايقراني برروي تالاب به دليل شرايط خاص اقليمي ازجمله مواردي است كه درطرح اوليه گردشگري قوري گئول مورد اشاره قرارگرفته است.

 

براساس مطالعات علمي انجام شده درسطح جهان، نزديك به ۲۰ فايده و كاركرد مثبت براي تالاب ها در تداوم حيات بشري، شناسايي شده است. تغذيه وتخليه آب هاي زيرزميني، حفاظت دربرابرنيروهاي طبيعي، حفظ خط ساحلي وكنترل فرسايش ،بهره برداري تجاري، حفاظت از حيات وحش به عنوان برخي از فوايد تالاب ها به عنوان ثروت طبيعي خدادادي است. علاوه براين تالاب ها درتنظيم جريان آب وكنترل سيلاب، جلوگيري از نفوذ آب شوربه سفره هاي آب زيرزميني، پاكسازي مواد سمي، عمل به عنوان بادشكن، جذب وكاهش كربن و حفظ تنوع زيستي، نقش حياتي دارند. تالابها منبع عالی برای صنعت کشاورزی است.

 

 

---

---

امکانات رفاهی:

امکانات اقامتی در حاشیه این تالاب وجود دارد و به دلیل نزدیکی آن به شهر تبریز به راحتی می توانید به آن دسترسی پیدا کنید.

 

---

---

مسیر دسترسی:

درياچه و آب راکد قوري گئول، در کنار جاده ترانزيتي تبريز- بستان آباد در فاصله ۴۵ کيلومتري شرق تبريز و ۱۸ کيلومتري غرب بستان آباد و درمجاورت روستای امناب (ایمناب) قرار گرفته‌است. این تالاب در ميان کوهها و ارتفاعات شرقي گردنه شبلي در يک گودي واقع شده است.

 

---

---

منابع:

فرمانداری بستان آباد

اداره حفظ محیط زیست استان آذربایجان شرقی

irandeserts.com

fa.wikipedia.org