خانه دکتر قاسم خان اهری یکی از خانه های قدیمی شهر اهر است که از دوره قاجار به جا مانده است. این بنا سرسرا و اتاق های متعددی داشته که زیباترین قسمت آن نورگیرها و تزئینات داخل آن است.
بنا خود در دوره قاجار ساخته شده اما پوسته نمای کنونی مربوط به دوره رضاخان می باشد و علاوه بر خود این بنا باغ پیرامون آن نیز با داشتن درختان قدیمی و تنومند دارای ارزش خاصی است.
بنای این خانه همچون کوشکی در داخل باغ بزرگی قرار دارد. طنبی بزرگ با پنجره های زیبای ارسی و شومینه‌ی نقاشی شده از دیگر قسمت های جالب این خانه محسوب می شود که با ۲ ورودی در طرفین به صورت قرینه احداث گردیده است.
خانه در طبقه همکف شامل یک طنبی چلیپا شکل و دو راهرو در دو طرف طنبی و چهار اتاق جانبی در دو طرف راهروها می باشد. دو ردیف راه پله در انتهای راهروهای جنب طنبی طبقه همکف را به طبقه اول وصل می کند و در پشت دو اتاق که به راهروهای جانبی راه دارد تعبیه شده است. طبقه اول بنا تنها شامل راهروهای جانبی، اتاق پشت طنبی و یک اتاق در ضلع شرقی بنا می باشد. ارتفاع طنبی رفیع بوده و سقف بنا با شیروانی پوشیده شده است. بنا دارای پلانی مستطیل شکل در ابعاد ۱۳ × ۳۰ متر بوده و در دو طبقه ساخته شده است.
در سال های اخیر قسمت هایی از خانه دکتر قاسم خان اهری به علت زلزله آسیب دیده است که توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان شرقی در دست مرمت و استحکام بخشی است و در سال ۸۴ پارکی به نام پارک دکتر قاسم اهری در مقابل این بنا توسط شهرداری اهر احداث گردیده و مورد بهره برداری است.
هم اکنون اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دبیرخانه ستاد دائمی تسهیلات سفر شهرستان اهر در آن مکان مستقر است.
از آنجا که دکتر قاسم اهری از رجال سیاسی دوره رضاخان بوده است، این خانه در دوره های گذشته شاهد حضور رضاخان، محمد رضا پهلوی و دکتر اقبال نخست وزیر دولت وقت بوده است. بنا در محله دکتر اهری واقع شده که این محله جزء هسته اصلی بافت قدیمی اهر نبوده ولی قسمتی از آن در خارج از دیوار قلعه قرار گرفته لیکن از آنجائیکه کل محله دارای خصوصیات بافت قدیمی است و نیز به این علت که آغاز توسعه از داخل دیوار قلعه بوده است در طبقه بندی محلات قدیمی قرار گرفته است.
دکتر قاسم اهری فرزند ارشد حاجی حسن آقا به سال 1263 در اهر چشم به جهان گشود.پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه به اروپا رفت و در رشته پزشکی موفق به اخذ درجه دکترا شد. وی پس از بازگشت به ایران در چندین دوره به عنوان نماینده اهر در مجلس شورای ملی اننخاب شد و در سال 1328 در اولین دوره مجلس سنا به عنوان سناتور آذربایجان انتخاب شد.دکتر قاسم اهری در طی مدتی که در اهر زندگی می کرد بیماران را به صورت رایگان معالجه می کرد .او زمینی به مساحت 40 هزار متر مربع در چایکنار شرقی اهر را به آموزش و پرورش اهدا کرد و همچنین ساختمان بزرگی را پس از احداث به سازمان شیر و خورشید (هلال احمر کنونی) اهدا کرد.فرزند وی دکتر حسن اهری نیز بنیانگذار مرکز طبی کودکان و اولین رئیس آن مرکز بود.دکتر اهری در سال 1345 به علت بیماری به تهران اعزام شد اما همان روز دار فانی را وداع گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
منابع:
musa22.blogfa.com
farsnews.com
fa.wikipedia.org
arktourism.ir
