بانی ساخت این آب انبار حاج سید حسین صباغ از توانگران نیکوکار زمان خود بوده است. او ثروت موروثی و دارایی اکتسابی خویش را که از راه کسب و اشتغال به کار رنگرزی به دست آورده بود به مصرف عمران و آبادانی و ساختن بناهای مهم شخصی و عمومی شهر کاشان رسانیده است. وی بانی ساخت سرای تیمچه بازرگانی به نام «تیمچه حاج سید حسین صباغ» نیز بوده است. وی در انتهای بازار قدیم رنگرزها که در آنجا چندین کارگاه رنگرزی ساخته و دایر نموده بود، بزرگترین آب انبار عمومی کاشان را بنیان نهاد ولی تکمیل بنای جلوخان و تزئینات سردر و کتیبه سنگ مرمر و مقرنس های کاشیکاری آن چون ناتمام مانده بود، بعد ها به وسیله نواده نیکوکار او؛ دکتر میر سید حسین خان هنجن ملقب به نظام الحکما به پایان رسید.
ویژگیهای معماری
قدمت این آب انبار بر اساس کتیبه ای که به خط معقلی در سردر این بنا وجود دارد نشان دهنده قاجاری بودن بنا است و مربوط به سال ۱۲۴۰ هجری قمری می باشد. این آب انبار از بزرگترین و زیباترین آب انبارهای شهر کاشان است که در سردر عالی و باشکوه آن انواع تزئینات معماری سنتی اعم از کاشیکاری، حجاری، گچبری، نقاشی و انواع کاربندی کار شده، که تاکنون همچنان سالم مانده است. از زمان احداث آب انبار تاکنون، تعمیرات کلی و اساسی در آب انبار مذکور به استثنای تجدید اندود بام ها، در آن صورت نگرفته است. دهانه ورودی آب انبار سه متر عرض دارد و پوشش آن به طور جناغی و یا با آجر به صورت بسیار استادانه ای به طور حصیری پوشیده شده است. طول معبر ورودی آب انبار تا پای شیر حدود ۲۵ متر بوده و مخزن آب انبار دارای ابعاد ۱۰ در ۱۷ متری با عمق آبگیری حدود ۱۵ متر می باشد. آب انبار دارای چهار بادگیر مرتفع و سالم نیز می باشد، که بر روی انباره ساخته شده و از اطراف دید دارد که کاملا سالم باقی مانده است. ابعاد بادگیر برابر ۱/۸۵ در ۱/۸۵ متر و ارتفاع آن از سطح کوچه مجاور قریب به ۱۷ متر است. سقف سردر با شیوه تزئین مقرنس پوشیده شده که روی مقرنس نیز با آجر و کاشی به روش معرق تزیین شده و جلوه ای بسیار زیبا دارد. طرفین جلوخان با کاشی به روش معقلی پوشیده شده و اسامی ائمه اطهار به شکل خطوط بنایی در این سطوح به چشم می خورد.
جاذبه های گردشگری منطقه
این آب انبار در بازار کاشان قرار دارد و از زیباترین آب انبارهای بازار به حساب می آید. شما می توانید از بافت زیبای بازار نیز لذت ببرید و پس از قدم زدن در بازار سنتی از این آب انبار تاریخی و زیبا هم دیدن فرمایید. این بنا نیز به نام آب انبار بالا بازار معروف است.
موقعیت مکانی
آب انبار حاج سید حسین صباغ در بازار بزرگ کاشان در شهر کاشان و در نزدیکی تیمچه ای به همین نام قرار دارد. این بنا در در بازارچه رنگرزها در امتداد بازار بزرگ کاشان واقع شده است.
منابع:
- fa.wikipedia.org
- iranwatching.com
