زیارتگاه و مقبره امامزاده ابراهیم گنجه در حوضه تاريخي و فرهنگي شهر گنجه در كشور جمهوري آذربايجان قرار گرفته است. اين مقبره در سال ٧٣٩ ميلادي بر روي مزار نوه بزرگ پيامبر (ص) و امام محمد باقر (ع) بنا شده است.
در دوران خلافت بنی امیه (۶۶۱-۷۵۰) در نتيجه ي آزار و اذيت اهل البيت در آن دوران٬ بسياري از خاندان پیامبر به مكان ها و شهرهای دوردست مهاجرت کرده و در آنجا پناه گرفتند. مولانا ابراهيم در آن زمان به شهرگنجه که اساسا یکی از مراکز فرهنگی اسلامی هست مهاجرت كرد و تا پایان عمر خود در گنجه زندگی کرده و در این مکان به رحمت خداوند متعال رفت.
ساخت و مرمت بنا:
بنای قدیمی این زیارتگاه در قرن هشتم ساخته شده بود که در قرون ۱۴-۱۷-۱۸ الحاقاتی به آن افزوده گردید است.
منطقه‌ای که مجموعه ی امامزاده در آن بنا شده است جزو دارایی‌های خاندان شیخ زمان اف بود که از فرزندان نظامی گنجوی، شاعر و فیلسوف برجسته آذربایجان و ایران است.
حجم بزرگی از بازسازی های در داخل امامزاده به فرمان ”جوادخان زیاداوغلی"، آخرین حکمران گنجه در دوران جواد خان (۱۷۴۸-۱۸۰۴) انجام شد.
دوباره در سال ۱۸۷۸-۱۸۷۹ بر اساس خلاقیت ژنرال معروف اسرافیل یادیگرزاده، تعمیرات اساسی در مجموعه امامزاده انجام شد.
خاندان شیخ زمانلی و پیش نماز زاده، میرزا مهدی ناجی و همچنین ژنرال بزرگ اسرافیل یادیگرزاده و دیگر افراد مشهور در این مقبره دفن شدند.
این زیارتگاه تنها مکان اسلامی هست که در دوران شوروی سابق همچنان باز بود و مثل دیگر اماکن اسلامی بسته و یا تغییرکاربری داده نشد.
آخرین بازسازی این زیارتگاه بین سالهای ۲۰۱۰-۲۰۱۵ با دستور رییس جمهور آذبایجان انجام شد که وجود این بنای زیارتگاهی و تاریخی تکمیل کننده بافت معماری و بعد مذهبی فرهنگی شهر گنجه است.
بخش ها قابل ملاحظه معماری امامزاده ابراهیم:
مهمترین قسمت مجموعه مقبره ی امام زاده گنبد زیبای آن است که ارتفاع آن ۱۲ متر که ارتفاع داخلی گنبد 2.7 متر و قطر آن 4.4 متر هست که با کاشی‌های آبی تزئین شده است.
زیر این گنبد بزرگ ساختمان قدیمی ترین که مقبره در آن قرار گرفته است واقع است که توسط بنای و گنبد بزرگتر پوشانده شده است که در نوع خود زیباست.
کتیبه های مهم تاریخی بر روی دیوار داخلی آرامگاه در قرن بیستم کشف شدند که به روش زیر رمزگذاری شده اند”: او، خداوند جاودان است. این مکان مقدس پسر امام محمد باقر (ع) است، مولانا ابراهیم، که رحمت خدا بر او باد. او ۱۲۰ سال پس از فوت پدربزرگش دار فانی را وداع گفت و اینجا آرامگاه ابدی اوست.
در ادامه:
مجموعه موزه امامزاده در گنجه به عنوان یکی از جالب ترین مکان های زیارتگاهی در جهان اسلام، مکانی مقدس برای مردم بومی آنجا به شمار می رود که سالانه همچنین زائران زیادی از کشورهای مختلف برای بازدید از این مکان به گنجه سفر می کنند.
منبع:
بروشور معرفی امامزاده ابراهیم گنجه (ترجمه توسط تیم تریپ یار)
