جاذبه‌های گردشگری شهر گنجه
شما هم می توانید در این مورد نظر دهید:
مرکز و بنیاد مهستی گنجوی
آدرس:
جمهوری آذربایجان، گنجه، خیابان عطارلار
نوع موزه:
هنری-پژوهشی
چکیده: مرکز و بنیاد مهستی گنجوی
مهستی گنجوی شاعر فارسی سرای سدهٔ پنجم و ششم هجری قمری است. مهستی پس از خیام، برجسته ترین رباعی سرای فارسی زبان به شمار می آید و او را پایه گذار مکتب شهرآشوب در قالب رباعی می دانند. زادگاه مهستی شهر گنجه بوده‌است و همدوره با غزنویان بود. او چنگ و عود و تار را نیز به زیبایی می نواخت.
از زندگی مهستی آگاهی چندانی در دست نیست، و آنچه هست اقوال تذکره نویسانی چون دولتشاه سمرقندی، امین احمد رازی و آذر بیگدلی است که همه نقل از یکدیگر، و آمیخته به افسانه نگاری و داستان های ساختگی است.
علی رغم اینکه در هیچ یک از منابع کهن، زمان مشخص و دقیقی از ولادت و مرگ مهستی به دست نیامده است، با این همه برخی از معاصران، ولادت وی را ۴۹۰ و مرگش را ۵۷۷ ه.ق ذکر کرده اند. قدیم ترین مآخذی که از زمان حیات وی خبر داده، کتاب تاریخ گزیده نوشته حمدالله مستوفی است که به سال ۷۳۰ هجری قمری تألیف شده است.
همسر وی امیر احمد تاج الدین بن خطیب نیز طبع شعر داشته و رباعیاتی از او باقی مانده است. دیوان اشعار او نیز به جا نمانده و رباعی هایی به نام او در نزهة المجالس (تألیف در قرن هفتم)، مونس الاحرار (تألیف در قرن هشتم) و مجموعه ها و تذکره ها به دست آمده است.
کتابی ظاهراً از قرن هفتم شامل مناظرات مهستی با امیراحمد و رباعی هایی که خطاب به هم سروده اند در دست است (نسخه های کتابخانهٔ سنایی سابق و ملی تبریز). بر اساس ترانه های موجود در همین کتاب، فریتز مایر شرق شناس آلمانی کتابی به نام «مهستی زیبا» فراهم آورده است. (چاپ آلمان: ۱۹۶۳)
طاهری شهاب در «دیوان مهستی» (تهران: ۱۳۳۶) و احمد سهیلی خوانساری در «رباعیات مهستی دبیر» (تهران: ۱۳۷۱) رباعی های مهستی را گرد آوری کرده‌ا ند. در نزهة المجالس (تألیف در قرن هفتم) ۶۱ رباعی به نام مهستی آمده که کهن ترین و موثق ترین مجموعهٔ ترانه های مهستی است.
امروزه از مهستی، دیوانی بر جای نمانده است؛ دیوانی از وی تا اوایل قرن دهم در هرات بر جای بوده که در حمله عبیدالله خان ازبک به هرات از بین رفته است و تنها اشعاری پراکنده از او در کتاب های قدیم باقی مانده است.
مهستی به علت ابتکاری که در انتخاب موضوع ترانه های خود و وصف صاحبان پیشه های گوناگون و سرگرمی های مختلف مردم روزگار خود به کار برده، پیشرو نوع خاصی از شعر شناخته می شود که بعدها در عصر صفوی بیشتر رواج یافت و شهرآشوب نام گرفت.
اشعار او بیان عشق و شیدایی، شوخ طبعی و رعنایی، صداقت و زیبایی است و سرشار از نشاط و به دور از غم و اندوه است.
مرکز فرهنگی هنری مهستی گنجوی به همت و حمایت بنیاد فرهنگی حیدر علی اف در 21 ژانویه 2014 احداث شد. این مرکز بعنوان گالری هنری به سروده های شاعر، اتاق مطالعه و پژوهش، استودیوی موسیقی، مجموعه یادداشتهای موسیقی، قسمتهایی برای موغام و پیانو و سایر اتاقهای لازم اختصاص داده شده است.
اتاق مطالعه این مرکز با کتابهایی در مورد زندگی و سروده های مهستی، میراث ادبی و رباعیات شاعر به زبانهای آذربایجانی، روسی و انگلیسی در قالب الکترونیکی همراه با انتشارات شاعران و اندیشمندان برجسته آذربایجان و همچنین موسیقی و فرش آذربایجان غنی شده است.
در نمایشگاه پوشاک ملی این بنیاد، لباسهایی از زنان دوره مهستی گنجوی، بویژه پوشاک زنان دوره رنسانس به نمایش درآمده است. همچنین در یک گالری هنری عکسها و تصاویری از مهستی گنجوی و رباعیات وی و نمونه هایی از آثار تایخی و هنری به نمایش گذاشته شده است. تندیس یادبود شاعر نیز در اتاق مهستی نصب شده است. مینیاتورها و آثار هنری این گالری به نحو مطلوبی در معرض دید عموم گرفته است.
این بنیاد که در میان پارکی زیبا قرار دارد، از مکانهای دیدنی شهر گنجه به شمار می رود.
بد نیست ذکر شود که تاکنون تصاویری از نمایشگاهها و کنسرتهایی که به مناسبت نهصدمین سالگرد مهستی گنجوی برگذار شده است، به حمایت بنیاد فرهنگی حیدر علی اف در شهر های رِِیمز و مِلوس فرانسه نیز به نمایش گذاشته شده اند.
منابع:
بنیاد فرهنگی حیدر علی اف
fa.wikipedia.org
ترجمه و گردآوری توسط تریپ یار
مشخصات کلی
نام
مرکز و بنیاد مهستی گنجوی شناسی
نوع موزه
هنری-پژوهشی
سال تاسیس
2014 میلادی
پیشنهادات
بخش های مهم برای بازدید
اتاق مطالعه، اتاق نمایش آثار هنری و...
مسیر دسترسی
آدرس
جمهوری آذربایجان، گنجه، خیابان عطارلار
امکانات
راهنمای موزه
پارکینگ
سرویس بهداشتی
رستوران
بوفه
اقامتگاه
